1992-03 Een onvergetelijke Achterhoeker

Een onvergetelijke Achterhoeker

Frans Roes, beter bekend als “Herman van Velzen”, zou dit jaar 90 zijn geworden. Reden voor de redactie van de Olde Kaste om hieraan wat aandacht te besteden.

Centraal in zijn verhalen stonden meestal de bezembinder Aornt Peppelenkamp, zijn vrouw Geerte, Olbert van Neuzen Hanne en Dore, Dark Willemeume, Rooien Gart de streuper en Jansen de oppasser. Door en door Achterhoekse figuren in hun doen en laten. Duizenden genoten en genieten nog steeds van de verhalen van Frans Roes.
Frans Roes was een geboren verteller en een scherpe opmerker en beschouwer. Zijn werk is van grote waarde voor het behoud van de streektaal, maar ook uit documentair oogpunt.

Wie anders karakteriseerde de Achterhoekse mens in zijn dagelijks doen zo treffend, zo echt? Wie wist zo velen, jong en oud, eenvoudig en geleerd, zo te boeien met zijn verhalen. In tal van gezinnen was het de gewoonte, dat vader of moeder zaterdags de avonturen van Aornt Peppelenkamp uit de krant voorlas. Niet alleen in de Achterhoek maar tot in Canada toe! Zeker tweeduizend verhalen vloeiden zo uit zijn pen. Tot zijn overlijden bleef Frans Roes volop actief. Op 1 augustus 1974 stond hij nog in de ‘buukskeskraom’ op de Hengelose markt, waar het publiek bij wijze van attractie zijn leeftijd mocht raden. De dag erna stierf hij zeer plotseling. In 1976 werd een herdenkingsavond gehouden. In onder andere Hengelo is een straat naar de overleden streektaalschrijver genoemd. Hij zal niet gemakkelijk uit de herinnering van de Achterhoekers verdwijnen, zeker niet bij de inwoners van Hengelo.
Als een ode aan de onvergetelijke Herman van Velzen volgt nu een stuk van zijn hand en wel een van zijn eerste. Hieruit blijkt wel dat zijn ‘geschriefte’ begonnen is met een soort uitgebreide ingezonden stukken in het dialect. Dit onderstaande verhaal stond in de Graafschapbode van 7 augustus 1936. Wie had toen kunnen vermoeden welk een verdienstelijk auteur deze ‘Manus’ zou blijken te zijn?