2021-01 Achter het koren gaat een kleine synagoge schuil (3)

Foto archief ECAL

De grafsteen van Jacob Meijers uit het Jaar 1957
De oudste grafsteen op de Joodse begraafplaats van Hengelo Gld is die van Salomon Jacob Fortuin. Jaap Meijers is de laatste die er begraven is.
Hij was een zoon van Aron Meijers en Rebecca Jacobs. Hij verloor in de oorlog zijn beide ouders en tevens zijn broer Leo. Ook verloor Jaap zijn eerste vrouw Jeanette Spier die in Enschede werd gefusilleerd. Zijn beide zusters Rosa en Nanny wisten de oorlog te overleven. Jaap Meijers is voor de tweede keer getrouwd met Clara van Leeuwen. Ze kregen twee kinderen. Leo en Edith.
Jaap Meijers maakte naam als voetballer van de voetbalclub PAX maar hij had ook een goede stem. Er is een prachtige foto bewaard gebleven van het zangconcours Excelsior 1932.

Jacob Meijers Foto archief ECAL

Hij staat zelfbewust op de foto met zijn indrukwekkende haardos en zijn handen in de zij en toont zo zijn horlogeketting op een driedelig pak. Ik weet geen foto die beter dan deze illustreert hoezeer de Joden van Hengelo met inzet en vertrouwen deel uitmaakten van de dorpsgemeenschap met haar wel en wee. Totdat het moment kwam waarop de bezetter daar een streep door zette. Voor Joden verboden.

Agnes van den Brandeler Joodse begraafplaats Foto archief ECAL

Het einde van de Joodse Begraafplaats van Hengelo Gld
In het jaar 1965 is de begraafplaats ontruimd om plaats te maken voor het waterwingebied. De graven zijn overgebracht naar de Joodse begraafplaats te Zutphen. Van velen die in de negentiende eeuw hier hun laatste rustplaats moeten hebben gevonden, ontbrak ieder spoor. De plek werd meters diep afgegraven. De grond moet zijn verspreid op de akkers in de omgeving. Wat rest is een metersdiepe kuil zo groot als een tennisveld.

Agnes van den Brandeler heeft ook van de Joodse begraafplaats een tekening gemaakt. Je ziet een grafsteen en een pad dat over de begraafplaats heen naar het metaheerhuis voert waar de doden gebracht werden voor een laatste zorg en een rituele reiniging.
Ik heb lang moeten zoeken eer ik op oude kaarten de plek vond waar het geweest is. Eén van die kaarten is een kaart uit 1820 waar je een rechthoekje ziet met de aanduiding Joode Kerkhof. De begraafplaats ligt of liever was gelegen in de buurtschap Varssel in het bos aan de Kloosterweg.

Lees verder op pagina 6