2003-02 Marken in Hengelo

De Dunsborger Hattemer Marke.
Deze mark bestond uit ongeveer 90 gewaarde erven en was gelegen voor de ene helft in de gemeente Hengelo (de wijken Dunsborg en Gooi) en 4 erven aan de Varsselseweg, namelijk Tjooitink, Antink, Wassink en Roessink. Deze 4 erven waren ook gewaard in de Hengelose mark. De andere helft van de erven lag in de gemeente Zelhem (de wijken Oosterwijk en Velswijk – Wittenbrink). Dat een mark in twee gemeenten lag, kwam verder nergens in Nederland voor. Voor 1500 werden Hengelo en Zelhem gezamenlijk wel genoemd “den Goije’. Misschien was dit de oorzaak?
Een tweetal voorbeelden: Register op de Leenactenboeken van het Vorstendom Gelre en de Graafschap Zutphen, Kwartier van Zutphen: Bladzijde 318. Anno 1427.

“Het goet te Zelle in de buijrschap Versle, in de Kerspel van Hengel op den Goije” enz. Bladzijde 226. Anno 1378.
“Het goet Dimmendael op den Goije in de Kerspel van Zelm” enz. (een boerderij in de Oosterwijk te Zelhem).
Wat is er bewaard gebleven van de Dunsborger – Hattemerk Mark? Op zoek geweest in het gemeentearchief van Zelhem en gevonden: Twee dozen met losse stukken uit 1825, een kaart van het Holterveld en de legger van de toedeling. Op de laatste markenvergadering (21 augustus 1858) werden alle boeken en verdere papieren verzameld en overgedragen aan het gemeentebestuur van Zelhem en later overgebracht naar het Rijksarchief te Arnhem.

Daar is aanwezig:

1. Markeboek 1553 – 1810. Bevat 449 bladzijden handgeschreven tekst.
2. Markeboek 1810 – 1858. Van deze twee boeken zijn transcripties gemaakt en uitgegeven.
3. Boek ‘losse stukken’ 1694 – 1858. Dit boek bevat brieven van het markebestuur aan naburige marken en Provinciale Staten, ontvangen brieven en ook artikelen die later in het mar- keboek zijn geschreven.
4. Boek ‘rekeningen’ 1806 – 1839
5. Koopacten van het Zand en het Seblek
6. De omslag d.d. 8 augustus 1846
7. Naamlijst. Een naamlijst van de huizen in de mark en een staat van ongewaarde huizen voor de verdeling van het “Veen’. Een lijst van eigendommen in de mark, volgens de kadastrale opmeting.
8. Plannen en kaarten. Plannen en kaarten, overgegeven door J .W. Mellink, landmeter, betreffende de verdeling van de mark.
9. Twee kaarten. Twee kaarten van de verlote veenpercelen met de splitsing voor ongewaarden. Een kaart van de verdeling der ‘Groote Heide’, de ‘Wittenbrink’, het ‘Ho1terveld’, ‘Veldje bij Dunsborg’, de `Meene’ en van stukken in de ‘Enk’.

Lees verder op pagina 4