Reclames 1951 – Jaargang 20
6 Januari 1951
Opruiming! (gedicht)
Een overhemd, wel een klein tikkie verschoten,
maar over je rug draag je immers je jas!
Een kast, waar een klein stukje af is gestoten,
en ’t komt in je huis juist zo prachtig van pas.
Een werkbroek, die lang is en jaren bleef hangen,
maar zit als gegoten en kost maar een prik;
haast ieder bevredigt nu al zijn verlangen;
’t is opruiming, dus profiteert U en ik!
Dat wekkertje hadden we juist zo hard nodig,
de prijs valt ook werk’lijk voor honderd procent mee.
Dat lapje georgette is niet overbodig,
daar maak ik een jurk van, dan heb ik er twee!
Zo’n grote bus was, ’t is een koopje, voor ’t boenen
en wrijven heb je ’t altijd nodig in huis.
En dan voor zó’n spotprijs die prachtige schoenen,
daarmee kom ik straks triomfantelijk thuis!
Er ligt weer van alles op stapels en hoopjes,
er ligt weer van alles te keur en te kust;
en nu profiteren de klanten van koopjes,
bereikbaar voor ieder, voor d’ ogen een lust.
Alleen vader moppert heel stil in zijn baardje:
„Wat heb ik er aan?” Want hij denkt aan de huur,
die is nu weer hoger, en ook zijn sigaartje
ligt niet in d’ opruiming, maar blijft even duur!
JO SPIEGELS
OPRUIMING De veiligheidsklep van het zakenleven
Zodra de resten van wat eens fraai versierde kerstbomen waren, hun laatste tocht beginnen op de vuilniswagens, de bollengeuren uit de diverse keukens gewaaid zijn en we ons laatste kruit verschoten hebben bij het slaan van het middernachtelijk uur, dat ons van het ene jaar in het andere bracht; zodra we familie en vrienden, zakenrelaties en kennissen een meer of minder gemeend gelukkig nieuwjaar nebben gewenst, dan begint er een koortsachtige eerste helft van de januarimaand, de periode, waarin moeder de vrouw — en vaak ook haar wederhelft — een fijne neus schijnt hebben omtrent de koopjes, die grote en kleine zaken te bieden hebben. Want wanneer de grijze morgen van de 2e Januari schuchter wordt belicht door de komende dageraad, dan zien we drommen huismoeders in rijen staan voor de grote zaken, waar om 9 uur de deuren opengaan en waar dan de gebruikelijke spotkoopjes te halen zijn : wintermantels voor f 9.99 en herendassen — anno dazumal (= heel lang geleden) — voor f 0.17 voor het grijpen liggen. Kortom: de opruiming is begonnen.
En als dit artikel onder Uw ogen komt, lezer en lezeres van ons dierbaar blad, dat U ook in dit nieuwe jaar weer zal vertellen wat er al zo gebeurt in ons kleine wereldje vlak om ons heen, dan is er al voor miljoenen omgezet in duizenden zaken van ons land. Waarmee echter niet gezegd is, dat er niets meer op te ruimen valt. Want niet alleen de winkeliers, ook de vuilnisman, de justitie en de grote staatslieden in onze verdeelde wereld pogen al jaar en dag opruiming te houden. Met dit verschil, dat de winkelier er een bescheiden winstje uit slaat en de overige categorieën in de regel niet. Maar dat heeft een andere oorzaak. „Flauwekul”, zei op Dinsdagmorgen een bezadigde huisvader, toen hij zich naar zijn werk spoedde en een schuine blik wierp op de rij dames, die regen en storm en de sneeuwmodderpap trotseerde in de luwte van het portiek van een grote zaak, in geduldige afwachting van de klok van negen. „Allemaal geldklopperij . . .” flauwekul ?
Wij hebben ons licht eens opgestoken bij de voorzitter van een Middenstandsvereniging. Zo maar in een willekeurige plaats. Flauwekul ? Integendeel. De opruiming is de veiligheidsklep van het zakenleven. Zo goed als de locomotief van de sneltrein stoom gaat afblazen, als de pijl op het maatglas de rode streep heeft bereikt, moet ook de winkelier een mogelijkheid hebben om stoom af te blazen. Onverschillig of hij in confectie doet of in leren tassen, in tapijten of boeken. Lacht U niet, lezer en – voornamelijk – lezeres, want opruiming houden is een ernstige zaak. Daar komt heel wat voor kijken, voor de winkelier op 2 Januari de deur van zijn zaak kan openen. Hij heeft tussen Kerstmis en Nieuwjaar meer te doen, dan U zich maar enigermate kunt voorstellen. ledere zaak heeft van tijd tot tijd artikelen die minder gangbaar zijn. „Winkeldochters” noemt de boekhandelaar ze. Er zijn overheden, waarvan het dessin niet meer in de mode is. Normaal koopt men ze niet, maar in de opruiming liggen die te koop voor sterk verlaagde prijs en dan vliegen ze weg. Er zijn boeken die niet “gingen”. Ze staan misschien al twee, drie jaar in de stellingen. Maar in de opruiming gaan ze voor ongeveer de helft van de prijs grif van de plank. Er zijn schoenen, mode 1949, maar stevig en goed. Ze ogen niet. Doch in de opruiming gaan ze voor guldens lager in prijs in één dag de deur uit. Er zijn …. Die overhemden, die boeken en die schoenen, zijn die nu van inferieure kwaliteit? Integendeel. Er mankeert niets aan. Die overhemden gaan jaren mee. Dat boek zult U met genoegen lezen. En die schoenen trekt U ongetwijfeld Zondag a.s. aan, want ze zijn nieuw. Maar waarom kocht men ze dan niet eerder? Omdat men immers keuze te over heeft. Ga maar eens een boekhandel binnen. U kunt er best een uurtje zoek brengen. Ga eens naar een schoenenzaak. U kunt krijgen wat U wenst, in alle mogelijke (en onmogelijke) kleuren, soorten en modellen. En juist datgene, wat in normale weken en maanden niet verkocht werd, gaat de winkelier opruimen. Voor een lagere prijs, want hij wil ruimte hebben voor nieuwe, modernere goederen. In een zaak moet alles zo snel mogelijk verkocht worden, rouleren. Datgene echter, wat te lang blijft, wordt opgeruimd in de daarvoor vastgestelde periode tegeneen lagere prijs. En daarvan kan ieder profiteren. En denk nu niet, dat U rommel koopt. De winkelier is wel wijzer) Zijn doel is ; de omzet vergroten. En dat bereikt hij niet, als hij maar artikelen verkoopt van inferieure kwaliteit. Doch de kwaliteit is er niet minder om? In ons landje is een grote categorie consumenten, die slechts over een bescheiden beurs beschikken. Dat is altijd zo geweest. Volgens de statistieken heeft 79 % van ons volk een inkomen dat onder de drieduizend ligt. En wat doe je tegenwoordig met 60 gulden in de week? Juist voor deze categorie is de opruiming. Om de mensen met de lagere inkomens in staat te stellen voor een koopje tal van noodzakelijke dingen te kopen. Dan zijn we er allemaal mee gebaat: de winkelier en de huismoeder. Dan helpen we elkaar en dan zijn we allemaal tevreden. Flauwekul? Onzin, we weten wel beter. En beschouwen het als een verstandige daad van de middenstand, om tweemaal in het jaar opruiming te houden. Het is de laatste 20 jassen immers een traditie geworden? Ja heel wat huismoeders hebben in deze periode al gezegd: Wat een geluk, dat er van tijd tot tijd opruiming is, want hoe zou ik anders dit of dat kunnen kopen! Tenslotte nog dit: Waar de algemene tendens is: stijgende prijzen, ligt het voor de hand, dat men in deze opruimingsperiode een laatste kans heeft om nog te profiteren van datgene, wat voor lage prijzen wordt aangeboden. En wie dit niet doet, benadeelt zichzelf en zijn gezin. Laat men dit vooral goed bedenken) En dankbaar zijn, dat onze middenstand zelfs in deze voor hen en voor U moeilijke tijd nog in staat is om te kust en te keur allerlei koopjes aan te bieden!
Ziekenfondsverzekering
Met ingang van 1 Januari j.l. komen aanzienlijke groepen van de bevolking onder de verplichte ziekenfondsverzekering te vallen, voor wie tot dan toe deze mogelijkheid niet bestond. Vooreerst de volgende groepen die in het genot van een sociale uitkering zijn:
1. Degenen, die een uitkering krachtens de Noodwet Ouderdomsvoorziening ontvangen.
2. Degenen, die een invaliditeits-, ouderdoms-, weduwen of wezenrente ingevolge de Invaliditeitswet ontvangen voorzover deze rente tenminste f 125,- per jaar bedraagt.
3. Degenen, die een ongevals-, weduwen of wezenrente ingevolge een der Ongevallenwetten ontvangen, indien deze rente berekend is naar een arbeidsongeschiktheid van tenminste 50 % De tot deze drie groepen behorende personen zullen een kaart ontvangen van de instelling, die de uitkering betaalbaar stelt. Deze kaart moeten ze aan de bode van het ziekenfonds geven. De premie voor de eerste twee groepen (f l .50 per maand) wordt op de uitkering ingehouden. De ongevallenrentetrekkers betalen geen premie.
Vervolgens komen onder de verplichte ziekenfondsverzekering te vallen:
1. Zeelieden. Deze kunnen zich bij een afzonderlijk zeeliedenziekenfonds aanmelden. De helft van de premie wordt op het loon of de gage ingehouden 1.5%
2. Dienstplichtige militairen, die kostwinner zijn in de zin van het Ziekenfondsenbesluit. Zij krijgen een aanmeldingsformulier van de commandant van hun onderdeel en behoeven geen premie te betalen.
3. Gewezen militairen, die een pensioen genieten ter zake van verwonding, verminking, ziekten of gebreken opgelopen in en door de dienst. Zij ontvangen van het Ministerie van Oorlog of van Marine nader bericht. Voor alle bovengenoemde personen bestaat geen recht op de uitkering bij overlijden.
Tenslotte zullen voortaan in bepaalde gevallen schoolgaande kinderen van 16 t/m 20 jaar en invalide kinderen van die leeftijd premie vrij verzekerd zijn, indien hun kostwinner verplicht verzekerd is.
Adriaan Weg, Berendsen drogisterij, Bergervoet, Besselink Café de Klok, Buunk, Tante van Charlie, Crescendo
Dolphijn, Groot Jebbink, Halfman, Jos Herwers, Hissink-Roelofsen, Honselaar, Jansen schoenen, Jacobs
Langeler, Knol, Kieftendorp, Luimes de fietsenmaker, Lurvink, Mandolinevereniging Estudaverma
Michels, Ned. Herv. Kerk, Oldenhave, Pijp, Putman, Tolkamp, Sukkel, van Gerven, Voskamp, Coöp. Stoomzuivelfabriek
13 Januari 1951
Griep (gedicht)
We kuchen en proesten en niezen in koor,
we zijn, wat je noemt, zwaar verkouwen;
de griep-bacil gaat weer ons vaderland door
en heeft ons perfect in zijn klauwen.
Een tiende van Nederlands volk ligt op bed,
heeft koorts en eet appelesienen;
we zijn door de griep weer eens schaakmat gezet
en de fruitkoopman kan flink verdienen!
De post kampt met zieken, het spoor evenzo,
de arts heeft het druk in deez’ dagen;
we krijgen adviezen in pers, radio, om de griep-bacil te verjagen.
Je voelt je onprettig, al ben je nog goed,
want wie griep-loos blijft is een boffer!
Maar eensklaps — daar komt het, en sneller gaat ’t bloed,
j’ hebt koorts, dus je bent óók slachtoffer….
We kuchen en hoesten en niezen in koor
in ons tochtige waterklimaatje;
soms kruip je in bed en soms sukkel je door,
want niet ieder valt dra van z’n graatje!
Doch griep is bestrijdbaar, dus spoedig voorbij
met pillen, met fruit of met jassen;
helaas zijn er kwalen in deez’ maatschappij,
waarvoor nog geen kruid is gewassen
JO SPIEGELS
Omzetbelasting en prijzen van levensmiddelen
De inwerkingtreding van de Wet „Verhoging en Technische Wijziging van de Omzetbelasting” betekent voor een groot aantal artikelen, ook artikelen in de levensmiddelengroep, verhoging van invoerbelasting, resp. bij aflevering door de fabrikant van omzetbelasting. Voor belangrijke levensmiddelen als margarine, bak- en braadvet, gort(mout) en havermout zullen dan ook weliswaar de verkoopprijzen van fabrikant en tussenhandel worden verhoogd, doch de detaillist heeft voor zijn hogere aankoopprijs compensatie in de thans voor hem geldende vrijstelling van omzetbelasting. Prijsverhoging voor de consument treedt dus voor deze artikelen niet op, terwijl bij vrije prijsvorming prijsverlaging kan optreden voor sommige levensmiddelen, waarvoor vanaf 1 Jan. j.l. algehele vrijstelling van omzetbelasting geldt, n.l. appelmoes, beschuit, beschuitbollen, eieren, graanvlokken, groenten (verduurzaamd), haring (gerookt), jam, kaas, koffie, koffiesurrogaat, koffiestroop, krentenbrood, ontbijtkóek (peperkoek), peulvruchten, spek (ook verder bereid of verduurzaamd), stroop (huishoud- en appel-), thee, vetten (rund-, varkens- en andere), vis, vlees en vleeswaren. Suiker staat niet op de lijst van artikelen, waarvoor vrijstelling geldt en is in de levensmiddelengroep de enige uitzondering, waarvoor de herziening van de omzetbelasting leidt tot prijsverhoging voor de consument met l cent per kg. Koffie staat wel op de lijst van vrijstellingen en zou door het wegvallen van de omzetbelasting in prijs verlaagd kunnen worden, ware het niet dat op deze prijsverlaging zeer binnenkort een veel grotere prijsverhoging zou moeten volgen door de gestegen koffieprijzen op de wereldmarkt. Naar het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening mededeelt, geeft de regering er dan ook de voorkeur aan thans het prijspeil van koffie ongewijzigd te -laten, waardoor de thans op basis van de wereldmarktprijs nog te lage consumentenprijs langer gehandhaafd kan blijven.
De voetballer en zijn uitrusting
Nog steeds kan men constateren dat verschillende voetballers het niet zo nauw nemen, wat betreft het verzorgen van hun voetbaluitrusting. Dit is volgens mij een zeer verkeerd standpunt. Niets zal een speler een zo groot zelfvertrouwen geven dan dat zijn „gereedschap” in orde is. Zorg dus dat Uw gereedschap in prima staat verkeert, dan kunt U in geval van een slechte prestatie, daaraan niet de schuld geven. Het allerbelangrijkste van de uitrusting zijn ongetwijfeld de voetbalschoenen. Een voetbalschoen moet ten eerste goed passen. Dus vooral niet te klein. Hoeveel spelers hebben daardoor geen slechte nagels aan hun tenen gekregen. Maar ook niet te groot, dit geeft een onprettig gevoel en zal bovendien het zuivere De spelers moeten dus bij het kopen van voetbalschoenen zeer nauwlettend te werk gaan. Pas de schoenen altijd met je voetbalkousen en bedenkt daarbij dat elke voetbalschoen enigszins „uitloopt”. Gebruikt men voor het eerst de nieuwe schoenen, maakt de schoenen dan van binnen enigszins nat (spoel ze een paar maal met wat water) en trek ze daarna pas aan. Dit voorkomt meestal het onprettige branderige gevoel aan de voeten. Zorg er vooral voor, dat als de schoenen eenmaal zijn „ingetrapt”, ze goed verzorgd moeten worden. Het verwijderen van vuil en dergelijke is hier zeer belangrijk Na gedroogd te zijn is invetten de boodschap. Een stugge en harde schoen zit nooit prettig. Vet vooral de naden in opdat het water daar zo weinig mogelijk invloed op kan hebben. Maak er dus een gewoonte van in de loop van de week Uw schoenen na te zien. Dat zij van behoorlijke noppen voorzien moeten zijn spreekt vanzelf. Laat uit deze noppen geen spijkers steken. U vindt het toch zelf ook niet prettig als U een flinke „haal” over Uw been krijgt? Over noppen gesproken. Enige weken geleden kreeg een keeper tijdens een adspiranten-wedstrijd, een lichte verwonding. Toen ik hem verzorgde en toevallig onder zijn schoenen keek, kwam ik tot de ontdekking dat hij geen enkel nopje onder zijn schoenen had. Voeg daarbij, dat het doelgebied zeer modderig was, dan kunt U wel nagaan, dat het onder deze omstandigheden zeer moeilijk is een goede wedstrijd te spelen. Heren adspiranten-leiders maakt er een gewoonte van, de schoenen en kleding van Uw pupillen, voor iedere wedstrijd te controleren en neem er geen genoegen mee als deze niet in orde verkeren. Hoe vervelend is het niet als tijdens het spel een veter kapot gaat. Uw elftal speelt op dat moment met tien man, maar U had dat kunnen voorkomen door de veters te controleren. Zorg er tevens voor dat ge Uw veters goed vast maakt. Een speler die z’n schoenen met. een z.g. platte knoop vast maakt, zal nooit last hebben van losse veters. Een platte knoop maakt men, door de linker veter over de rechter te halen, vervolgens de rechter over de linker en de knoop die U hebt gemaakt, kan wel vaster maar nooit losser gaan zitten. De kousen die de speler draagt moeten heel zijn en behoorlijk lang. Maakt deze kousen vast met een stukje veter of verband. Gebruik nooit elastiek. Daardoor voorkomt U dat de bloedsomloop afgekneld wordt. Het gebruik van scheenbeschermers is onmisbaar. Niets is immers bij het voetballen zo kwetsbaar dan het scheenbeen, terwijl een verwonding op deze plaats meestal langzaam geneest. Laat toch die gedachte varen, dat U met scheendekkers niet kan spelen. Het is hier een kwestie van wennen. Is men er eenmaal aan gewend, dan kan men er niet meer buiten.
