Daarmee was het criminele boek voor Gradus Scholten nog niet dichtgeslagen. In Hengelo, trok hij in bij zijn tante Antonia Volmer en oom Bernardus Jansen in het huis op Bekveld, waar hij al eerder had gewoond onder de hoede van zijn inmiddels overleden grootmoeder. Het was opnieuw maar van korte duur. Op 5 februari 1847 werd hij opgesloten in de gevangenis van Hoorn. In totaal zeventien maanden zou hij hier achter slot en grendel verdwijnen: drie maanden gevangenisstraf voor feitelijke mishandeling' en veertien maanden vooreenvoudige diefstal’. Gezien de lengte van deze laatste straf moet hij op dat moment al een recidivist zijn geweest. Hij werd tot deze gevangenisstraf veroordeeld door het Hof van Arnhem op 28 november 1846.
Het was niet ongebruikelijk om iemand die een langere straf gekregen had, voor een deel van die straf naar een andere gevangenis over te plaatsen. Vaak was dat dan een gevangenis die relatief ver van de eigen omgeving was gelegen. Hoogstwaarschijnlijk had hij die vergrijpen in Hengelo en omgeving gepleegd. Hierheen keerde hij toch weer terug toen hij op 7 mei 1848 vrij kwam. Hij trok opnieuw bij zijn oom en tante in, maar opnieuw slechts tijdelijk. Hij verruilde zijn vertrouwde omgeving in de Achterhoek en vertrok naar de andere kant van het land, naar Zeeland.
De wijde wereld in
Wanneer Gradus Scholten naar Zeeland vertrok, is niet bekend. Daar geeft het bevolkingsregister van Hengelo geen uitsluitsel over. Ook is niet bekend waar hij daar heeft gewoond of wat hij er heeft gedaan. Wel weten we dat hij er niet lang is geweest, want in 1853 duikt hij in een ander deel van Nederland op, namelijk op Texel. Hier trouwde hij op 12 mei 1853 – hij was toen 31 jaar oud – met de 30-jarige Grietje Bogaard van Texel. Gradus verdiende bij zijn trouwen de kost als arbeider. Met Grietje kreeg Gradus drie kinderen. De oudste, Hendrika, werd geboren in Eierland op Texel in 1854. Zij trouwde hier op 24-jarige leeftijd te Oude Schild met de in Waaldenburg geboren eilandbewoner Johan Arnold Barhorst. Het tweede kind, de in 1857 geboren Marretje Scholten verhuisde naar het vasteland waar zij in 1888 te Nieuwer-Amstel trouwde met de eveneens 30-jarige Rotterdammer Pieter Jacob Buijs. Het derde kind van Gradus Scholten en Grietje Bogaard was eveneens een dochter, genaamd Jantje. Evenals haar oudste zus bleef ook zij op het eiland wonen. Zij huwde er in 1884, op 25-jarige leeftijd, de in 1854 te Den Burg geboren Texelnaar Gerbrand Zoetelief.
Gradus Scholten ten slotte zou het Waddeneiland na zijn omzwervingen door Nederland niet meer verlaten. Hij overleefde zijn vrouw Grietje Bogaard, die op 24 februari 1870 op 57-jarige leeftijd overleed. Gradus stierf enkele jaren later op Texel, op 20 januari 1874 op 52-jarige leeftijd. Hoe het hem op het eiland vergaan is, is niet bekend. Maar hopelijk heeft hij er na zijn roerige Achterhoekse jaren met zijn gezin de rust gevonden.
W. Maas, H. Demming en J. Lettink