Auteur: Jan Wagenvoort sr.
Uit De Olde Kaste 1989-01
“Hé jonge’s, mo’j es kieken! Guntert kömp un auto an” “Wat zeg i’j, een auto? Woar?”. Tien arme hangt metene stille en vief paar ogen richt zıch al speurend noar de grintweg. ‘Kiek dan! Doarguntert bi’j de Brouwersmölle! Hi kump van Hengel!” Now ziet de andern um ok. ”Verduld joa! Jonges gauw noa de weg! Dat mow zien!” Dri’j zichten wod met mathoak en strik tegen de rogge esmetten en met un man of vieve, dri’j maaiers en twee bindsters, klavestert ze had at ze lopen könt noa de grintweg, ricnting Eulinkhandwiezer. Un auto! Zo’n dink es van kotbi’j te können zien dat was un butenkansjen; dat mos i’j niet loaten schieten. Ze loop zich dan ok et vuur uut de sloffen.
’t Is völle joaren eleën dat mien Vader ’t ons, as jonges vetellen en nog weer langer eleën dat dit veurval gebeuren._Moar, vader kon et wetten want hi was zelf een van die maaiers ewes. Ze stonnen met mekere veur un hoek rogge van ‘de Boer’ in de umgeving van de ‘Olde Kaste’. Dat was den groten stendermölle die doar in et kale landschap ston; un honderd meter of dri’j, viere van de grintweg af. Gien mense kek nog noa die mölle. hi ston doar, iederene kennen um want hi nad doar al völle langer estoan as dat de olderen et heugen en hi zol doar veurlopig ok nog wel blieven stoan. Zo hech en stark stonne d’r nog wel bi’j!
Moar zo’n auto! Dat was wat ni’js! Dat wazzen van die koetsen die over de weg konnen goan zonder peerd d’r veur. In plaatse van een liene veur ’t peerd ha’j no’w een paar handvaten en hendels bi’j ow zitten doar a’j wat met konnen moggelen en trekken en dan liep et dink vanzelf. Onbegriepelijk! Doar was dan ok alles veur te zeggen um de zich en mathoak achteruut te gooien en noa de grintweg te klavesteren um zo’n dink es met eigen ogen te können zien goan. Toet Vader et spötterende en tuffende dink ston noa te kieken dach hi bi’j zichzelf: ”Hoe zol dat no’w goan as um Jan-Oom es integen kwam met zien zwatten Pedro! Nee,zukke dinger op de weg, dat kan nooit goed goan. Doar komp ongelukken van as de peerde d’r zich bange veur maakt.
Moar Jan-Oom zol um et Ni’jjoar wel af winnen!” en dan kwam et vehaal weer van Jan-Oom uut Eibargen met zien zwatten Pedro. Jonge, jonge,den Pedro dat was o’w un peerd. Twee keer in ’t joar ging Jan-Oom op visite noa ’t Hengelse Broek. Moar Jan-Oom hef nooit efietst en ok nooit un fietse ehad. Jan-Oom ging met de karre. En Pedro kennen ’t al krek. At Jan-Oom ‘smargens zei “Pedro jonge, wi’j goat vandage noa ’t Hengelse Broek”, dan ston den zwatten al te dansen van gif. Jan-Oom zat zich te schoor in de stortekarre; de knechts hielpen Pedro in de beume en dan ging et an. Jonge, jonge wat gaf dat peerd zich lös. Van Eibargen noa ’t Hengelse Broek is niet stik noas de deure, moar ’t ging in eenen ruk deur.
At den zwatten eenmoal gank hadde dan dobberden de stortekarre as un kafmölle en Jan-Oom, die te schoor tegen et veurbred ston, moar holden. In Reurle gingen de schoemkladden al oaver et kussen en atte in ’t Hengelse darp oaver de keien kwam reddementen dan ko’j um an de grote schoemflatsen op de stroate, de hele weg speuren. Stonne dan eenmoal bi’j Gat-Jan in de stal en zat Jan-Oom in de grote kökken bi’j d’n heerd, dan mossen ze um met et eerste koffiedrinken de komme veur hollen. Zelf konne gien komme in de hande vatten, zo krom had hi de de vingers stoan van et vaste hollen van de liene.
”Een keer is ’t gebeurt,” en vader vertellen dan op un smakelijke maniere wieter, “Jan-Oom was zo wiet datte Pedro niet meer zei datte noa ’t Hengelse Broek ging. D’n zwatten was niet meer te hollen atte wis wat d’r mos gebeurn. Moar Dinemeuje hef de boel un keer verneukt. Dat kwam zo: Jan-Oom ston kloar in de karre um af te vaarn; de knechts streupten Pedro in de beume en Dinemeuje ston in de achterdeure te kieken hoe Jan-Oom afvaarn. Dinemeuje zelf ging nooit met; de stortekarre bolderen eur vuls te had af. En a’j Dinemeuje door zo zaggen stoan met de hande op eur breeje heupen en eur niet kinderacntige veurkommen, dan ko’j niet anders as eur groot geliek geven.
Ze had now de boel tenminste nog heel redelijk op de plaatse zitten. En nad now Dinemeuje moar niks ezeg, dan had alles nog wel goed egoan. Moar net toet de jonges de reepen vaste wollen maken, röp Dinemeuje: “Jan, doe de komplimenten in ’t Hengelse Broek!” En doar ha’j ’t goande. As un hagelstorm nemp Pedro zich op en Jan-Oom, die de liene goed vaste hadde, reern nog van: ”Waart ow! An de kante!” en had wieters niks meer te doen as te zörgen datte op de bene bleef en de liene vaste hiel. ’t Hele darp ston te schudden toe Jan-Oom d’r deur kwam reddementen. As un Romeinsen veldheer noa zien overwinning kwam Jan-Oom effen later in ’t Hengelse Broek d’n Brink opstoeven en i’j könt geleuven jonges ak et o’w vertelle: Jan-Oom had van Eibargen töt in ’t Hengelse Broek an de stortekarre gien reepe vaste ehad!”
Jan Wagenvoort Sr.