Afgezien het gevaar voor verwonding, vindt U het sportief staan als een speler met de kousen op de schoenen over het veld draaft? Ik niet. Ik vind het belachelijk. Wij hebben vele prof-elftallen hier zien spelen, maar hebt U er wel eens een speler bij gezien die z’n benen niet goed ingepakt had? Ik geloof van niet. Ja, zegt U direct, maar met die benen verdient hij zijn brood. Allemaal tot Uw dienst. Maar ook U moet ‘s-Maandags naar Uw werk met dezelfde benen waarmee U Zondags gevoetbald hebt. Waak er dus voor, dat die door Uw eigen schuld gewond worden. Wat het voetbalbroekje betreft, kan ik U dit zeggen: zorg er voor dat de pijpen zeer wijd zijn. Nog steeds ziet men spelers spelen met een broekje met zeer nauwe pijpen. Deze belemmeren immers het lopen. Terwijl het dikwijls door de wrijving gaat schrijnen. Kijk ook het elastiek van de broek na. Voel of de rek er niet uit is. Niet is zo vervelend en haalt U tevens uit Uw concentratie, als tijdens de wedstrijd het elastiek springt. Wordt vervolgd.
Zuinigheid geboden bij het verbruik van industriekolen
Zoals bekend ondervinden de West Europese landen sedert enige tijd de gevolgen van een tekort aan kolen. Ofschoon hiervan tot dusverre op de Nederlandse markt nog betrekkelijk weinig te bespeuren viel, ligt het voor de hand, dat ook ons land met de terugslag van deze ongunstige ontwikkeling ernstig rekening dient te houden, in het bijzonder voor zover dit de regelmatige voorziening met industriekolen betreft. In verband hiermede wijst de Minister van Econ. Zaken er op, dat de bestaande onzekerheid betreffende een voldoende en tijdige aanvoer van kolen uit het buitenland het dringend noodzakelijk maakt, vooral bij het verbruik van industriekolen de grootst mogelijke zuinigheid in acht té nemen.
Het Urgentie-Programma voor de ruilverkaveling
Aangezien er een zeer grote vraag naar ruilverkaveling is, terwijl de mogelijkheden tot uitvoering ervan beperkt zijn, worden de aanvragen voor ruilverkaveling op hun urgentie beoordeeld. De heer Ir A. Rienks, Inspecteur van de Cultuurtechnische Dienst te Utrecht, zal in het radio-landbouwkwartier op Maandag 15 Januari a.s. (van 19.45 tot 20.00 uur – zender Hilversum I) uiteenzetten, hoe dit urgentie-programma er voor de jaren 1951 en 1952 uitziet.
20 januari 1951
Ken u zelve (gedicht)
Kletsen is een eigenschap, die
man en vrouw wel nimmer siert,
en we weten allen heel goed,
dat ’t geroddel welig tiert.
Critiseren doen we gaarne,
dat ligt zo in onze lijn,
denkelijk omdat we zelve
ook niet zulke heiligen zijn!
Als de buren samen praten,
nou, dan hoor je wel eens wat!
Duid’lijk zien ze dan het onkruid
op eens anders levenspad:
„Zeg, je kent toch die en die? Nou,
als je wist, wat ‘k van hem weet . . .”
En zo kletsen dan de mensen,
praatjes, smoesjes bij de vleet.
“„Mijnheer Zus is bij de Dinges,
had je dat van hem gedacht?”
En zo wordt het roddelpraatje
dan van mond tot mond gebracht.
Anderen denkt men te kennen
en men schept zo veel verdriet;
and’ren gaat men critiseren,
maar zichzelve kent men niet.
Zij, die veel van and’ren weten,
hen bekladden te allen tijd,
brengen in deez’ donk’re wereld
nog meer leed en narigheid.
Ze beseffen niet, die stakkerds,
dat ze zelf veel erger zijn;
and’ren schild’ren ze als zondaars,
zelve zijn ze ook niet rein ….
Mensen, staak toch dat geroddel,
kijk eerst eens U zelve aan,
want ook in Uw eigen tuintje
ziet men ’t onkruid welig staan.
Wie in eigen tuin gaat werken,
ziet die van een ander niet,
en het is toch heus wel nodig,
dat g’ Uw eigen tuin eerst wiedt.
Ken U zelve, keur U zelve,
voor g’ Uw medemens beticht;
wie zijn eigen tuintje schoon houdt,
doet alleen nog maar . . . zijn plicht!
Wie zichzelf gaat onderzoeken,
heeft voorlopig wel de tijd,
en voor ’t kletsen over and’ren
werk’lijk geen gelegenheid.
JO SPIEGELS 1951
De wet komt de huisvrouw te hulp
Het lezen van wetten is nu niet bepaald een aanlokkelijke bezigheid maar …. het kan de moeite waard zijn. Als voorbeeld hiervan willen wij U eens wijzen op de benamingen waarmee volgens het Jam- en Limonadebesluit verschillende kwaliteiten van jam e.d. aangeduid moeten worden. De omschrijvingen „vruchtenjam”, „vruchtenmarmelade” of „jam” of marmelade” zonder meer, mogen alleen gebruikt worden voor jam gemaakt van vruchten en suiker. Wanneer een deel van de suiker is vervangen door zetmeelstroop (glucose), dan moet op de verpakking vermeld worden „huishoudjam” of „huishoudgelei”. Huishoudjam, die veelal van een mengsel van vruchten vervaardigd is, mag ook niet „prima”, „edel” enz. genoemd worden. Een soortgelijk verschil bestaat tussen „puddingsaus”, waarin behalve suiker en vruchtensap ook glucose en een bindmiddel voor mogen komen, en „vruchtensaus”, die alleen vruchten(sap) en suiker bevat. Bij de limonades onderscheidt men „vruchtenlimonade(siroop)” van vruchten en suiker gemaakt, en „limonade(siroop”), die naast deze twee bestanddelen ook essence en glucose mag bevatten. Zo zijn er ook verschillen tussen stroop (bereid van zuivere riet- of bietsuiker), uishoudstroop (waaraan glucosestroop is toegevoegd) en keukenstroop (dat voor een groter deel uit glucose bestaat). Ook in „huishoud-chocoladepasta” is glucosestroop verwerkt. Betekent dit nu, dat al deze goedkopere „huishoudkwaliteiten” eigenlijk minderwaardige artikelen zijn? Dat is zeker niet het geval! Limonade, puddingsaus, jam en andere zoete broodbeleggingen hebben meer waarde als genot-, dan als voedingsmiddel. Of zij nu van vruchten en suiker of uit andere grondstoffen gemaakt zijn: beschermende waarde voor de gezondheid hebben deze artikelen niet (de vitamines uit de vruchten zijn door het lange inkoken practisch vernietigd). Daarbij bevatten ook de goedkopere waren geen enkel schadelijk bestanddeel. Wie dus de „huishoudkwaliteit” smakelijk vindt (zij zijn vaak heel smakelijk) kan zich zonder schade de duurdere artikelen ontzeggen.
27januari 1951
Het moderne kind (gedicht)
(De 10-jarige Tommy Pearce in Amerika heeft een ontwerp gemaakt voor een „atoom-torpedo”. Deskundigen beweren, dat het plan uitvoerbaar is.)
Vroeger, toen wij kinderen waren
– óók in een na-oorlogstijd –
speelden wij nog zonder zorgen,
onbewust van alle nijd
en de haat, die in de wereld
d’ oorlogsfakkel had ontbrand.
Voor ons was er in het leven
enkel maar een zonnekant;
voor ons was slechts spelen, leren,
wel de allergrootste vreugd.
Fijn is ’t, onbezorgd te leven,
’t rijkst’ bezit is onze jeugd!
Weer is er een strijd gestreden,
maar er bleef: de haat en nijd.
En we leven nu toch allen
wel in een heel and’re tijd.
’t Blijkt wel uit een klein berichtje,
’t welk veel opzien heeft verwekt:
„Een tienjarig knaapje heeft een
atoom-torpedo ontdekt.”
‘k Heb mezelf die wond’re vinding
— eventjes slechts — ingedacht;
’t moet wat wezen, want dat ding wordt
werk’lijk „uitvoerbaar geacht”.
Die torpedo straks in functie
als een stuk moorddadig kwaad ….
Vele, vele mensenlevens
is dan weer het resultaat.
’t Brengt allicht de tegenstander
— als ie ’t hoort — tot razernij;
’t wordt een nieuw gevaarlijk wapen,
klaar voor wéér een moordpartij.
’t Knaapje zal bekend gaan worden,
hij komt vast in ied’re krant;
wordt geprezen en bezongen
als een steun van ’t vaderland.
Tien jaar oud slechts, en hij vond reeds
een atoom-torpedo uit;
welk een eer toch voor de ouders
van deez’ geniale spruit….
Toen ik tien jaar oud was, speeld’ ik
met een bal en met een tol,
met een hoepel of met knikkers,
daarmee was mijn leven vol.
Het moderne kind is anders:
’t leert en speelt en onderwijl
vindt ’t torpedo’s uit; wat staan wij
op een hoog beschavingspeil!
JO SPIEGELS
Het nemen van Grondmonsters
Tengevolge van de vergrote capaciteit van het onderzoek aan het Bedrijfslaboratorium voor Grondonderzoek is de zeer grote stroom monsters van de najaarsinzending thans vrijwel geheel verwerkt. Nu de vorst uit de grond is en er weer gelegenheid is monsters te nemen, wordt de landen tuinbouwers aangeraden spoedig hun grondmonsters in te zenden. De uitslag van het onderzoek ontvangt men op korte termijn, zodat men bij de voorjaarsbemesting rekening kan houden met de resultaten van het onderzoek. Het grondonderzoek opent de mogelijkheid om de bemesting zo rationeel mogelijk vast te stellen, terwijl fouten in de grond er mede kunnen worden opgespoord. De geringe kosten van het onderzoek worden steeds vele malen goedgemaakt door de voordelen die hieruit voortvloeien. Men wende zich tot de assistent van de Rijksland- of Rijkstuinbouwconsulent voor het nemen van grondmonsters. Is men in de gelegenheid zelf grondmonsters te nemen, dan zijn wij gaarne bereid het betreffende voorschrift, vragenlijsten en monsterzakken te zenden. Men wende zich tot onderstaand laboratorium : Bedrijfslaboratorium voor Grondonderzoek, Prof. van Hallstraat 3, Groningen. Aan het Bedrijfslaboratorium voor Grondonderzoek, Mariëndaal, Oosterbeek, vindt onderzoek van proefveldmonsters plaats. Gezien de verwarring welke is ontstaan doordat particuliere laboratoria grondonderzoek zijn gaan verrichten, vergewisse men zich ervan dat voor ons onderzoek de monstername geschiedt door tussenkomst van de Rijksland- of Rijkstuinbouwvoorlichtingsdienst. De Directeur van het Bedrijfslaboratorium voor Grondonderzoek Ir F. J. A. Dechering.
De voetballer en zijn uitrusting (slot)
Het shirt moet steeds schoon zijn, maar vooral prettig zitten. Tot slot nog dit. Vele spelers, in hoofdzaak adspiranten, maken er de gewoonte van hun ondergoed aan te houden. Dit is volkomen verkeerd! Na afloop van de wedstrijd bent U bezweet. Ook Uw ondergoed is nat van het zweet. Gaat ge dan naar huis met hetzelfde ondergoed waarmee U gespeeld hebt, dan beloopt ge een zeer grote kans om een flinke kou te vatten. Wenst U bij tamelijk fris weer nog iets onder Uw shirt te dragen, mij goed, maar dan iets, dat ge niet als ondergoed gebruikt. Wij hopen dat dit artikeltje er toe mag bijdragen, dat het nut van een goede voetbaluitrusting wordt ingezien en ook wordt toegepast.
3 februari 1951
FEBRUARI (gedicht)
Je merkt het maar ternauwernood,
en ’t zijn slechts enk’le vlagen;
’t verschil is nog wel niet zo groot,
toch lengen ze, de dagen!
Soms is het al wat zachter en
dat zijn alvast symptomen;
’t is iets, dat ik van vroeger ken,
want ja, je voelt het komen!
Wanneer het Februari is,
al mag het soms nog vriezen,
je voelt het: ’t einde komt gewis,
de winter gaat verliezen!
Er wisselt wat in de natuur,
het luwt al wat, heel rustig;
’t is dikwijls lang niet meer zo guur
en ’t zonnetje schijnt lustig!
Nog even en het is voorbij,
het kan niet lang meer duren,
dan gaat de winter weer opzij
met al z’n kille kuren!
Nog even, zie, het voorjaar wacht,
dan gaat het feest beginnen;
de zon krijgt langzaam aan meer kracht
en zij zal het wel winnen!
JO SPIEGELS
“Concordia” 90 jaar
Dit jaar is het 90 jaar geleden dat de Muziekvereniging „Concordia” werd opgericht, en daar dit zeker een zeldzaam jubileum mag worden genoemd, zijn we eens met het bestuur gaan praten om iets te vernemen over de plannen die er zijn ter herdenking van dit feit, en onze lezers ook eens wat te kunnen vertellen uit de geschiedenis van deze oude – misschien wel de oudste plaatselijke vereniging. Beginnende met dit laatste, hebben we eens gesnuffeld in de oude vergeelde papieren van het archief. Daarin lazen we, dat in 1861 door een 9-tal ingezetenen de Muziekvereniging „Concordia” werd opgericht, met het doel „bevordering van beoefening der toonkunst en aankweking van onderling genoegen”. De oprichters waren: H. Hofs, B. Demming, A. G. Brinkgreve. G. I. Poesse, L. Kreunen, W. Kreunen, G. Voskamp, H. Voskamp en B. Langeler.
De juiste datum van de oprichting is niet bekend, maar het eerste reglement dateert van 1 Sept. 1861. Op die datum had de vereniging ook reeds een 10-tal donateurs, waaronder we als zodanig vinden vermeld de thans reeds lang vergeten namen: Mossel, Snethlage, de Kempenaer, Maas Geesteranus, de Bruijn Teng bergen, van Houten en van Nispen. De eerste beschermheer was Baron van Dorth. De vereniging legde zich oorspronkelijk in hoofdzaak toe op het maken van dansmuziek, waarmee de kermissen in de omtrek werden opgevrolijkt en ook het „onderling genoegen” werd aangekweekt. Jarenlang kon men het niet verder brengen dan tot 8 werkende leden, totdat eindelijk een jongere leerling als trommelslager werd aangenomen, die de humorist van het gezelschap werd, en steeds de lachlust van het publiek wist op te wekken. Dit was Ko Philips, en gedurende een 20-tal jaren was „Concordia” tot in de verre omtrek dan ook niet anders bekend als „Acht man en Co.” Dan wordt later het corps wat groter, en in werd in 1911 het 50-jarig bestaan gevierd met een Nationaal Concours, dat vele duizenden bezoekers naar Hengelo trok. Zo’n concours te organiseren was in die tijd een hele onderneming. De Federatie was pas opgericht, doch „Concordia” had zich daarbij nog niet aangesloten (dit gebeurde eerst in 1912). Toch werd dit eerste concours een succes, want niet minder dan 16 corpsen namen er aan deel, Nu volgt een periode van ups-and-downs. Gedurende de eerste wereldoorlog lag het werk stil, maar daarop begon men weer met grote activiteit. Het 60-jarig jubileum kon door omstandigheden pas in 1924 worden gevierd, maar dit werd dan ook een unicum in het muziekverenigingsleven in Nederland. Het was n.l. het grootste, ooit door de Federatie in Nederland georganiseerde muziekconcours, met een deelname van 62 korpsen. Vier dagen lang stond ons dorp in feesttooi en in de belangstelling van geheel muziekminnend Nederland. Ook de medewerking van Hengelo’s burgerij was als steeds spontaan. Het benodigde bedrag voor het waarborgfonds was in 2 dagen tijds ruim 2X overtekend. Dit concours behoort tot de gloriedagen in de geschiedenis van „Concordia”. Het volgende concours, gehouden in 1936, bij gelegenheid van het 75-jarig jubileum, mocht door een deelname van 30 corpsen, eveneens weer een groot succes worden genoemd. Als speciale attractie waren hieraan ruitersportdemonstraties verbonden. En nu zal Hengelo binnenkort weer enige dagen in het teken staan van een jubileum van „Concordia”, nu deze populaire vereniging haar 90-jarig bestaan op feestelijke wijze zal herdenken. Want op Vrijdag 29, Zaterdag 30 Juni en Zondag 1 Juli zal door haar weer een groot muziekconcours worden georganiseerd. De voorbereidingen hiertoe zijn reeds in volle gang. Veel kunnen we er uiteraard nog niet van zeggen, maar wel mogen we verklappen, dat het actieve bestuur alles in het werk stelt, een feest te organiseren, waaromtrent wij hoge verwachtingen mogen hebben. De feestelijke opening zal op Vrijdag plaats vinden en als wij goed zijn ingelicht, dan zal hieraan een attractie worden verbonden, die enig zal zijn voor Hengelo. Het eigenlijke concours zal op Zaterdag en Zondag worden gehouden, terwijl er aan de Zaterdag bovendien een grote zomerkermis wordt verbonden. Het belooft een concours te worden dat we met groot vertrouwen tegemoet kunnen zien. Veel, zeer veel werk zal er voor die tijd nog moeten worden verzet, maar het feit zich gedragen te weten door de sympathie van de gehele gemeente, zal het bestuur tot een stimulans zijn om alles in het werk te stellen, dit jubileumfeest te maken tot een feest dat in alle opzichten zal slagen. L.
Koolzaad oogst 1950.
