1998-01 Oaver dossen en nog volle meer

Uit de Olde Kaste 1988-01

Auteur: Ben Hiddink

Dorsmölle

Oaver dossen en nog volle meer.

Met de vleagel dossen en met de wanne ’t kaf d’r uut schudden, d’r leaft t’r niet volle meer die dat in eur jonge jaor’n nog volop hebt edaon.
Nao de vleagel kwam de hekkelmolle. An edreven wod’n dat toen al met een peard, dat liep an ’t kroonrad of an de rosmolle, en via een stangen en rieme gedoe ko-j zo de zaak an ut draaien kriegen. Zo ongeveer 1920 kwammen dan de eerste dosmöllen. Dat was weer een hele verbettering, want dat dink kon alles tegelieke, dossen, ’t kaf t’r uut, en later ok nog ’t stro weer opbinnen.

Oaver dossen en nog volle meer.

De eerste dosmöllen wodden an e dreev’n deur een zwaore benzinemotor, die dan vake nog apart met een span pearde op ehaald mos wod’n.
Jao dat bi-j hand halen van de dosmölle was een heel spektakel. De (zand)weage waan slech, de dökers smal en langs volle peadjes hingen de wilgenkoppe al half boaven ’t karrespoor. Wanneer d’r dan de molle in de buurt kwam, en de ene nao de andere zaodberg afedost wod’n, dan waai een storm goed druk.


Een man of 7-8 waan d’r wel neudig um ‘t dossen vlot te laoten verlopen, en toen d’r nog gin bindapperaat an zat, nog een paar man (vrouw) meer. Een paar mossen garven angooien, ene inleggen op de mölle, ene bi-j ’t zaod, en een man of drie um ’t stro weg te warken. De doskeal zelf liep t’r dan veur controle umme hen te springen, kieken of alles goed draaien en schudden. I-j konnen um vake al van de wiete kennen, want deur de ollie en ut kaf wasse manges adig zwat. Trouwens zwart wodden i-j allemaole, maor dat heurn d’r zo bi-j. De boer zelf was vake reserve, um bi-j te springen waor ’t neudig was, bi-j ut kaf, bi-j ’t zaod, of um de bergkappe te laoten zakkn. Ut mooie wark was eigelijk bi-j ’t zaod aftappen, ‘t stoaf daor vake minder, en ’t lawaai was ok nog te harden. En ’t moeilijkste was ’t inlegg’n, dat mos sekuur gebeur’n, want anders liep de mölle vaste, en ‘t was ok nog een betje geveurlijk, veural in ‘t begin toen der nog z.g.n. losse inleggers op zatt’n. Mennige maol gebeur’n ’t dat t’r een gavel deur de mölle vloag en dan maor hoppen dat de zaak an ’t draaien bleef. De buurte die kwam helpen, bleef tussen de middag ok vake etten, en dat was meestal heite bliksum (appels en jappels deur mekare), of stamppot met kabbes (kool). Ut smaken altied bes, veural um da-j nerig ewarkt hadd’n.

Lees verder op pagina 2