Telers van koolzaad oogst 1950 kunnen op de in uitzicht gestelde prijs van f 55.— per 100 kg voor zaad van gezonde doorsneekwaliteit geen aanspraak meer maken, indien dit zaad na 28 Februari 1951 nog in hun bezit is. Alleen koolzaad vóór l Maart 1951 aan de handel afgeleverd kan voor de in uitzicht gestelde prijs in aanmerking komen. Premietoewijzing rundveevoeder. Veehouders met een groot percentage vroeg kalverende koeien kunnen op eigen verzoek in aanmerking komen voor toewijzing van een klein kwantum extra rundveevoeder. Als voorwaarde daarvoor geldt dat zij gedurende een 4-wekelijkse periode, vallende in Januari 1951, per melk- en kalfkoe die op 3 December 1950 op het bedrijf aanwezig was, minstens 280 kg melk aan een zuivelfabriek of melkinrichting moeten hebben afgeleverd. Veehouders, die aan deze voorwaarde hebben voldaan, kunnen zich tot uiterlijk 15 Februari 1951 bij hun P.B.H, vervoegen onder overlegging van de afrekeningsbriefjes. De P.V.C, voor Gelderland, Ir W. Kooy.
10 februari 1951
Geldgebrek (gedicht)
Het kernpunt van de meeste Nieuwjaarsredevoeringen der burgemeesters is: ,,Er moeten veel noodzakelijk uit te voeren werken blijven liggen, daar de middelen ontbreken”.
Die centen! Daar draait wat omheen in dit leven!
Er is geen belangrijker rol nog gegeven
dan aan ’t aardse slijk, zo men ’t geld pleegt te noemen;
en vrijwel geen dorp kan er zich op beroemen,
dat ’t altijd genoeg heeft, zoals ’t vroeger was;
vandaar die tekorten in iedere kas.
Heel Nederland zit weer met geldnood te kampen,
al geeft dit de burgers nu niet bepaald rampen;
alleen, wat noodzakelijk had moeten komen,
dat hoort voorshands nog tot illusies en dromen.
Veel arbeid blijft liggen, zo werd weer verteld,
al zijn er wel werkers: er is weer geen geld!
Wij weten daar allen wel van mee te praten,
je kijkt maar eens rond op de wegen en straten;
gezwegen nog slechts van veel ergere dingen,
die ons zo in ’t daag’lijkse leven omringen.
Zoveel dingen hebben ons dikwijls gekweld,
maar ’t draait steeds op niets uit, alleen door het geld.
Veel nuttige arbeid ligt zo al te wachten,
waarmee men veel meer spoed had moeten betrachten,
bij U en bij mij, in Noord-Holland en Drenthe,
’t loopt overal dood door gebrek aan de centen.
Zo is het in ’t huidige leven gesteld:
je kunt niets beginnen; ’t ontbreekt je aan geld!
En nu de moraal; die is spoedig bekeken,
want wie heeft er steeds maar dat geld opgestreken?
En wie, wat veroorzaakte ons land zoveel schade?
Enfin, dat moet ieder maar zelve eens raden.
Heel logisch wordt dan de moraal van dit lied:
Geld is er genoeg, maar wij hebben het niet!
MAARTJE ZELDENRIJK
„Dan doen we het zélf!”
Jarenlang verkeerde de z.g. Beumersdijk in de Noordink in een erbarmelijk slechte toestand. Reeds meerdere malen werd getracht hierin verbetering te krijgen, doch zonder succes. Om aan deze onhoudbare toestand een einde te maken hebben omwonenden Zaterdag gezamenlijk de weg in orde gemaakt, waarbij vooral de tractor van de heer Groot Roessink een groot aandeel had. De weg is nu weer in behoorlijke conditie. Het hier gedane werk is zeker prijzenswaardig, maar het is toch niet de juiste wijze om een openbare weg te verbeteren. Dat is de taak van de gemeente. Terramycine als een effectief geneesmiddel tegen infecties van de urinewegen. „Practisch alle” gewone infecties van de urinewegen zijn toegankelijk voor de therapie met terramycine, het nieuwe uit de aardschimmel bereide geneesmiddel. Dit blijkt uit een pas verschenen rapport in de British Medical Journal, dat geschreven werd door twee geneesheren, die verbonden zijn aan de staf van het WrightFleming Instituut voor Microbiologie in Londen. De ontdekking van het nieuwste antibioticum Terramycine werd nog geen jaar geleden bekend gemaakt door Chas. Pfizer & Co. Inc., Brooklyn, N.Y.-U.S.A. en heden wordt over dit verbazingwekkende middel medegedeeld, dat het effectief is tegen een grote verscheidenheid van hardnekkige ziekten van bacteriële oorsprong, virusziekten, protozoën infecties en ricketsia. De Britse onderzoekers Dr W. D. Lindsell en Dr A. P. Fletcher, die het voorrecht hadden voortdurend met raad en daad te worden bijgestaan door Sir Alexander Fleming, de ontdekker van het eerst gebruikte, over de gehele wereld verspreide antibioticum Penicilline, vermeldden de klinische werkingen van Terramycine in een serie van 29 gevallen. Daaronder waren ^gevallen van infecties van de urinewegen, van welke 10 zonder succes te voren waren behandeld met andere antibiotica en Sulfanilimiden, 6 gevallen vertoonden
complicaties. Na een korte behandeling met Terramycine vertoonden alle gevallen een snelle verbetering. Recidiven zijn tot nog toe niet voorgekomen; ook symptomen van de constitutie geraakten snel onder controle.
Het ontsmetten van zaaizaad
Ontsmetting van zaaizaad bij zomergranen heeft ten doel de op en in het zaad aanwezige schimmels en/of sporen te doden, zodat de opkomst wordt bevorderd en het optreden van verschillende plantenziekten voorkomen. Niet ontsmetten kan, vooral nu dit jaar vele partijen zaaizaad vrij ernstig met kiemschimmels zijn besmet, aanleiding geven tot een holle stand van het gewas. Aangezien de kosten gering zijn, terwijl de bedrijfszekerheid en de productie er door worden verhoogd, mag men ontsmetting in geen geval achterwege laten. Goed resultaten kan men echter alleen bereiken door het ontsmetten op de juiste wijze en met de uiterste nauwkeurigheid uit te voeren. De werking van goede ontsmettingsmiddelen is van die aard, dat bij gebruik van de aangegeven hoeveelheid de kans op kiembeschadiging zeer gering is. De benodigde hoeveelheid ontsmettingspoeder moet men nauwkeurig afwegen (geen maatje gebruiken!). Voorts verdient het voor zwakke partijen, of partijen met een te hoog vochtgehalte, aanbeveling deze spoedig na het ontsmetten uit te zaaien, d.w.z. liefst binnen een paar dagen. Bietenbrand, een ziekte, waarbij de jonge plantjes aan de voet zwart worden, kan door meer dan één schimmel worden veroorzaakt. Een van deze, Phoma Betae, die in de meeste gevallen de oorzaak is, gaat met het zaad over en wordt door ontsmetting van het zaad bestreden. Tegen de schimmels, die van uit de grond de plantjes aantasten, helpt zaadontsmetting niet. Het kan dus voorkomen, dat, niettegenstaande ontsmet zaad is uitgezaaid, de opkomst te wensen overlaat of vele plantjes wegvallen. Dit mag geen reden zijn ontsmetting van het bietenzaad achterwege te laten, Nadere inlichtingen verstrekken de Plantenziektenkundige Dienst te Wageningen en de Rijkslandbouwvoorlichtingsdienst.
Strenge controle op voorschriften beperking Electriciteitsverbruik
Het Ministerie van Economische Zaken wijst nogmaals met nadruk op de noodzakelijkheid van een goede naleving van de beperkende bepalingen ten aanzien van het electriciteitsverbruik. Deze bepalingen betreffen het algehele verbod van lichtreclame en de sedert 28 Januari j.l. van kracht zijnde beperking van de étalageverlichting. Een beroep wordt gedaan op de medewerking van betrokkenen ten einde deze tijdelijke maatregel te doen slagen. Zolang er geen zekerheid bestaat omtrent de ontwikkeling van de kolenpositie blijven deze bepalingen van kracht en is strikte naleving daarvan noodzakelijk. Hierop zal een strenge controle worden uitgeoefend. Overeenkomstig de desbetreffende beschikking kan de Directeur-Generaal van de Energievoorziening ontheffing verlenen. Gezien de dringende noodzaak tot uiterste beperking van het electriciteitsverbruik zal slechts in zeer bijzondere gevallen een dergelijke ontheffing kunnen worden verleend. Verzoeken tot ontheffing dienen uitsluitend schriftelijk te worden gericht tot de gewestelijke bureau van de Bedrijfsgroep Detailhandel, die deze aan de DirecteurGeneraal van de Energievoorziening zullen voorleggen.
17 februari 1951
VROUWEN IN BLIK (gedicht)
De nieuwste damesmode in Amerika is een japon van …. aluminium.
In d’ oude tijd was ied’re vrouw
gekleed naar algemene zeden.
De mode eiste toen niet veel
en men was spoedig al tevreden:
een hoedje met een bloementuin,
een hoepelrok, versierd met kantjes,
een parasol, een leuke blouse,
waaruit te voorschijn kwam twee handjes.
De mode. grillig in haar smaak,
bracht steeds weer nouveauté’s naar voren;
in wol, satijn, katoen en zij
werd immer weer wat nieuws geboren.
Toen kwam de mode van papier
op haar beurt ’t zwak geslacht plezieren;
nieuw was dit niet, want och, de vrouw
liep immers steeds in de papieren ?
Maar ’t laatste snufje op dit gebied
zou haast m’n haren doen vergrijzen:
de aluminium modegloed
komt aan de horizon verrijzen.
Een aluminium japon
is d’ allernieuwste — hm ! — creatie.
Men zegt, de rest raakt op de duur
door dit product gans uit de gratie.
Dat ’t blinken zal, ontken ik niet,
maar ’t valt bij ’t dragen, dunkt me, tegen;
want roestgevaar is ’t resultaat
als vrouwlief wandelt in de regen!
En als dat aluminium kleed
weldra de aard zal overstromen,
dan zal ik vast, na korte tijd,
de vrouw in blik eens tegenkomen!
JO SPIEGELS
Emigratie naar Nieuw Zeeland
Tijdens zijn tweedaags bezoek aan Nederland, waarbij hij o.m. besprekingen voerde met Ministerpresident Dr W. Drees, heeft Nieuw Zeelands eerste minister, Sidney Holland, op een persconferentie in Kasteel Oud-Wassenaar enkele bijzonderheden verteld over de emigratiemogelijkheden naar Nieuw-Zeeland. De heer Holland vertelde, dat zijn land in staat is aanzienlijke aantallen mensen op te nemen uit die landen — zoals Nederland — waar men te kampen heeft met een steeds groeiende bevolkingsdichtheid. Nieuw-Zeelands economie is vrijwel geheel gebaseerd op het productief maken van grasland, waaraan het zo rijk is. Schapen en koeien en de producten van deze veeteelt, n.l. vlees en wol, zijn de steunpilaren voor Nieuw-Zeelands welvaart. Er is echter een groot gebrek aan arbeidskrachten op dit soort bedrijven, vandaar dat de regering tracht mensen uit andere landen, die zich door noeste en eerlijke arbeid een bestaan willen verwerven, aan te trekken.
Het grote probleem daarbij is het bieden van het nodige comfort aan de immigranten. Vandaar dat de heer Holland met Ministerpresident Dr Drees de mogelijkheid wilde bespreken om ook Nederlandse emigranten in de gelegenheid te stellen hun eigen huizen — de z.g. prefabricated houses — mee te brengen. Juist dezer dagen is door de Nieuw-Zeelandse regering in Den Haag een bureau gesticht, dat tot taak heeft met de Nederlandse regering en het Nederlandse volk contact te houden over de emigratie-mogelijkheden. Behalve aan farm-workers heeft Nieuw-Zeeland een groot tekort aan bouwvakarbeiders, metaalbewerkers en houtkappers, terwijl er ook altijd plaats is voor ongeschoolden, die bereid zijn flink aan te pakken. De arbeidsvoorwaarden in Nieuw-Zeeland zijn, vergeleken bij vele andere landen, gunstig te noemen. Nieuw Zeeland heeft bovendien voortdurend gebrek aan vrouwelijke arbeidskrachten, in het bijzonder voor huishoudelijk werk, maar ook voor de fabrieken, terwijl verpleegsters steeds welkom zijn. De ervaringen, die men in Nieuw-Zeeland heeft opgedaan met Nederlandse emigranten, zijn onverdeeld gunstig, aldus Minister Holland. NieuwZeeland neemt op het ogenblik jaarlijks 12.000 emigranten op. Er is weliswaar plaats voor meer arbeidskrachten, maar het aantal wordt beperkt door de transportmogelijkheden. Men maakt in Nieuw-Zeeland geen onderscheid naar godsdienst of landaard. Wie naar Nieuw-Zeeland komt, wordt als Nieuw-Zeelander beschouwd en is volkomen vrij om te doen en te laten wat hij wil. Na twee jaar kan hij de Nieuw-Zeelandse nationaliteit verkrijgen. En ook in ander opzicht wordt door de NieuwZeelandse regering alles gedaan wat mogelijk is om de emigranten met raad en daad bij te staan. Zo ligt het b.v. in de bedoeling ook Nederlandse emigranten een deel van de kosten voor de overtocht te vergoeden. Aldus vertelde Minister Holland, die uiteraard op deze korte persconferentie slechts een zeer vluchtig beeld kon geven van de emigratiemogelijkheden naar zijn land. Wie meer inlichtingen wenst — emigreren is nu eenmaal een zeer grote stap, die men niet neemt zonder zich van allerlei bijzonderheden op de hoogte te hebben gesteld — kan zich steeds vervoegen bij de instanties, die zich met voorlichting op dit gebied bezig houden.
Dr Groeneveld Meyer over Middenstandsproblemen
Voor het contact-centrum op voorlichtingsgebied in Den Haag sprak Woensdagmiddag dr W. L. Groeneveld Meyer, Directeur-Generaal voor de Middenstand van het Ministerie van Economische Zaken over Middenstandsproblemen . Spreker begon met een definitie te geven van het begrip Middenstand. Daaronder verstaat men de groep van zelfstandige, risicodragende ondernemers in het kleinbedrijf op het gebied van handel, nijverheid en verkeer. De middenstand vormt een zeer belangrijke groep in onze samenleving, die ongeveer 1.6% van de Nederlandse bevolking omvat. Het is bovendien een zeer rustige bevolkingsgroep die, zoals is gebleken in jaren van depressie, over een grote taaiheid beschikt. Ongeveer de helft van het Nederlandse nationale inkomen gaat, zoals men dat noemt, „over de toonbank”. Dat legt de middenstand de plicht op ons volk zo goed mogelijk te dienen. De welvaart van de middenstand is direct afhankelijk van het nationale welvaartspeil. In de dertiger jaren, tijdens de grote crisis, is dat duidelijk gebleken. De toestand in het middenstandsbedrijf was toen miserabel. De Nederlandse regering heeft toen maatregelen genomen om de positie van de middenstand grondig te onderzoeken. Uit de onderzoekingen kwam vast te staan, dat vooral noodzakelijk is te streven naar een grotere bekwaamheid, een grotere financiële kracht en meer organisatiebesef bij de middenstand. Deze 3 factoren vormen de pijlers van de middenstandspolitiek van de Nederlandse regering. Deze politiek is er op gericht voor de middenstand een gunstig klimaat te scheppen, opdat onder normale omstandigheden een bekwaam middenstander in staat zal zijn zich een redelijk inkomen te verschaffen. De detailhandel in ons land kent vier componenten: de middenstandsondernemingen, het grootwinkelbedrijf, de coöperatie en de markt- en straathandel. Elk van deze vier vormen heeft recht op bestaan. De taak van het Directoraat-Generaal voor de Middenstand is, ervoor te zorgen, dat het nationaal inkomen op rechtmatige wijze aan elk van deze componenten toevloeit. De middenstand heeft tegenover de drie andere bedrijfsvormen het grote voordeel van het persoonlijk contact met de klant en de grotere service. Dat brengt gelukkig zeer vele mensen er toe te kopen bij het middenstandsbedrijf. Als de middenstand de strijd tegen het grootbedrijf en de coöperatie met succes wil kunnen voeren moet zij er voor zorgen, dat wordt voortgegaan met het verwerven van de nodige kennis en vakbekwaamheid en met de organisatie van de middenstand en het opvoeren van de efficiency in het middenstandsbedrijf. Sprekend over de resultaten van de middenstandspolitiek der regering zeide de heer Groeneveld Meyer ervan overtuigd te zijn, dat het goed is deze politiek te blijven voortzetten, zelfs krachtiger dan tot nu toe geschiedde. Er staat de middenstand n.l. een zeer moeilijke tijd te wachten met een grote toeneming van de concurrentie.
24 februari 1951
Boekenweek (gedicht)
We hebben een Moeder- en Vaderdag,
bestemd om hen bei te plezieren ;
we hebben een dag aan de vrede gewijd
en, last not least, een voor de dieren.
Dan hebben w’ één boeken week in heel het jaar.
Niet één dus, maar acht lange dagen;
die tijd wordt besteed om voor ’t betere boek
welwillend de aandacht te vragen.
Een boek is een trouwe, onschatbare vriend;
zo één, waar je steeds op kunt bouwen.
Een boek geeft ontspanning, geeft vreugde, geeft zon.
Een goed boek is om van te houwen!
Het zwijgt als het dicht is, maar sla je het op,
dan spreekt het in veel toonaccoorden;
het voert je naar landen en mensen, ver weg,
gestalten, ze groeien uit woorden.
Je komt in een wereld, onzichtbaar, en toch ….
je leest soms je eigene leven.
Je ziet in je fantasie heel een bestaan,
als ware het je zó gegeven.
In enkele uren beleef j’ een roman
van liefde, van haat, vol vervoering;
je deelt in hun vreugde, je deelt in hun leed
en blad na blad is een ontroering ….
Dan klap je het boek dicht en alles vervaagt,
je hebt weer jezelve hervonden ;
gestalten verdwijnen, verzinken in ’t niet,
alsof ze nooit eerder bestonden.
Zo zijn goede boeken een bron van genot;
wie leest hoeft zich niet te vervelen.
Hoe vaak is ons leven niet zelf een roman,
waarin leed en smart hoofdrol spelen?
Een boek is veelzeggend, een sleutel, een gids;
waar boeken zijn is niets te vrezen.
Alleen boze mensen, ’t is teek’nend, maar waar,
die hielden nog nimmer van lezen!
JO SPIEGELS
Markt
Op de gehouden jaarmarkt werden aangevoerd ± 200 paarden en 80 biggen. Prijzen biggen 25 gld. t/m 38 gld.
Nieuwe regeling etalageverlichting
Het Ministerie van Economische Zaken deelt mede, dat met ingang van Maandag 19 Februari etalageverlichting is toegestaan van het tijdstip af, waarop de inrichting, waartoe de etalage behoort, voor het publiek wordt geopend, tot 20.30 uur. Indien de inrichting later dan dit tijdstip voor het publiek geopend is, mag tot sluitingstijd de etalage verlicht zijn. Met nadruk wordt er evenwel op gewezen, dat voor deze etalageverlichting ten hoogste de helft van het voor verlichting geïnstalleerde vermogen mag worden gebruikt. Ten aanzien van de verlichting van de verkoopruimten is bepaald, dat electrische energie buiten het tijdvak, waarin de inrichting voor het publiek geopend is, slechts mag worden gebruikt voor het verrichten van werkzaamheden in deze ruimten. Ook in dit geval mag slechts de helft van het geïnstalleerd vermogen worden benut. Het is derhalve verboden om voor reclamedoeleinden gedurende de tijd waarin de inrichting voor het publiek gesloten is, in de verkoopruimten electrische energie te gebruiken. Ter vermijding van misverstand wordt voorts medegedeeld, dat onder etalageverlichting tevens kan worden verstaan de verlichting van de in bioscoop- en amusementsbedrijven aanwezige uitstalkasten met foto’s en verlichte programmaborden. De niet op het programma betrekking hebbende lichtreclame blijft verboden.
3 Maart 1951
Storm in het bos (gedicht)
De wind speelt een liedje, venijnig en wild
en stormt door het bos, dat de boom er van trilt,
met kracht, die wel niemand bevroedde;
hij brult door de takken en trekt er en rukt
aan ’t eenzame struikgewas, dat macht’loos bukt,
in grootse, benauwende woede.
De wind speelt een liedje, een krachtsymphonie;
’t lijkt haast, of een razende luchtcompagnie
de strijd met de aard’ wil beginnen;
maar stram staat de eik en de beuk in het woud,
hen laat elke vlaag onmeedogenloos koud,
zij zullen het toch wel weer winnen!
De zon kijkt gramstorig en straalt naar beneê,
’t is of zij die stormwind wil toeroepen: Hé!
Je bent over tijd met je kuren!
Ik word nu weer baas, zeg, versta je dat wel ?
’t Is voorjaar in ’t bos, ga dus henen, en snel!
Jouw macht kan niet altijd door duren !
De wind speelt een liedje en lacht wat en spot
en breekt, als uit spijt, enk’le takken kapot,
maar dan gaat hij gauw retireren
op zoek naar een betere, williger prooi.
In ’t najaar, als ’t bos volop staat in z’n tooi,
dan zal hij het nog eens proberen!
JO SPIEGELS
In Memoriam pastoor Verheuvel
Dinsdagnacht j.l. overleed te Apeldoorn in de stichting „Ste Marie” aan de Arnhemseweg de Zeer Eerw. Heer F. C. M. Verheuvel, emeritus Pastoor, die van 1910 tot 1946 parochieherder was van de St Willibrorduskerk alhier. Pastoor Verheuvel was een zeer geziene persoonlijkheid en in de herinnering komt weer de prachtige Priesterjubilea, welke ter zijner ere werden gevierd. In 1943 werd hij door een apoplexie getroffen, aan zijn ziekbed gekluisterd en de liefde welke Zijn Eerw. steeds voor zijn parochianen en medemensen heeft gehad kwam toen het beste tot uiting door het feit dat ’t zijn parochianen waren, die de verpleging en verzorging van hun geliefde herder ter hand namen. Sindsdien is de gestand van Zijn Eerw. steeds van hulpbehoevende aard geweest, hetgeen Zijn Eerw. deed besluiten het emeritaat in 1946 bij Zijne Eminentie Kardinaal de Jong aan te vragen, waarna hij in Sept. van dat jaar tot op heden een liefderijke verzorging bij de Eerw. Zusters te Apeldoorn heeft gehad. De begrafenis zal plaats hebben op het R.K. kerkhof alhier. Moge God Zijn Eerw. in Zijn Vaderhuis opnemen. De parochianen van de St Willibrordusparochie alhier zullen hem in de gebeden voor zijn zielerust zeker niet vergeten. R.I.P.
Meer dan 150 nieuwe leden Staatspensionnering
werden dezer dagen ingeschreven bij de ledenwerfactie die het afdelingsbestuur van de Bond voor Staatspensionnering op het ogenblik in het dorp houdt. Hiermede is het ledental van de afdeling de 1350 gepasseerd.
10 Maart 1951
Overname De Reclame
Aan onze abonnees en adverteerders
Hierbij bericht ik U, dat de drukkerij van wijlen mijn echtgenoot de Heer A. H. ARNOLD, zal worden voortgezet door de Heer H. VAN DER VELDEN. Bij deze overname is tevens inbegrepen de exploitatie van „De Reclame”. U hartelijk dankend voor het al die jaren genoten vertrouwen, hoop ik, dat de buitengewoon prettige relatie, die altijd tussen U en mijn man heeft bestaan en het grote vertrouwen, dat hij van U heeft ondervonden, door U ten opzichte van zijn opvolger zal worden bestendigd. Ik beveel hem dan ook van harte bij U aan.
Hoogachtend,
Wed. A. H. ARNOLDL. S.
In aansluiting aan het bovenstaande bericht ik U de overname van de drukkerij van wijlen de Heer A. H. ARNOLD, op 1 Maart 1951. Het is mijn bedoeling de zaak op dezelfde voet voort te zetten en tevens alles in het werk te stellen U te voorzien van eerste klas drukwerk. Indien het mij mocht gelukken, hetzelfde vertrouwen dat mijn voorganger bij U had, te winnen, dan zal mij dit tot een grote eer en genoegen zijn. Onder voortdurende aanbeveling,
Hoogachtend, H. VAN DER VELDEN
P.S. Bij deze overname is de boekhandel niet inbegrepen. Advertenties worden evengoed in de winkel aangenomen.
De voorjaars plaag (gedicht)
Als het voorjaar weer in ’t land is
en de kachel straks aan kant is ;
als we van de lente dromen,
die nu toch wel gauw zal komen ;
als de dagen weer gaan lengen,
die ons zachter weer gaan brengen ;
als de dichters verzen maken
over liefde en and’re zaken ;
als de kat maar steeds op stap is
en de loper van de trap is;
als de winter is vergangen en
we kamers gaan behangen,
is de huisvrouw pas verblijd,
want: dan komt de schoonmaaktijd !
Dan begint het zeulen, sjouwen,
op commando van de vrouwen,
die met emmers, boenders, dweilen,
bezems, ragebol en teilen,
stoffers, blik en kwast zich tooien
en de boel in ’t honderd gooien;
poetsen, schrobben, wrijven, vagen,
heel de week: zes lange dagen.
In de kamers hangt een luchtje
van de nieuwe verf, dan vlucht je
noodgedwongen naar het schuurtje
en je troost je daar een uurtje
met de nieuwtjes uit de krant,
want : de schoonmaak is in ’t land !
Zo gaat ’t in de schoonmaakdagen
en de man is te beklagen,
want hij voelt zich overbodig :
mannen zijn daarbij niet nodig.
Hij moet voor de schoonmaak boeten :
„Loop niet telkens voor mijn voeten !
Denk er om, dat ’t daar nog nat is!
Weet je soms ook, waar de kat is?
Pas nou op, leun daar niet tegen,
en voortaan je voeten vegen,
en: ga even naar de bakker
Ach, dan voel je je een stakker,
want het voorjaar is een kruis
als er schoonmaak is in huis.
„Man, het haardkleed is te klein, en
geef eens geld voor wat gordijnen
en ik moet wat nieuwe matjes
en de divan is wat platjes,
laten we het eens proberen
met een tiental nieuwe veren ;
en, ik had het haast vergeten,
maar het vloerkleed is versleten,
en twee lampen zijn gebroken,
en een pan om melk te koken
moet ik ook nog even halen ….
Ga jij ’t allemaal betalen !”
En dan zucht je enkel maar :
’t Is — gelukkig — ééns per jaar !
JO SPIEGELS
Oude materialen en afvalstoffen
belangrijke grondstof voor de Nederlandse industrie Op het Nederlandse volk zal van nu af aan een beroep worden gedaan om alle oude materialen die opnieuw verwerkt kunnen worden tot allerlei waardevolle producten, niet meer te vernietigen of weg te doen met de andere afvalstoffen, maar te bewaren en wederom beschikbaar te stellen van de Nederlandse industrie. Dat is niet nodig voor een regelmatige voorziening van schaarser wordende grondstoffen, maar ook voor een belangrijke besparing op de import van grondstoffen en zelfs voor een verhoging van de export. De voornaamste oude materialen en afvalstoffen die grote waarde hebben voor de industrie, zijn: oud papier, oud ijzer of staal (schrot), oude non-ferrometalen zoals lood, zink en koper en tenslotte ook lompen en beenderen. Oud papier wordt voornamelijk gebruikt als grondstof voor pakcartonnen pakpapierfabrieken. In diverse soorten pakpapier en in closetpapier bijvoorbeeld worden belangrijke hoeveelheden oud papier verwerkt. Voor betere soorten papier is het percentage kleiner, maar toch nog belangrijk genoeg om daarvoor oud papier in te zamelen. Het jaarlijkse papierverbruik wordt op het ogenblik geschat op 35 kg per hoofd van de bevolking. Ongeveer 37 % daarvan komt weer in de vorm van oud papier als grondstof terug in de fabrieken. Dat is een aanzienlijk percentage; als de gehele bevolking meewerkt kan het echter nog belangrijk worden opgevoerd,
17 Maart 1951
Voorjaarsmorgen (gedicht)
Wat klinkt er in de morgenstond
voor fris en blij geluid?
Wie weet er wat — zo onverwacht —
die vrolijkheid beduidt ?
Nauw rees de ochtendschemering,
de dag begon nog niet,
maar in het jonge, tere groen
klonk reeds een blij, vol lied!
’t Is ’t zorgeloze voog’lenheir,
hun zang begroet de dag,
terwijl de zon in ’t Oosten rijst
met blijde, ronde lach.
De eerste voorjaarsmorgenstond
brak plots, verrassend, aan
en, zonder dat we ’t merkten,
is de winter heengegaan !
En bij dit vroege voorjaarsfeest
was ik de stille gast;
’t was, of het al mij tegen riep:
„Nu? Ben je niet verrast?
Zet weg je zorgen! Kom er uit!
Vier met ons dit festijn !
Plooi je gezicht eens in een lach,
nu moet je vrolijk zijn!”
En wie kan er bij zoveel schoons
nog onbewogen zijn ?
Wie zegt dan niet, vol overgaav’:
„Wat ben ik, mens, toch klein !”
Doch heerlijk is ’t, als de natuur
ons zó weer tegenlacht!
Wees welkom, juist in deze tijd,
o, voorjaar, met Uw pracht!
JO SPIEGELS
Het voormalige „Kervel” weer in gebruik.
Dezer dagen arriveerden een 40-tal zusters van de orde der Clarissen op het voormalige Huize het Kervel, thans Huize St Clara geheten. Zondag a.s. vindt de plechtige inwijding van het gebouw plaats. Koninklijk goedgekeurd. „Eendracht maakt Macht” Het bestuur van de onlangs opgerichte Schutterij „Eendracht maakt Macht” ontving dezer dagen bericht dat bij Koninklijk Besluit van 3 Maart 1951, no. 45, goedkeuring is verleend aan de statuten van genoemde vereniging, en deze vereniging wordt erkend.
24 Maart 1951
Goede vrijdag (gedicht)
Op ’t brede plein voor ’t rechthuis staan de Joden,
Bezield van haat voor deze éne Man,
In wie de stadhouder geen onrecht vinden kan,
Maar ’t volk, in blinde waan, zoekt Hem te doden.
Stil, want daar treedt Pilatus weer naar voren:
„Weet, dat ik gene schuld bevind in Hem.
Hier is Hij: Ziet de Mens”, weerklinkt Zijn stem
Ver over ’t plein, tot in der Joden oren.
Daar staat de Vredevorst, alleen gelaten,
Bespot, gehoond, met ene doornenkroon
En met een purperen gewaad; Gods Zoon
Maar kan dan niets tot Uwe redding baten?
Hoort, hoe het volk schreeuwt, woest en opgewonden!
Geen geeft toch aan Pilatus’ stem gehoor;
Het ,,Kruist Hem! Kruist Hem!” roept men als in koor!
Pilatus zwichtte — en ook voor onze zonden
Berusttet Gij, o Heer, gehoorzaam tot de dood,
Zo wreed, maar die aan ons verlossing bood!
Brood, margarine en bak- en braadvet duurder
In aansluiting op de Regeringsverklaring van Zaterdag 17 Maart 1951, waarin is medegedeeld dat de Regering heeft besloten de subsidie op levensmiddelen te verminderen, deelt de Minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening mede, dat de vermindering van subsidies hogere prijzen betekent voor de grondstoffen voor brood, margarine en bak- en braadvet. Om een ongestoorde voorziening te waarborgen en mogelijke speculatie met ongeoorloofde winsten te voorkomen, is het noodzakelijk, dat deze wijzigingen in de prijzen der grondstoffen onmiddellijk geschieden. Als gevolg hiervan kunnen de prijzen van volkswitbrood en bruinbrood voor de consument ten hoogste worden verhoogd met 3 cent per brood van 800 gram, van margarine met 15 cent per halfponds pakje en van bak- en braadvet met 17 cent per half pond. Door de duurdere grondstoffen kunnen eveneens prijsverhogingen optreden voor een aantal artikelen voor menselijke consumptie, waarin granen, meel, bloem en/of vetten zijn verwerkt. Voor die artikelen, waarvan de prijzen niet aan maximum prijsvoorschriften zijn gebonden, zal de Regering nauwlettend toezien op de prijsontwikkeling en zij
zal maximumprijzen instellen, indien de prijswijzigingen daartoe aanleiding geven.
31 Maart 1951
Ons dagelijks brood duurder (gedicht)
Alweer een slachtoffer erbij:
Ons daag’lijks brood moet ’t ditmaal wezen:
’t Bleef niet van prijsverhoging vrij,
’t Werd duurder, naar ik heb gelezen.
Drie cent per brood. Veel is het niet,
Maar ’t indexcijfer zal weer stijgen
En als je ’t van die zij’ beziet,
Dan zou je werk’lijk schrik gaan krijgen.
Drie cent voor dit, drie cent voor dat.
Zo ging het steeds de laatste weken
Op ’t platteland en in de stad
En ’t is opnieuw weer eens een teken,
Dat prijsstijging, hoe fel beknot,
Toch onvermijd’lijk is gaan blijken.
Dat is in deze tijd het lot.
Van hen, die met ’t verlies gaan strijken.
Het lot juist van de kleine staat,
Die krijgt als steeds de hardste klappen.
Dus moesten wij ook, vroeg of laat,
Toch eens in duurder brood gaan happen.
’t Is onplezierig en weer een
Der vele crisisongemakken;
Het beste is enkel en alleen,
Dat we maar zoete broodjes bakken,
Dus, dat w’ ons schikken, zonder meer,
Zolang we met tekorten strijden
Of dat we in ’t vervolg maar weer
De sneedjes ietwat dunner snijden.
Eén lichtpunt zie ik toch, en groot,
Want ondanks alles is tot heden
In Nederland nog volop brood
En dat stemt dankbaar en tevreden!
JO SPIEGELS
Rheumatiekfonds Dr Jan van Breemen opgericht.
Organon schenkt 100.000 gulden De N.V. Organon te Oss heeft een bedrag van honderdduizend gulden ter beschikking gesteld van de wetenschappelijke en maatschappelijke arbeid in het belang van de rheumatiekbestrijding. Dit bedrag zal het beginkapitaal vormen van een fonds, beheerd door een curatorium, bestaande uit diverse vooraanstaande personen op het gebied der volksgezondheid en medische “wetenschap. Het fonds zal de naam dragen van de Nederlandse pionier van de rheumatiekbestrijding, de Amsterdamse arts Dr Jan van Breemen, die reeds een halve eeuw de aandacht vraagt voor de sociale betekenis van rheuma en de vele mogelijkheden tot genezing. Nu zijn stem niet langer vergeefs klinkt en voor de eerste maal in de geschiedenis van de Nederlandse gezondheidszorg een belangrijk bedrag ter beschikking wordt gesteld voor de heumatiekbestrijding, kan de pionier op dit gebied welhaast niet beter worden geëerd dan door zijn naam aan dit fonds te verbinden. Sedert enkele tientallen jaren realiseert men zich de grote sociale betekenis van rheumatische aandoeningen. Rheuma blijkt meer dan welke andere ziekten ook de arbeidsproductiviteit te benadelen. Ruim 20% van het ziekengeld wordt ten behoeve van rheumatiekpatiënten uitgekeerd, die in vele gevallen niet de voor hun ziekte geëigende behandeling krijgen, omdat er onvoldoende inrichtingen voor hen zijn. Bij veel chronische rheumatieklijders had invaliditeit voorkomen kunnen worden, indien tijdig de juiste behandeling was ingesteld. De bestaande behoeften zijn zeer groot. Het wetenschappelijk werk op dit terrein moet gestimuleerd en gesteund worden. Behandelingsinrichtingen en rheumaklinieken moeten worden gebouwd. De rheumatiekbestrijding in Nederland staat nog bij het buitenland ten achter, omdat het hier te lande tot dusver ontbroken heeft aan belangstelling voor de bestrijding van deze volksvijand. De eerste stappen in de goede richting zijn nu gezet. Maar aller steun is nodig om de rheumatiek, die onze volkskracht ondermijnt, op doelmatige wijze te bestrijden. Het Rheumatiekfonds Dr Jan van Breemen is gevestigd te Amsterdam, Keizersgracht 443.
De laatste ronde Noodwet Drees
Het Ministerie van Sociale Zaken heeft medegedeeld dat de Noodwet-Drees met twee jaar wordt verlengd en dat dan de ouderdomsvoorziening definitief zal zijn geregeld. D.w.z.: op l Oct. 1952 komt er een verplichte verzekering of premievrij staatspensioen. Wat kiest gij? Een duur en ingewikkeld systeem van verplichte verzekering met een noodwendig daaraan verbonden groot ambtenarencorps, dat ondragelijke lasten zal leggen op de schouders van de brede massa der arbeiders en kleine zelfstandigen en dat al bij voorbaat een mislukking dreigt te worden (zoals indertijd in België — of: het eenvoudige systeem van het premievrij staatspensioen, waarvan de kosten worden bestreden uit belastingen naar draagkracht. Zijt gij het met ons eens en wilt gij het premievrij staatspensioen, in de zin van de Noodwet-Drees, maar dan ontdaan van onbillijkheden als classificatie, aftrek van eigen bezit enz.? Blijf dan niet langer afzijdig maar wordt NU lid van de Bond voor Staatspensionnering. Onze Bond telt reeds meer dan 200.000 leden, maar dit aantal moet veel groter worden. Wij moeten deze laatste ronde winnen en dat kan als U ons helpt. Dan zal straks een groot sociaal onrecht zijn weggenomen en zal iedere Nederlandse man en vrouw onbezorgd de oude dag tegemoet kunnen zien. Dat kunnen wij gezamenlijk bereiken. Geeft U dus NU op als lid! Maakt ook Uw huisgenoten lid. De contributie bedraagt slechts f 1.— per jaar en voor huisgenoten f 0.50. U kunt zich opgeven bij het afdelingsbestuur: G. W. Jansen, voorzitter; G. Langwerden, secretaris; H. Oldenhave, penningmeester; C. Moorman; J. W. Langwerden; W. Jansen; D. Spelhofen.
7 April 1951
VOORJAARSBEURS (gedicht)
Al draait de prijs- en loonspiraal
weer lustig toer na toer;
al houden we met moeite zo
de benen op de vloer;
al wordt ook alles peperduur
en ziet ’t er somber uit;
toch komt er uit de Domstad weer
een fris en goed geluid!
De Voorjaars-Jaarbeurs opende
haar poorten, ondanks all’
en heeft van alles aan te biën
in nieuwtjes zonder tal.
Er is zo heel, héél veel te zien
en zo heel veel te koop:
de zwaarste hijskraan, zo U wilt,
of bekers appelstroop.
Textiel en schoeisel, naaimachiens,
en veel bouwmateriaal:
kozijnen, deuren, ramen, ja
van hout, maar ook van staal.
Wellicht gaat U er enkel heen
om al dit schoons te zien;
en U, mijnheer, mevrouw, U komt
nooit op de Beurs misschien.
De bakker niet, de slager niet,
ook niet in deze tijd,
dat neemt niet weg ’t belang der Beurs,
want één ding is een feit:
Ondanks ons leven somber is,
zo gist’ren als vandaag,
de fabrikant, d’ industrieel,
hij werkt. Hij werkt! Gestaag!
Hij zit niét bij de pakken neer,
maar toont, trots alles: fut!
Hij helpt ons land, ons volk, ook U
en mij weer uit de put!
Zo heeft deez’ Voorjaarsbeurs een taak
en wie dit duid’lijk ziet,
die zegt — ja, zelfs in déze tijd:
’t Is hier zo slecht nog niet.
De buikriem maar wat nauwer, ja,
dat nemen we voor lief,
want och, zo lang de Beurs nog draait
is er ook perspectief!
HENK VAN HEESWIJK
Minister Mansholt beantwoordt vragen over de suikervoorziening
Op schriftelijke vragen van het Tweede Kamerlid de heer Gortzak, over de suikervoorziening, heeft de Minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening geantwoordt, dat de oorzaak van de omstandigheid, dat de groothandel tijdelijk en in incidentele gevallen de detailhandel onvoldoende met suiker bevoorraadde, gelegen was in een maatregel van het BedrijfsSuiker. Deze hield in, dat het de suikerfabrieken met ingang van 5 Maart 1951 verboden was zonder speciale ontheffing suiker af te leveren. Deze maatregel werd getroffen, omdat een aantal handelaren en suikerverwerkende fabrikanten, speculerende op een komende prijsverhoging, grotere bestellingen bij de suikerfabrieken plaatste dan normaal. Dit had tot gevolg, dat gedurende de laatste weken een dubbele hoeveelheid suiker van de gewone weekbehoefte werd afgeleverd. Indien hierin geen wijziging was gebracht, dan zou wellicht de suikervoorziening op lange termijn in gevaar zijn gekomen. Zoals reeds uit de Regeringsverklaring, welke op 17 Maart in de Tweede Kamer werd afgelegd, is gebleken, moet het noodzakelijk worden geacht te komen tot vermindering van de consumentensubsidies. In het desbetreffende plan, dat inmiddels tot uitvoering is gebracht, was eveneens een prijsverhoging voor het artikel suiker voorzien. Teneinde de directe suikervoorziening voor de consument zo min mogelijk te doen stagneren, was het noodzakelijk de directe oorzaak van de maatregel van het Bedrijfschap voor Suiker weg te nemen, door de voorgenomen prijsverhoging van suiker vervroegd en wel met ingang van 10 Maart 1951 te doen ingaan. Hierna is de maatregel van het Bedrijfschap voor Suiker ingetrokken, waardoor de consument suiker bij de detailhandel naar behoefte kan afnemen.
De strijd om „Het Radioprogramma” Hoewel de Arnhemse Rechtbank aan Drukkerij Misset te Doetinchem verboden heeft „Het Radioprogramma”, het vrije Radioblad, te drukken, is het einde vorige week toch verschenen. Misset drukte alleen de buitenlandse programma’s, een tot nu toe onbekende drukker in een ander deel van het land, de binnenlandse (de betwiste dus) en in een neutrale plaats in ons land zijn beide programma’s bij elkaar gevoegd. Ditmaal is het blad niet in beslag genomen, maar de 4 grote radio omroepverenigingen hebben thans in kort geding de Stichting zelve gedagvaard. Het gaat dus hard tegen hard, maar de sympathie van meer dan honderdduizend leden van de nieuwe stichting zal in deze van niet te onderschatten betekenis zijn.
14 April 1951
Simavi collecte:
Een dezer dagen klopt de Simavi-collectanten weer bij ons aan de deur. Beter kunnen wij zeggen: aan de deur van ons hart! Want Simavi doet telken jare een beroep op het hart van ons volk. Simavi’s werk is immers identiek met naastenliefde en barmhartigheid. Jarenlang beijvert deze vereniging zich nu reeds, om het onmenselijke lijden van de inwoners der tropenlanden te helpen lenigen. En duizenden melaatsen, framboesia-lijders en malaria-patiënten hebben aan de verstrekte medische hulp hun leven te danken. Dit jaar tracht Simavi in het bijzonder de onmenselijke medische nood van Suriname en Nieuw-Guinee te lenigen. In deze landen moet nog zo ongeveer alles gedaan worden op het terrein van de volksgezondheid. De giftige tropische ziekten heersen daar nog onbeperkt en bijna onbestreden. Met grote aandrang doet Simavi dan ook een hartstochtelijk beroep op ons volk, om de schouders onder dit onbaatzuchtige werk van menslievendheid te zetten. Ons comité nodigt de burgerij dringend uit, om zich bij de komende collecte niet onbetuigd te laten en diep in de beurs te tasten. Ontelbare mannen, vrouwen en kinderen strekken hun handen in bange nood naar ons uit! Het Simavi-Comité
Ho Jan thuus kwam… deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
’t Was op un naojaorsaovend van vier-en-veertig, dat twee geüniformeerde mannen schienbaor bruuderlijk naost mekare op een paar olde vehikels de weg van Wanwark naor Hunderhoven fietsten. Den rechts ree was un nog jonge kearl. De grote veldwachterspette, dee um völs te wiet aover de oorne zat, deed um older Heken dan dat e was. Want howel nog maor veur in de twintig, siern of ontsiern, net zo’j ’t nuumen wilt, un grote hangsnorre, waorvan de uutenden in un punte wazzen op’ekruld, ’s mans gezichte. Dan nog een donkergerande brille, waor de glazen uut waarn, voltooiden de kamoeflaazie. Zie verder de Reclame.
21 April 1951
Overleg tussen Regering en Stichting van de Arbeid over LONEN EN PRIJZEN
Op Dinsdag 17 April had onder leiding van de Minister-President opnieuw een bespreking plaats tussen een delegatie uit de Ministerraad en vertegenwoordigers van de Stichting van de Arbeid over de lonen en prijzen. De discussie had vooral betrekking op de vraag, op welke wijze verdere prijsstijgingen kunnen worden voorkomen en welke situatie zou ontstaan ten aanzien van de lonen, indien dit onverhoopt niet of niet tenvolle mogelijk zou blijken. De Regering heeft zich daarbij op het standpunt gesteld, dat — behoudens een verdere verslechtering der economische omstandigheden — de verbruiksbeperking niet meer dan 5 % zal dienen te bedragen. Derhalve komt, indien een meer duurzame overschrijding der verbruiksbeperking van 5% zou plaatsvinden, op een nader in overleg met de Stichting van de Arbeid te bepalen tijdstip en in een nader te bepalen vorm een ruimere compensatie in aanmerking met inachtneming van de dan eventueel gebleken achterstand. Afgesproken werd in verband hiermede, dat in het contact tussen de Interdepartementale Commissie voor de Loon- en Prijspolitiek en de Stichting van de Arbeid nader zal worden bezien of en op welke wijze een eventuele ruimere compensatie zal geschieden.
Aanschaffing tweede tankautobrandspuit.
Nadat in de loop van 1950 de door de gemeente aangeschafte tankautobrandspuit van de brandweer met succes in gebruik was genomen, kwam in landbouwkringen het denkbeeld naar voren of het niet mogelijk zou zijn met medewerking van particuliere zijde het gemeentebestuur in staat te stellen tot aanschaffing van een tweede tankautospuit over te gaan. Dit denkbeeld verkreeg vaste vorm, met het gevolg, dat op initiatief van de afd. Hengelo van de Stichting voor de Landbouw in samenwerking met andere belanghebbenden een commissie werd samengesteld, die zich belast heeft met het inzamelen van gelden voor dit doel. Het resultaat van deze actie is zeer gunstig geweest; door nagenoeg alle ingezetenen werd op de aangeboden lijsten getekend, zodat dezer dagen door de voorzitter uit naam van genoemde afdeling en de burgerij in een vergadering van B. en W. aan dit college kon worden ter hand gesteld een spaarbankboekje met een bedrag van f 9566.39. De voorzitter van het college heeft dit bedrag namens het gemeentebestuur in dank aanvaard. Hij heeft daarbij waardering uitgesproken voor de bemoeiingen die de commissie zich heeft getroost om dit resultaat te bereikte, en voor de medewerking die daarvoor van de zijde der ingezetenen is betoond. Burgemeester en Wethouders hebben toegezegd, te zullen bevorderen dat de aanschaffing van de tweede tankautospuit zoveel mogelijk zal worden bespoedigd.
Ho Jan thuus kwam deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Daorop ging Jan’s vader naor binnen en reep Willem. Buuten was et stikdonker. Eers mos Willem nog effen wennen an den donkern, dan vroog e 20 good en zo kwaod as dat ging an den kearl, den e nog neet ens zag: „Mos i’j mien hebben, meneer?” „Ja. Zo, dus U bent Willem van ’t Dennenbusken uit Zelderdennen ?” „Jao, meneer, dat bun’k” antwoordden Willem, zo kalm meugeluk, maor in warkelukheid beefden urn de bokse al an de bene. „Dat ziet er raar voor je uit, kerel, want je moet mee naar de kazerne.” „Ik met oew nao de kazerne?” vroog Willem ongeleuvig. Dit verhaal gaat in de reclame verder.
28 April 1951
Overwerk in de mijnindustrie
Overwerk gedurende tien Zaterdagen in de mijnindustrie heeft een meer-opbrengst van 120.000 ton kolen tot resultaat. Tijdens een bespreking met de Mijnindustrieraad op 18 Januari j.l. deed de Minister van Economische Zaken een beroep op de werknemers en werkgevers in de mijnindustrie om gezamenlijk een snel ter beschikking komende bijdrage te leveren voor de opvoering van de kolenproductie. Aan dit verzoek werd gevolg gegeven en de regering stelt met erkentelijkheid vast, dat de extra inspanning welke alle bedrijfsgenoten in de mijnindustrie zich sedert 27 Januari j.l. gedurende 10 Zaterdagen hebben getroost, een gunstig resultaat heeft gehad. De meer-opbrengst aan kolen bedroeg over deze periode circa 120.000 ton. In een telegram aan de Voorzitter van de Mijnindustrieraad, verzocht de Minister van Economische Zaken, voor deze prestatie zijn dank te willen overbrengen aan alle werknemers en werkgevers in de mijnindustrie.
Telegrafische gelukwensen aan H.M. de Koningin
Met het oog op de beperkte openstelling van de PTT-kantoren op de a.s. Koninginnedag, verdient het aanbeveling telegrammen aan H.M. de Koningin met gelukwensen ter gelegenheid van haar verjaardag, vroegtijdig — liefst vóór of op 28 April — aan te bieden. De telegrammen worden verzameld en op 30 April afgeleverd.
Programma verjaardag Koningin Juliana
Zaterdag 5 Mei te Hengelo G. KONINGINEDAG
6 uur REVEILLE
8-8.30 uur KLOKLUIDEN
9 uur Oranjefeest voor de kinderen der drie Dorpsscholen en de twee Fröbelscholen in de zaal Concordia Tractatie voor de kinderen enz.
14 uur Optocht door het Dorp van de Gymnastiekvereniging „Achilles’1 en met medewerking van de Muziekverenigingen „Crescendo” en ,, Concordia” naar hét Paxterrein. Opstelling bij de Ned. Herv. Kerk.
15 uur Voetbalwedstrijd en demonstratie van de Gymnastiekver. „Achilles”. Entree 25 ct.
17 uur Oriënteringsrit voor rijwielen rond het Dorp. Mooie prijzen. Inleggeld f 0.50
21 uur Groot Vuurwerk op de Bleek met de allerlaatste vindingen op vuurwerk gebied, met als grote slotdecoratie Leve Koningin Juliana
5 MEI 1951
Oefening Bosbrandweer.
De groot’ scheepse bosbrandoefening welke Vrij” dag onder leiding van de districtscommandant voor Achterhoek en Liemers de heer F. J. A. Buyinck en in samenwerking met de grondeigenaren de heren A. en H. Bruil uit Doetinchem werd gehouden, is ondanks de regen zeer geslaagd. De Hengelose brandweer was precies zes minuten na het alarmsignaal op het terrein van de brand en was in staat dank zij het uitstekende materiaal en de goede scholing onmiddellijk het vuur te bestrijden. Na afloop van deze oefening werden de Bosbrandweerlieden en de beide gemeentelijke brandweercorpsen door de heer Koster, districtscommandant van de Bosbrandweer te Winterswijk, met een kort woord bedankt. Verder hoorden wij dat op dit plm. zestig ha grote terrein verschillende dennensoorten geplant zullen worden. hetgeen de natuurschoon zal bevorderen.
Aanbesteding kassierswoning Keijenburg
In Hotel „De Eikeboom” vond Vrijdagavond een aanbesteding plaats van een te bouwen kassierswoning ten laste van de A. B. T. B. Keyenburg, (architect Kuipers Ruurlo). De hoogste en laagste inschrijvers waren:
Metselwerk: C. J. Kupper f15617.-, B. W. Goossens f 14500.—.
Loodgieterswerk: J. Goossens f 2690.—.
Loodgieters en electriciteitsaanleg: A. A. Winters f 3940.—. H. Weustenenk f 3820.—.
Electriciëns (alleen): B. W. Bergevoet f 700.-.
Loodgieterswerk gecomb. met electr.installatie: H. Hulstijn f 3974.—.
Smidswerk: E. Lubbers f667.—, J. H. Jansen f 589.—.
Schilders werk: G. J. Goossens f 1945, H. van Aken f 1849.—
Timmer- en metselwerk gecomb.: Beijenhof f 29522.—. Groot Roessink f 24977.-. Vinkenborg,
inclusief lood- en Smidswerk f 28353.—.
Timmerwerk: Vinkenborg f 13069.—. Gebr. Besselink f 9125.—.
Massa: A. Meerstad f 33790.—, M. Jurriëns en Zn f 33790.—
Oranjefeest Veldhoek
Zaterdag j.l. hield de Veldhoek haar jaarlijks Oranjefeest bij het café van Wentink. Er werden verschillende volks spelen gehouden, o.a. Vogelschieten, Schijfschieten, Belschieten, Ringrijden voor dames.
Bouwsparen
Het gemeentebestuur verzoekt ons met verwijzing naar de in het vorig nummer geplaatste advertentie, het volgende mede te delen. De gemeenteraad van Hengelo Gld heeft onlangs evenals verscheidene ander Gelderse gemeenten besloten toe te treden tot de N.V. Bouwkas NoordNederlandse Gemeenten. Door het besluit heeft de raad uitgesproken ertoe te willen medewerken, dat ingezetenen die daarop prijs stellen, door middel van het z.g. bouwsparen in het bezit komen van een eigen woning. Ongeveer vier jaar geleden werd de N.V. Bouwkas Noord-Nederlandse Gemeenten opgericht, door gemeenten in Groningen, Friesland en Drente. Het doel van deze oprichting was het eigenhuisbezit te bevorderen, de ingezetenen van de aangesloten gemeenten de mogelijkheid te bieden zo spoedig, zo goed en zo goedkoop mogelijk eigenaar te worden van een onbelaste woning. In de korte tijd dat de Bouwkas bestaat werden reeds belangrijke resultaten behaald: er zijn momenteel reeds ongeveer 4000 spaarders, voornamelijk arbeiders en kleine middenstanders, er zijn momenteel reeds meer dan 100 eigen woningen voor deelnemers gebouwd; gedurende de spaarperiode wisten deze deelnemers een bedrag van f 1000,- a f2000,- bijeen te sparen, daarna ontvingen ze van de Bouwkas een hypothecaire lening die samen met het gespaarde bedrag en de van Rijkswege gegeven subsidie voldoende was om de woning te bouwen. De hypothecaire lening kan op gemakkelijke voorwaarden worden afgelost, men mag er 30 jaar over doen (of zoveel korter als men zelf wil). De lening is van Bouwkaszijde onopzegbaar, dit betekent o.m. dat het rentepercentage gedurende de gehele aflossingsperiode gelijk blijft, hoe hoog de rente op de geldmarkt mocht stijgen. Lost men de lening in 30 jaar af, dan komt het bedrag dat men wekelijks voor onderhoud, lasten en verzekering van de woning moet rekenen samen met het bedrag dat men voor kosten, rente en aflossing van de lening betalen moet, komt ongeveer overeen met het bedrag dat men als huurder van dezelfde woning wekelijks zou moeten opbrengen. Door betaling van een wekelijks bedrag, niet veel hoger dan de huur die men anders zou moeten betalen, krijgt men dus zijn woning binnen afzienbare tijd schuldvrij. En van dit voordelige systeem om in het bezit van een eigen onbelaste woning te komen, kan thans ook door de inwoners van Hengelo Gld gebruik worden gemaakt. Op welke wijze de N.V. Bouwkas Noord-Nederlandse Gemeenten de eigen woning binnen het bereik brengt van velen, wordt U duidelijk gemaakt op een openbare vergadering die zal worden gehouden op Maandag 1 Mei 1951, te 20 uur in café van de heer Leemreis. Er zullen lichtbeelden worden vertoond van huizen die reeds door spaarders gebouwd zijn. Verzuimt U niet van het werk van de Bouwkas kennis te nemen! Dit onderwerp zal ook de huisvrouwen interesseren. Zij zijn eveneens van harte welkom op deze vergadering.
Loos alarm
Woensdagmiddag werd de Hengelose brandweer gealarmeerd voor hulpverlening aan de Vordense brandweer voor blussingswerk aan de Lochemse weg te Vorden. Toen onze brand wagens op de plaats van bestemming kwamen, wist men van niets. Daar de Vordense brandweer niet uitgerukt was, bleek al gauw dat men hier te doen had met een flauwe grap. Dat dergelijke „grapjes” zeer misplaatst zijn, moet men kunnen begrijpen, als men weet dat onze brandweer alleen uit vrijwilligers bestaat, die dan uit hun werk geroepen moeten worden; ook als men weet dat de wagens op maximum snelheid moeten rijden en daardoor heel licht ongelukken kunnen gebeuren, welke bij dergelijke „aardigheden” als deze, hoogst onaangenaam zijn. De politie stelt een onderzoek in.
12 MEI 1951
Ontslag aangezegd Sportschoenfabriek „Quick
Zaterdag j.l. is door de directie der Sportschoenfabriek „Quick” aan ruim dertig van haar personeelsleden ontslag aangezegd.
KEYENBURG Inbraak
Van Zondag op Maandagnacht hebben een of meer personen ingebroken in de R.K.-pastorie. Door het opschuiven van een raam wisten ze zich toegang te verschaffen tot de pastorie. Behalve wat schade aan te richten, maakten ze f200,- buit. De Rijkspolitie van Hengelo stelt een onderzoek in.
Nationaal Concours Hippique 2e Pinksterdag zal in onze Gemeente een groot nationaal Concours Hippique worden gehouden, waarbij verschillende bekende internationale ruiters en paarden zullen deelnemen. De Mr H. Missetbeker, welke reeds tweemaal door de heer H. Gelderman uit Beekbergen werd gewonnen bij het Springconcours, zal, wil hij eigenaar van deze prachtige beker worden, ook voor de derde maal door hem moeten worden gewonnen. Verder: Hakney één en tweespan, Hakney tandem en Jachtrit. Het een en ander beloofd een prachtige dag te worden, waarbij het neusje van de zalm vertegenwoordigd zal zijn. Verder verwijzen we naar de adv. in dit nummer.
Bekant vieventwintig jaor deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Harm van de boschhoeve was al zo’n dikke dikke midden dartig too zeen vader te starven kwam. Hi’j bleef allene met zeen olde mooder dee al achtenzeuventig lentes achter de rugge hadde achter. De boschhoeve was een beste boerderi’je. Veur nog neet zo lange jaoren eleên was ’t huus een olde brake van een keet met een onweer af-ebrand. En too de ni’jje gebouwen dee volgens de moderne stiel groots en gereeffeluk wazzen in ericht, weer op de plaatse van ’t olde gedoote stingen, beweern de luu uut de buurte wel us zo stiekkum weg tegen mekare dat Harm inplaatse van in de brand der
met uut de brand was e kommen. Dit gaat in de Reclame verder.
19 MEI 1951
Brand in Velswijk
Zaterdagmiddag j.l. werd de brandweer gealarmeerd voor een brand in de Velswijk. Een tweetal stromijten alsmede een partij rogge van de landbouwer Wolters werden een prooi der vlammen. Dit is de vierde brand binnen een jaar in deze buurtschap. Het verbrande was niet verzekerd.
Voorlichtings bureau van de voedingsraad. Zijn we zuinig genoeg?
Er is in menige huishouding nog nooit zo gerekend als nu, om met het huishoudgeld rond te komen. De verhoogde prijzen maken het vaak heel moeilijk om de eindjes aan elkaar te knopen. Besteden de huisvrouwen haar huishoudgeld wel altijd op verantwoorde wijze? Wanneer men op allerlei kleinigheden let, blijkt dit niet steeds het geval te zijn. En het zijn juist die kleinigheden, die op de duur zoveel gewicht in de schaal leggen. Nog altijd wordt er b.v. brood weggegooid, terwijl er van oud brood zulke smakelijke gerechten te maken zijn. Denkt U er ook wel aan, dat bruin brood en regeringswittebrood een veelzijdiger voedingswaarde hebben dan het veel duurdere luxe-wittebrood ? Ook op dit dure brood – om niet te spreken van kadetjes, puntbroodjes e.d. – kan in vele gevallen bezuinigd worden, door het alleen op Zon en feestdagen te gebruiken. Gas en electriciteitsrekeningen kunnen in vele gezinnen lager zijn, wanneer men er maar de hand aan houdt, de spijzen nooit lang te koken en de warmtebron te temperen zodra het gerecht kookt. Wanneer het pandeksel gaat klepperen of grote wolken stoom ontsnappen, is dat een bewijs dat de vlam te hoog of de plaat te heet is? Door koken met weinig water bespaart men eveneens brandstof en behoudt men bovendien meer voedingsstoffen. Door bederf gaan jaarlijks in ons land nog grote hoeveelheden voedsel verloren. Bewaar Uw levensmiddelen daarom nooit langer dan nodig is en verwerkt de restjes zo spoedig mogelijk.
26 MEI 1951
Bijzonder verkeersslachtoffer
Enige jongens die een onderwijsinrichting te Borculo bezoeken vonden morgens op de Ruurloseweg een verkeersslachtoffer dat wel zeldzaam genoemd mag worden. Het betrof hier een ringslang van plm. 1 M lang, die bij het oversteken van de weg door een voertuig werd overreden.
Inenting tegen pokken
Door het gemeentebestuur is gelegenheid gegeven tot her-inenting tegen de pokken. Op vier verschillende plaatsen in de gemeente bestond hiervoor in de avonduren gelegenheid en wel bij de heren artsen. Lettend op de resultaten van deze avonden en gezien de stelselmatige inenting van de kleine kinderen mag geconstateerd worden dat thans 20 % van de gehele bevolking de eerste jaren onvatbaar is voor pokken. Dit percentage kon hoger zijn als meerderen van de gelegenheid gebruik gemaakt hadden, doch aan de andere kant is dit cijfer behoorlijk als in aanmerking genomen wordt,
dat ongeveer 45% van de bevolking niet voor inenting in aanmerking kan komen op dit ogenblik.
2 JUNI 1951
25 jarig bestaan Achilles
J.l. Zaterdag herdacht Achilles het feit dat zij haar zilveren jubileum herdacht. De receptie door het bestuur in feestgebouw „Concordia” gehouden, werd zeer druk bezocht. Ook het college van B. en W., vertegenwoordigd door Burgemeester F. v. Hoogstraten en Wethouder Tijdink, gaven van hun zeer gewaardeerde belangstelling blijk. De Burgemeester roemde in het bijzonder op de heer Broere voor zijn bekwame leiding en de heer Bakker voor diens onvermoeide ijver om de ver. op peil te brengen, zoals die thans is. De ver. „Achilles”, aldus de Burgemeester, neemt een waardige plaats in het verenigingsleven in en beoogt in het bijzonder het lichamelijk welzijn. Ook Wethouder Tijdink sprak het bestuur toe maar wilde toch even herinneren aan wijlen de heer Burghardt die zo lange jaren de ver. had gediend als voorzitter. De voorz., de heer de Vries, dankte voor de vriendelijke woorden en maakte van de gelegenheid gebruik om het gemeentebestuur nogmaals te bedanken voor het zo keurig ingerichte gemeentelijk gymnastieklokaal. De Burgemeester antwoordde hierop, dat het plan al jaren had bestaan, maar door omstandigheden eerst nu was uitgevoerd. Als blijk van medeleven deelde de Burgemeester mede dat de ver. twee stel klimtouwen krijgt voor het gymnastieklokaal. Vrijwel alle ver. en ook particulieren kwamen hun gelukwensen aanbieden en lieten deze vergezeld gaan met een enveloppe of met bloemen. Vele zusterverenigingen uit de omliggende plaatsen waren vertegenwoordigd, wat wel een bewijs is, dat „Achilles” in hoog aanzien staat bij de Kringverenigingen. De voorz. bracht allen dank voor de betoonde belangstelling en voor het aanbieden der geschenken.
Bekant viefentwintig jaor deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Zo was ’t dan dat Harm op de dag van de trouweri’je des s’aovends veur at e zich klaor emaakt hadde en vot was erêên bi’j huus eerst de bool in de riege had ebracht. Urn dat ’t al niet in de harfst was en ’t snachts al knapjes vroor dok Harm zo wiet at e kon weg in de krage van zienne jas. Too e nog niet wiet van huus de peppelendiek deur ging was e bi’jkant haost in staot um weerumme te gaon want too drong ’t pas tot um deur dat ’t vaste gin lolletjen was te fietsen naor de heide, ’t Dikke blaoiën dek op ’t fietsepad deed um ’t zweit op ’t veurheufd kommen. Wat een schoeven toch dach Harm hak ter maor umme hen erëêun de grote weg aover. Halverweage in den diek heel e stille um iets te doon wat ’t thuus nog neet vernommen had en wat zo in ens op kon kommen. Dit gaat in de Reclame verder.
9 JUNI 1951
NIEUWE KOFFIEBON
Het Bedrijfschap voor Granen, Zaden en Peulvruchten te ‘s-Gravenhage, heeft bon 505 Algemeen aangewezen voor het kopen van 125 gram koffie. Deze bon kan met ingang van Vrijdag 8 Juni 1951 worden gebruikt en blijft geldig voor het kopen van koffie bij de detaillist t/m 23 Juni 1951. Het rantsoen moet dienen voor zes weken. De eerstvolgende bonaanwijzing zal op 19 Juli 1951 plaats hebben.
Zuster Matthieu nam afscheid van het Groene Kruis
Zuster Matthieu heeft afscheid genomen van het Groene Kruis. Tot hen die dit afscheid bijwoonden behoorden de heer Roelofsen, provinciaal vertegenwoordiger van het Groene Kruis, deputaties van de wijkverpleging uit de omgeving, van het ziekenhuis, de doktoren, en vele anderen. De voorzitter heeft in een treffende toespraak dank aan de Zuster gebracht voor het vele werk, dat zij in het belang van de lijdende mensheid in Zelhem heeft gedaan. Altijd heeft zij klaar gestaan, dag en nacht. Zelfs haar gezondheid heeft zij opgeofferd bij haar dienende taak. Haar patiënten gingen voor, zoals uit een paar aardige voorvallen bleek. Na 23 jaar gediend te hebben in Zelhem achtte zij de tijd gekomen afscheid uit haar functie te nemen. Op haar verzoek zal zij nog enkele dingen voor het Groene Kruis blijven waarnemen o.a. hoogtezonnen. De voorzitter deelde onder applaus mede dat zij was benoemd tot erelid van de vereniging. Namens de vereniging bood hij een fraai tuinameublement aan. Na deze huldiging stelde de voorzitter zuster Mateman uit Halle die op haar verzoek naar Zelhem wordt overgeplaatst, ter vervanging van Zr Matthieu voor. Het bestuur ziet met vertrouwen haar komst tegemoet. Als dank voor reeds verrichte hulp, werd haar een etui met zilveren lepeltjes aangeboden. Vervolgens werd een woord van welkom gesproken tot de nieuwbenoemde zuster voor Halle, Zuster Hoos uit Rotterdam. Vol belangstelling ziet het bestuur ook haar tegemoet. Hierna bood mevr. Knaake namens de hele bevolking van Zelhem onder woorden van dank aan Zr Matthieu een bloemstuk, enveloppe met inhoud ruim f 1300.— en een fraai ingebonden lijst met handtekeningen van bijna alle inwoners aan, Op de omslag stond de spreuk: Als een gouden regen, was Uw taak voor ons ten zegen. De heer Roelofsen heeft Zr Matthieu eveneens hartelijk toegesproken. Dat zij bemind is bij de burgerij constateerde spr. uit de talrijke belangstellenden. Een bestuur mag werken zo hard het wil, zonder de hulp van de wijkverpleging kan het niets doen. Voor haar diensten werd haar bij hoge uitzondering de Groene Kruis medaille in zilver aangeboden. Namens de Provinciale Gelderse Vereniging bood spr. bloemen aan. Zuster Fokkens uit Hengelo Gld dankte mede namens de afd. van het Wit Gele Kruis aldaar, voor de prettige samenwerking, onder aanbieding van een cadeau. Zuster Beekstra bracht dank namens de vereniging tot bestrijding der T.B.C. Dr Diephuis dankte Zuster Matthieu voor de hulp die hij van haar heeft ondervonden, speciaal in de eerste tijd dat hij zich als arts in deze gemeente vestigde. Namens de Bond van Plattelandsvrouwen bood mevr. Bussink-Heesen een bloemstuk aan. Verder werden nog cadeaux aangeboden van de zusters uit het Wilhelmina ziekenhuis te Doetinchem. Tot slot kregen alle aanwezigen gelegenheid van Zuster Matthieu met een handdruk afscheid te nemen.
Bekant vijfentwintig jaor deur Harrie van den Elshof
Da’s pelukke dach Harm too e weer good en wel op de fletse zat, wee zol zeggen of hi’j had den aovend nog meer gelukke. Too e bi’j de Heetkamps an kwam ging ’t der al helder op. In de grote tente dee tussen ’t huus en de schuure neer eflanst was spöllen de meziek van hup zei Jenneken door geet e weer de hele aovond al op en neer. Harm dee nog al van meziek heel zat rap de fietse weg, drukken urn op ’t slot en staof metéén de dansvloer op. De eerste de beste meid dee e tegen ’t lief an leep grep e um ’t middel en huppen der met rond de bane aover. ’t Was net of ’t zo weazen mos want Harm had ’t al drek met Anne uut ’t venne te doon. Onder ’t dansen deur vroog Anne of Harm al an de koffietaofel was ewes. „Bo nee zei Harm ik bun krek hier, ik heb jao nog neet ens ’t bruudspaar efeliciteerd en de familie een hand egeven. Dit gaat in de Reclame verder.
16 JUNI 1951
Vergunningsrecht drank
Bij wet van 7 Juni 1950, is de Drankwet in die zin gewijzigd, dat het vergunningsrecht, dat voor de eerste maal verschuldigd is van f 100 tot f 170 is verhoogd en het maximum van het recht van hotel vergunning van f 25 op f 45 is bepaald. Aangezien deze regeling in een verordening moet worden opgenomen stellen B. en W., mede in verband met nog enige andere bepalingen die moeten worden geregeld, aan de raad voor een geheel nieuwe verordening waarin het een en ander wordt geregeld vast te stellen.
23 JUNI 1951
Opening kapel in de Veldhoek
Het staat thans vast dat de nieuw gebouwde kapel in de Veldhoek op 4 Juli a.s. des avonds om 7.30 uur zal worden geopend. De openingsdienst wordt geleid door Ds J. Wiersma en Ds K. Kwint. Het gebouw is van hout opgetrokken en biedt plaats voor 200 personen. De firma R.A.F, te Rotterdam heeft het houtwerk verzorgd, terwijl verder alles door plaatselijke aannemers werd gemaakt.
Bekant viefentwintig jaor deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Met de woorde „Goeien aovend Harm, wat stao i’j hier toch te koekeloern of hij’j soms wat met de meid ehad?” stappen Gert van de fletse. Behendig kreeg e een deusken sigaretten dat nog een ni’j mark was uut de linkertesse van zien garbardine en leet Harm d’r ene van opstekken. Nao d’r eiges ok ene epakt en Harm vuur egeven te hemmen, vroog e 20 langes de neuze weg, „Zeg us Harm wat he’k eheurd hij’j ’t uut met Anne?” „Bo nee, uut met Anne is ’t nog neet, maor daor schealt trouwes neet volle meer an”, zei Harm. „Hij’j dan wat met de Helmessen ehad ?”, vroog Gert. „Nou jao, zee; met de Helmessen zozeer neet want dee wilt graag genog da’k met Anne gao, maor kots ’s aovonds too he’k ’t met Anne had”. Dit gaat in de reclame verder.
Grond en van bermen gras
Zij die voor hun landerijen of voor een ander doel gebruik willen maken van de op de bermen der gemeentewegen liggende grond, kunnen deze in overleg met de gemeenteopzichter, B. Melgers, weghalen. Aan hen die het gras van de bermen der gemeentewegen langs hun percelen willen maaien en opruimen, wordt daartoe hierbij toestemming verleend. Hengelo Gld, Juni 1951 Het Gemeentebestuur.
30 JUNI 1951
Controle Schrikdraden
De Postcommandant der Rijkspolitie te Zelhem brengt ter kennis voor belanghebbenden. Bij velen, hoofdzakelijk landbouwers, heerst de mening dat een schrikdraadinstallatie, op welke wijze ook aangebracht, voldoende is. Elke schrikdraadinstallatie moet voldoen aan de eisen van goed en veilig werk en moet aangelegd zijn door een daartoe bevoegd deskundige. Door deze deskundige wordt een van Overheidswege verstrekte verklaring afgegeven waaruit blijkt dat de installatie aan de wettelijke eisen voldoet en is geldig tot 30 Mei van het daarop volgend jaar. Deze verklaring dient ten allen tijde ter inzage te worden gelegd aan de politie die vanaf heden hierop zal toezien. Bij het niet aanwezig hebben van een dergelijke verklaring zal verbaliserend worden opgetreden.
Schadepost eieren
Maandagmiddag viel op de Vordenseweg, van de fa De Goede uit Landsmeer, een zestal kisten met eieren van de rijdende auto. De eieren waren voor export bestemd. Door de val braken de kisten en werden de eieren tot struif.
Ophaaldienst voor huisvuil
Burgemeester en Wethouders van Hengelo Gld brengen het volgende ter kennis. Met ingang van Maandag 9 Juli a.s. zullen van gemeentewege elke Maandag na 13.30 uur in de dorpen Hengelo en Keyenburg huisvuil, keukenafval, tuinafval, brandstofresten en daarmee gelijk te stellen voorwerpen of stoffen worden opgehaald door de Oostgelderse Reinigingscentrale. Binnen de hieronder niet uitgezonderde delen der dorpen is ieder verplicht van deze dienst gebruik te maken. Het huisvuil enz. moet zoveel mogelijk worden afgeleverd in één of meer behoorlijk gesloten emmers of andere
voorwerpen. Deze moeten niet eerder dan een half uur voordat ze worden afgehaald aan de openbare weg worden geplaatst. De komst van de vuilnisauto wordt door signalen aangekondigd. Het huisvuil zal niet worden opgehaald in de volgende gedeelten: Hengelo: Banninkstraat boven no 22, Berenschotste., Dijenborgsestr., Elderinkweg, Fokkinkweg, Hiddinkdijk, Hummeloseweg boven no 30a, Korte Banninkstr., Oude Varsselseweg, Regelinklaan, Wichmondseweg boven no 13 links en 6 rechts. Keyenborg: Hoogenkampweg, Jebbinkw., Kroezerijweg.
De hoofdbewoner of hoofdgebruiker van elke woning of ander gebouw of gedeelte daarvan is voor het ophalen van het huisvuil aan de gemeente een vergoeding verschuldigd van f 5,50. per jaar. Hengelo Gld, 30 Juni 1951. Burgemeester en Wethouders
7 JULI 1951
Ongeval
Onze plaatsgenoot, de heer H. van Burk, die j.l. Zondag deelnam aan de Betuwse Kersenrit kreeg bij Nijmegen een ongeval. Dit werd veroorzaakt doordat iemand plotseling de weg overstak en niet op de motorrijders lette. De heer van Burk moest plotseling afremmen, maar kon een aanrijding niet; voorkomen. Hij viel zodanig dat hij enige hoofdwonden opliep en in het ziekenhuis te Nijmegen moest worden opgenomen. Zijn toestand is redelijk wel.
De Boer van ’t Oelennest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 1.
Argens diepe in den uuthook, dichte bi’j ’t darp Klunderhoven ligt ’t landgood van de heeren van Sudderwolde. ’t Landgood Sudderwolde is een grote uutgestrektheid met volle bunders bouw- en weiland; de rest een prachtig stuk heidegrond met hier en daor een leag busken akkermaolsholt vormden saam een prachtig geheel. Wanneer ’s margens de zonne opkump en hoge tegen de dennen opkaatst, dan zekt de boeren wel us tegen mekare „ ’t Is hier ’t mooiste landgood uut heel den uuthook en zien umgeving. Dit gaat in de reclame verder.
Aanvulling Algemene Politieverordening
Burgemeester en Wethouders van Hengelo Gld brengen Ingevolge artikel 203 der gemeentewet ter kennis, dat 6 Juli a.s. af gedurende drie maanden ter secretarie dezer gemeente voor een ieder ter lezing ligt een door de gemeenteraad op 15 Juni j.l. vastgestelde verordening, waarbij is verboden binnen een door burgemeester en wethouders te bepalen gedeelte der gemeente zich te ontdoen van huisvuil, keukenafval, tuinafval, brandstoffenresten en daarmede gelijk te stellen stoffen, anders dan door middel van een door burgemeester en wethouders aangewezen reinigingsdienst. Hengelo Gld, 4 Juli 1951. Burgemeester en Wethouders van Hengelo Gld.
14 JULI 1951
Slipgevaar
Daar enkele gedeelten van de asfaltwegen geteerd en met grint bestrooid zijn, is het slipgevaar zeer toegenomen. Dit ondervond de motorrijder G. Wassink uit Vorden, toen deze de Kastanjelaan oprijden wilde. Hij slipte zodanig in het losse grint dat hij tegen het muurtje botste, dat als afsluiting dient tussen sloot en weg.
Gesnapt
Vroeg in de Zondagmorgen werd de jachtopziener in de Heidenhoek gewekt door een geweerschot. Het onderzoek van hem had resultaat dat spoedig achterhaald werd, J. en H. uit Doetinchem. Een karabijn en een geschoten wild konijn was de buit. Het verder onderzoek in samenwerking met de Rijkspolitie bracht aan het licht dat zij nog een enkelloops geweer in de Slangenburg verstopt hadden. Een jachtaktehouder die de munitie geleverd had voor dat geweer was eveneens de sigaar, waarbij zijn dubbelloops in handen van de politie overging. Bij huiszoeking van J. en H. werd ook nog een partij munitie aangetroffen. Deze strooptocht welke volgens plan de gehele Zondag zou voortduren kwam aan een onverwacht einde. Een mooie vangst voor deze uit de slaap gewekte jachtopziener.
De boer van ’t Oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 1 no 2
Zo gingen dagen en wekken veurbi’j, alles had zeen gewone veloop. Totdat de boer op een margen met een bedrukt gezichte van ’t melken thuus kwam en zeen vrouw en dochter vetellen dat de beeste mon- en klauw zeer hadden. Eerst lek ’t of ’t nog wel met zol lopen, doch de krach van de diers nam af en gingen zeenderogen achteruut. Acht dagen later wazzen d’r van de vier melkbeeste, dee de boer van ’t Oelennest bezat, al dree bi’j dee niet meer oaverende konnen kommen en ’t noodlot wilde dat ze op den duur allemaole as moeze kapot gingen. Dit gaat in de Reclame verder.
21 JULI 1951
Pseudo-vogelpest
Gedurende de laatste twee weken werd in de provincie Gelderland op 23 pluimveebedrijven Pseudovogelpest geconstateerd, waardoor bovendien nog veel meer verdachte, aangrenzende bedrijven moesten worden afgemaakt. Hoewel de smetstof minder actief schijnt te zijn dan in 1950 is er alle reden tot grote bezorgdheid, omdat deze bedrijven niet in een gesloten gebied liggen. De verspreide ligging maakt de besmettingskansen aanzienlijk groter. De inspecteur van de veeartsenijkundige dienst in dit district doet een ernstig beroep op alle pluimveehouders, zoveel mogelijk mede te werken om deze gevreesde ziekte van hun bedrijf te weren, door hun pluimvee achter gaas te houden, zodat het niet op erven en wegen kan komen en zodat het niet in aanraking kan komen met pluimvee van andere eigenaren. Geadviseerd wordt uiterst voorzichtig te zijn bij aankoop van nieuwe dieren en deze drie weken afgezonderd te houden van het andere pluimvee, zodat het aangekochte pluimvee niet in aanraking kan komen met het reeds aanwezige pluimvee, terwijl het bovendien aanbeveling verdient het aangekochte pluimvee een eigen verzorger te geven. Alle personen, die niet tot het bedrijf behoren, dienen geweerd te worden. Vooral dient men geen voederzakken, eierkisten, manden in de hokken of rennen te brengen, aangezien deze dragers van smetstof kunnen zijn.
De boer van “t Oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 1 no 3
Wat was t’r gebeurd? Too Karel Jansen dee margen zo as gewoonluk in de vrogte de strikken nao wol zeen, dee hi’j de dag te veuren espannen had, gooiene ’t geweer an de nekke ging ’t land in. Dit gaat in de reclame verder.
28 JULI 1951
Brand
Zaterdagmiddag j.l. brandde een roggemijt af, die toebehoorde aan de landbouwer Toonk ,,Gasthuisplaats”. Kinderen die waarschijnlijk met vuur gespeeld hadden, zouden hier de oorzaak zijn geweest.
Gevonden voorwerpen
Omtrent de volgende voorwerpen welke als gevonden en verloren zijn aangegeven en op het Postbureau der Rijkspolitie inlichtingen te bekomen zijn. Gevonden: autowiel met band, diverse Portemonnaies, achterlicht van vrachtauto, fluwelen tasje met beugel, een varken, duimstok, sjaal en een kort wit jasje. Verloren: diverse portemonnaies, een blauwe damesmantel, grijze vilthoed en aan komen lopen een bruin hondje.
Blikseminslag
Dinsdagavond j.l. sloeg de Bliksem in een schuur van de boerderij ,,de Tolhut” van de landbouwer Overbeek. Door krachtig optreden van de brandweren uit Zelhem, Ruurlo, Zieuwent en Lichtenvoorde wist men het woonhuis te behouden. Ook het vee werd gered, doch al het hooi verbrandde.
Huwelijks varken
Tot grote hilariteit van de bruiloftsgasten van het echtpaar H. Bussink en C. Blomsma, vermengden zich Donderdagavond in café de Ploeg onwelluidende varkenskreten met het gezang der feestvierenden. De oorzaak hiervan was dat een aantal vrienden van de Bruidegom op het idee gekomen waren om het echtpaar een big als huwelijkcadeau te geven. In triomftocht werd het luidschreeuwende dier door de zaal gedragen en op de tafel voor het bruidspaar gezet. De bruidegom knipperde wel even met de ogen doch was de situatie spoedig meester. Ongetwijfeld zal hij dit varkentje wel weten te wassen.
Het Borgstellingsfonds voor de Landbouw
Zoals bekend, hebben de Amerikaanse Autoriteiten enige tijd geleden toestemming verleend tot beschikbaarstelling van £25 miljoen uit de tegenwaarderekening van de Marshall-hulp ten behoeve van de instelling van een Borgstellingsfonds voor de Landbouw. Naar het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening thans mededeelt kan de inwerkingtreding van dit fonds binnenkort worden verwacht. De noodzakelijke budgettaire voorzieningen worden getroffen en het Bestuur van de Stichting, die voor het Beheer van het fonds is ingesteld, is dezer dagen benoemd. Voorzitter is dhr Ir A. W. v/d Plassche, wnd. Directeur-Generaal v/d Landbouw, terwijl als leden de heren drs G. L. Popken, namens het Ministerie van Financiën en Dr Ir W. J. Droesen als vertegenwoordiger van de Stichting voor de Landbouw optreden. Het Borgstellingsfonds zal zelf geen subsidie noch credieten verlenen. Het fonds beoogt uitsluitend het verlenen van Borgstelling voor credieten, die zijn bedoeld voor de financiering van objecten, welke de verhoging van de productiviteit en rentabiliteit in land en tuinbouw bevorderen. De borgstelling zal niet meer dan 50°/o omvatten van het bedrag, dat voor de uitvoering van het project noodzakelijk is.
De projecten
Voor de akker- en weidebouw is een groot aantal projecten vastgesteld, die voor het verlenen van borgstelling in aanmerking komen, o.m. de bouw of verbetering van stalruimte, varkens- en kippenhokken, bewaarruimte voor oogstproducten en gierkelders, de bouw van silo’s en aankopen van meststoffen en zaden voor de uitvoering van een intensiveringsplan voor het landbouwbedrijf.
De credietaanvragen zullen, zodra het tijdstip hiervoor bekend is gemaakt, bij de plaatselijke boerenleenbanken moeten
worden ingediend. Voor de beoordeling van projecten in de tuinbouwsector zal een andere procedure worden gevolgd. De aanvragen tot verlening van borgstelling zullen door een reeds ingestelde adviescommissie rechtstreeks in behandeling worden genomen.
De projecten, die in de tuinbouw voor het verkrijgen van borgstelling in aanmerking komen zullen eveneens betrekking hebben op voor rekening van individuele kwekers ingevoerde bouw of verbetering van bewaarinrichtingen, die in het algemeen de productiviteit en rentabiliteit van de desbetreffende bedrijven ten goede komen. Voorzover dergelijke bedrijfsverbeteringen meer rationeel kunnen worden uitgevoerd voor rekening van Coöperatieve Verenigingen van tuinders e.d. zal het wellicht mogelijk zijn, borgstelling te verkrijgen voor de hiervoor benodigde credieten.
De boer van ’t Oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 1 no 4
Too te weer bi’j kwam drong ’t langzaam tot urn deur dat e an hande en vuute stevig ekneveld wazzen. Hoe lange atte zo eleagti hadde konne zich gin denkbeeld van vormen, wel wisse dat um ’t geweer uut de hande was eschotten deurdatte estruukeld was oaver een knienenhol en too, ja, too had um iemand egreppen en um op ’t heufd eslagen. Niks wazzen te hetirn, ja toch, boaven um gillen een apechte en ’t klonk net as een lach vol wreedheid, dee de boer deed huuveren. Dan heel efkes later een gekraak van tekke, vlugge voetstappen kwammen naoderbi’j, vier kearls boagen zich oaver um hen en twee doarvan droogen een baar. Dit gaat in de reclame verder.
4 Augustus 1951
Politieberichten
De Rijkspolitie heeft een zekere B. aangehouden en verdacht van diefstal van een emmer. Tegen hem is proces-verbaal opgemaakt. De laatste dagen zijn door de politie meerdere personen bekeurd, die geen gebruik maakten van het rijwielpad langs de Ruurloseweg. Men schijnt er nog niet van doordrongen te zijn dat dit rijwielpad ten gerieve van de veiligheid der wielrijders is aangebracht. In de toekomst zal verbaliserend worden opgetreden zonder waarschuwing.
De strijd tegen de TUBERCULOSE
Zutfen is geheel om – zonder verkiezing – zonder strijd. Vroeger is Zutfen altijd een centrum geweest voor de handel in allerlei slachtvee. Tijdens de oorlog werd deze veemarkt, vanwege de zeer gevaarlijke zone hoe langer hoe meer gemeden. Het herhaald bombarderen van Zutfen op de meest onverwachte ogenblikken, deed de animo om met vee naar Zutfen te komen, geheel afnemen. Na de oorlog is dat wel veranderd, doch niet zoals Zutfen had verwacht. Allerlei factoren werkten tegen. Nu werpt Zutfen zich op de gebruiksveemarkt. Alleen dieren met witte en wit-groene verklaringen worden toegelaten. Dieren, welke nog niet getuberculineerd behoeven te zijn (beneden een jaar) vallen hier niet onder. Zutfen begrijpt zijn tijd. De Achterhoek, met zijn 80—90% t.b.c.-vrije bedrijven en zijn grote fokdistricten moet gelegenheid hebben om wekelijks zijn t.b.c.-vrij vee te kunnen kopen en verkopen op een markt, waar de kans op besmetting uitgesloten is. Nu de regering, in nauwe samenwerking met de veehouders 100 miljoen gulden (ieder 50 miljoen) beschikbaar gesteld heeft, om in de korst mogelijke tijd de Nederlandse veestapel vrij te maken van tuberculose, zullen de t.b.c.-vrije veemarkten een voorname plaats innemen. Elke veehouder weet of behoort te weten art 5 b van het Reglement van de Provinciale Gezondheidsdienst voor Dieren in Gelderland, dat luidt als volgt: „De houder van een rundveebeslag, dat als vrij was aangemerkt, zal een slachtvergoeding voor tegenvallers ontvangen enz. voor zover een tegenvaller sinds 1 Mei 1951 werd aangekocht enz. vanuit een t.b.c.-vrij rundveebeslag eventueel via een door de Gezondheidsdienst erkende t.b.c.-vrije markt of handelsstal”. Met deze wetenschap zal elke veehouder met zijn aan- en verkoop van t.b.c.- vrij vee, wat de veemarkt betreft, alleen gebruik willen maken van de t.b.c.-vrije markten. Zutfen, als centrum in Gelderland, verwacht daardoor een toekomst voor zijn gebruiksveemarkt. Het gemeentebestuur heeft een vooruitziende blik gehad. Het heeft op zijn nieuwe veemarkt, voorzien van alle moderne gemakken, een zeer grote hal laten bouwen. Hierdoor is er gelegenheid, bij minder gunstige weersgesteldheid, het vee binnen te plaatsen en de verkoop aldaar te doen plaatsvinden. Voor een markt van gebruiksvee van het allergrootste belang. Zutfen is, wat dat betreft, de enige overdekte veemarkt in Gelderland. Deskundigen op veemarktgebied verwachten dat Zutfen hiermede een goede greep heeft gedaan en dat zijn veemarkt een goede toekomst tegemoet gaat
11 AUGustus 1951
Monument voor de gevallenen
Voor het te onthullen “monument op 31 Aug. a.s., voor de gevallenen, is reeds een aanvang gemaakt door het storten van beton voor het voetstuk. Voedingstoestand van ons volk bevredigend.
Op schriftelijke vragen van het lid van de Tweede Kamer der StatenGeneraal, de heer Engelbertink heeft Minister Mansholt, mede namens de Minister van Sociale Zaken, o.m. geantwoord, dat een berekening van de gemiddelde voeding van het Nederlandse volk gedurende het kalenderjaar 1950, dat het meest recente jaar is waarvoor reeds voldoende vaststaande gegevens beschikbaar zijn, aantoont, dat in vergelijking met 1936/38 per hoofd der bevolking ongeveer 20% meer aardappelen, l8% meer suiker en —naar vetwaarde gerekend— 20% meer voedingsvetten (spek inbegrepen) werden verbruikt, daartegenover 25% minder kaas en ruim de helft minder eieren, terwijl de consumptie van groenten en vlees (zonder spek) ongeveer op hetzelfde pijl bleef. Opmerking verdient bovendien nog, dat het melkverbruik in vergelijking met 1936/38 met ongeveer 30% per hoofd der bevolking per jaar is vermeerderd. Eveneens verdient vermelding, dat de naoorlogse consumptie van fruit enigszins is toegenomen. Bij een beoordeling van deze mutaties door vergelijking met vooroorlogse verbruiksmiddelen moet worden bedacht, dat het gemiddelde verbruik gedurende 1936/38 niet indentiek behoeft te zijn aan een gemiddeld goede of voldoende voeding. Een goede toetsing van de gemiddeld in 1950 genoten voeding wordt verkregen indien men deze, omgerekend in calciën en een aantal belangrijke nutriënten, zo goed mogelijk vergelijkt met wat naar moderne voedingsinzichten gemiddeld wenselijk zou zijn. De totale indruk is dan bevredigend met dien verstande, dat de vetvoeding enigszins aan de hoge kant is en de gemiddelde voorziening met dierlijk eiwit nauwelijks van hét wenselijke afwijkt. Het verbruik van consumptiemelk wordt bevorderd door een subsidiëring zodanig, dat een verbruikersprijs van 19 tot 21 cent per liter gestandaardiseerde melk gehandhaafd blijft. Behalve tot intensivering van een huishoudelijke voorlichting, welke zich richt op een sobere doch verantwoorde voeding ter bevordering van een juiste besteding van het gezinsinkomen op dit punt, zien de Ministers in de gegevens omtrent de voedingstoestand, welke op het ogenblik beschikbaar zijn, geen aanleiding tot het treffen van bijzondere maatregelen.
De boer van ‘t Oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 1 no 5.
Hoo langer Jansen hieroaver naodach des te meer begonne te vemoeden dat Klaos Bouwman iets tegen um hadde, maor wat? Lang zol de Boer van ’t Oelennest, zo de mensen um altied zollen blieven nuumen, hier ’t antwoord nog op schuldig blieven, doch ens zolle ’t wetten, jaoren later. Dan schrokke op uut zien gepeins. Wat ston d’r ok alweer in den breef van zien vrouw, had zien breur Jan neet een breef eschreven waorin ston dat de zaken bi’j um nog altied veuruut gongen en dat hi’j zich eiges gelukkig vuulen al zatte dan in den Oost. Waorumme wazzen ’t geluk toch zo slech vedeild in de wereld, zeen breur Jan was neet etrouwd en toch gelukkig en hè was wel etrouwd en zat in de gevangenis en was ongelukkig.
Dit gaat in de Reclame verder.
18 augustus 1951
De boer van ’t oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 2 no 7
Doch vrouw Jansen wees dit lachend van de hand en zei ,,Nee mien deerntjen, gao i’j noe vandage maor es met Anna met, ik gao later wel es een keere met eur wandelen”. Zo gingen ze dan, gearmd, Anna en Grete. Een half uurken later zatten ze zich neer, an de voot van een met mos begruu jden boomstam an de rand van ’t bos urn ’t wonder der natuur te aanschouwen. Zacht ruusen boaven eur de nog jonge bleadjes an de enorme eiken. Dit gaat in de Reclame verder.
25 augustus 1951
Marktverloting
Bij besluit van de Minister van Justitie van 14 Augustus 1951, nr 2175 is aan de marktvereniging, alhier wederom toestemming verleend tot het houden van een marktverloting.
Onthulling Oorlogsmonument
Vrijdag 31 Aug. a. s. zal de onthulling plaats vinden van ’t Oorlogsmonument van gevallen ingezetenen van Hengelo Gld. Het monument zal geplaatst worden in de tuin van het gemeentehuis. omstreeks 6.45 uur zullen enkele leden van de plaatselijke muziekverenigingen de plechtigheid openen.
Brand in de Meene
Maandagmiddag werd de brandweer gealarmeerd voor brand in de Meene. Bij de landbouwer Brussen bleek een zaadberg in brand te staan. Onder in deze berg was een lading hooi verpakt en dit is vermoedelijk gaan broeien. De berg met inhoud ging verloren, eveneens verbrandde een kap van een lege berg. De brandweer die spoedig ter plaatse was kon wegens gebrek aan water niets uitrichten, daar de tankwagen wederom defect was. Gegund, muurtje om de kerk Ter afsluiting van het terrein om de kerk zal een muurtje gemetseld worden. Dit werk is gegund aan de heer F. Rikkers alhier voor de som van f 9770. —.
De boer van ’t Oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 2 no 8
Den volgenden margen too Anna Menderink en vrouw Jansen ter karke wazzen egaon, zat Grete zich an taofel en schreef twee breve. Den eersten dee ze schreef was bestemd veur eur vader, den tweeden veur Gradus Mannink, dee ze altied nog eur jongen moch nuumen. In ’t midden van de wekke had ze een schrieven ontvangen. Gradus schreef dat ze ’t thuus gewaar wazzen ewodden, dat hun getweeën in ’t geheim mekare breeve leten doen toekommen. Zien vader had urn etrapeerd too
hi’j an ’t schrieven was ewes bi j ’t schiensel van een klein petröllielempken op de slaopkamer. Mannink was woe? ewes. Dit gaat in de Reclame verder
1 september. 1951
Inkrimping postbestelling
Naar we vernemen is de dienst der postbestelling zodanig gereorganiseerd, dat de besteller H. J. Bargeman naar Wichmond is overgeplaatst en de avondbestelling meer tot de oude kom wordt beperkt.
De boer van ’t Oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 2 no 9
Onder ’t schrieven rekken Grete uut hoo lange ze wark hadde te reizen. En tewiel ze de mooie golden penne bi’j ’t schrieven van de tweeden breef, deur eur hand bestuurd, zachjes oaver ’t hagelwitte papier leet gli’jen, kwammen de zwatte letters: Wach mi’j woensdagaovend om zeuven uur op bi’j de bank van de drei’jtimp, teveurschien. Daornao beschreef ze breedvoerig hoo ze reizen wol. Nao rechs onderan eur adres en je liefhebbende Grete too evoegd te hebben, leazen ze de breef tewiel ze hier en daor nog een enkele komma plaatsen, twee maol oaver. Dit gaat in de Reclame verder.
8 september 1951
Uitzending naar Egmond aan zee
Vanwege het Groene Kruis zijn in de afgelopen week een aantal kinderen voor een kuur van 6 weken naar Egmond aan zee uitgezonden.
Onthulling Oorlogsmonument
Het was een sobere, doch indrukwekkende plechtigheid, welke vorige week Vrijdag op de verjaardag van Prinses Wilhelmina, in de tuin van het Gemeentehuis plaats had. Hier werd n.l. het monument onthuld ter gedachtenis aan hen die in de oorlog in onze gemeente zijn gevallen. Bij deze plechtigheid waren tegenwoordig: de familieleden der gevallenen, de burgemeester, de gemeentesecretaris, de raadsleden, het comité voor het monument, en tal van toeschouwers. Medewerking verleenden de leden van de muziekvereniging.
De boer van ’t Oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 2 no 10
Jao, toen had Grete ’t ok wel evaiuld, ze had piene an eur linker arm. Onwillekeurig had ze er nao ekekken en was tot de ondekking ekommen dat ’t maor al te waor was, want eur linkerarm zat helemaole in ’t gipsveband. „Hoo lange mo’k hier noe blieven?”, had ze evraogd. „O”, antwoordde de zuster, „een acht dagen zou ik zo denken, je hebt hier anders niets te vrezen hoor, je bent gauw genoeg weer opgeknapt.” Dit gaat in de Reclame verder.
15 september 1951
Fokveedag
De a.s. week wordt er in Hengelo Gld weer een fokdag, gehouden door de zeven fokver. Het beste M. R. IJ. -vee dat Hengelo bezit zal hier aanwezig zijn. Ook zal er goed fokmateriaal te koop zijn met zeer goede productiecijfers. Het is zeker de moeite waard een kijkje te gaan nemen. De entree is vrij. Dus allen op naar de fokveedag te Hengelo Gld. Voor verdere bijzonderheden zie achterstaand adv.
Airborne wandeltocht
Zaterdag j. l. hebben weer acht personen uit onze gemeente met succes deelgenomen aan de jaarlijkse Airborne wandeltocht te Oosterbeek.
Ergerlijke dierenkwelling
Tegen de landbouwer R. is door de politie, terzake overtreding van art. 254 W. van Str. (dierenkwelling), proces verbaal opgemaakt. Deze landbouwer hing met behulp van ijzerdraad een jonge levende bunzing aan 1 poot een meter van de grond op om de moeder bunzing te vangen.
De boer van ’t Oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 3 no 11
He had ezeen dat van oaver de rand van de achterdeure zien vader um beloerd hadde. Langen tied hatte daor staon loern, dan hatte zich ummedraait en was hen egaon. Daorumme dee Gradus dan ok maor zo onveschillig meugeluk en fluiten zien hoogste deuntjen uut. Toen e bi’j huus kwam was vader al weer druk met cle varkenschötte an ’t uutmesten. Grepe nao grepe vol mes gooiene deur deur kleine deurken nao buuten’ Dan op ens heel Mannink op met gooien. Dat was waor ok, mompelenne in zich zelf, waor de mangelkoelen bunt ewes daor mot nog wat mes op. „Gradus”, zo reepe ’t volgende ogenblik, „laot ’t peerd maor in de karre, dan brenge wi’j zo de varkensmes naor ’t land”. Dit gaat in de Reclame verder.
22 september 1951
Kinderverlamming
Bij een 10 maand oud meisje uit Keyenburg is een geval van kinderverlamming geconstateerd. Het kindje is naar het ziekenhuis overgebracht.
T.B.C.-bestrijding
Volgende week zal er een lijstcollecte worden gehouden voor de samenwerkende protestantse t.b.c.- bestrijdingsorganisaties. Daar ieder wel doordrongen is van het nut, dat deze organisaties afwerpen, zal men ongetwijfeld zijn steentje willen bijdragen.
De boer van ’t Oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 3 no 12
eer i’j oew mooder en mien de oneer an wilt doon um te vri’jen, en wat meer zeggen wit later te trouwen met een dochter van een armen schobbejak, die een groten schörk, een moordenaar is, ik oe hier op de boerderi’je nooit too zal laoten en oe boavendien ontarven zalle.” Alsof um een adder ebetten hadde zo sprong Gradus op van de stool. Alsof t’r een schot afging zo drönnen um dizze leste weurde deur marg en been. Dit gaat in de Reclame verder.
29 september 1951
Mededeling Reclame
Ter besparing van incasso-kosten, worden abonnees verzocht het abonnementsgeld nog deze week aan ons bureau te voldoen. Daarna worden de kwitantie’s afgegeven verhoogd met 20 cent incassokosten. Abonnementsprijs f 3.80 p. jaar. De Uitgever.
Politie ontdekt Smokkelaffaire
De politie in Wichmond hield Zaterdag j.l. een auto aan voor controle. Tijdens deze controle werd de agent aan de telefoon geroepen, waarna de auto verdween. De agent kreeg order een verdachte auto aan te houden, welk signalement overeenkwam met de zopas door hem aangehouden auto. Dit was het begin van de ontdekking van een smokkelaffaire, welke door ons plaatselijk politiecorps werd geleid en waarbij 2 personen werden gearresteerd en een derde ontsnapte. Onder de 2 arrestanten bevond zich een zware jongen, een zekere G. een berucht S.S.er, die na de oorlog ondergedoken is en nog steeds niet gegrepen kon worden, welke ook door de Duitse politie reeds lang werd gezocht. De auto werd, door waarschuwing uit Wichmond, in Hengelo aangehouden en in beslag genomen, evenwel zonder goederen, welke later bij de landbouwer N. werden ontdekt. In de auto bevond zich alleen de chauffeur, welke werd gearresteerd. Om nu de rest van het complot te pakken te krijgen, werd gepost. En niet zonder succes. Maandagmorgen heel vroeg kwam de tweede auto naar de boerderij, nu met 3 personen. Na hevig verzet werden twee personen gearresteerd en de derde ontsnapte. De auto met goederen werd in beslag genomen. De arrestanten zijn, de genoemde S.S.er en een zekere R. Tegen de landbouwer N. is proces verbaal opgemaakt. Voorwaar een prachtig succes van ons plaatselijk politiecorps. Het onderzoek duurt voort.
6 oktober 1951
De boer van ’t Oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 3 no 13
Hier was ’t dan waor Gradus Mannink zich op de lange gruun gevarfde banke neerzat en dan wachten met een kloppend velangend harte op Grete van ’t Oelennest. Af en too kek es op zien polshorloge. Traag kroppen de minuten veurbi’j. Schichtig sprong een wild knientjen van de weide de weg oaver ’t bos in. Met schrik bemarken hè too te weer effen op ’t horloge kek dat ’t al zwat half achte was. Hi’j dach an de rustige uurtjes die hè hier met Grete had deur ebrach. Nee, too han um de uren gin eeuwigheïd elekken, ze wazzen veurbi’j evloagen, ongemarkt. En noe in zwat anderhalf jaor had te eur niet meer ezeen. Dit gaat in de Reclame verder.
13 oktober 1951
Blindenavond
Zondagavond j.l. werd te Keyenburg in het parochiehuis een blindenavond gehouden onder leiding van frater-directeur van het Blindeninstituut St Henricus te Grave. Hij hield een duidelijk betoog op welke wijze men de blinden onderwijst en hen tot volwaardige krachten in de samenleving vormt. Na deze rede werd de film „Leven in de duisternis” vertoond. Hier zag men hoe blinden met hun leraren aan het werk waren, bv. bij het studeren, bij de arbeid en bij de ontspanning. Voor de vele aanwezigen was het een leerzame avond.
Paarden- en biggenmarkt
Op de j.l. gehouden markt waren aangevoerd 120 paarden en 131 biggen, en er stonden 22 kramen. Prijzen der paarden: Stamboek koudbloed 900—1100 gld. Stamb. warmbloed 850—1050 gld. Werkpaarden 550—900 gld. 1,5-jarige paarden 450 —850 gld. Merrieveulens 350—450 gld. Hengstveulens 250—350 gld. Biggen 38—48 gld per stuk. Handel vlot en vrij goed. Zeldzaamheid. Voor de tweede keer in dit jaar staat er een appelboom in volle bloei bij de wed. A. Broekman.
Televisie-demonstratie
De televisie-uitzending van Lopik is ook te Steenderen goed ontvangen ten huize van dhr Eliesen, Radiohandel te Baak. gem. Steenderen. Vrijdag 5 Okt. werd voor enkele genodigden een demonstratie gegeven. Zowel beeld als geluid waren prima. Voor belanghebbenden zal misschien binnen afzienbare tijd gelegenheid worden gegeven deze uitzending bij te wonen.
MOEDER mag ik een appel?
Natuurlijk kind, dat is beter dan al die snoepjes! Een verstandige moeder die zo redeneert. In de eerste plaats is het eten van appels goed voor het gebit. Onze tanden en kiezen worden door het kauwen van zo’n knapperige rauwe appel geoefend en tegelijk schoon geschuurd. Hebt U neiging om dik te worden, vervang dan geregeld uw kopje thee of koffie met suiker en koekjes door een appel en zie welk verslag de weegschaal U daarvan uitbrengt! Tenslotte bevat de appel nog verschillende waardevolle voedingszouten en vitamines. Gebruikt U wel eens appels als broodbelegging ? Ze kunnen in plakken gesneden worden, of ook wel gesnipperd. Ook kan men de plakken appel eventjes bakken en warm met kaneel geven. Bij de warme maaltijd kunnen wij, behalve appelmoes, gestoofde zoete appeltjes of appelcompote, ook eens een vruchtenslaatje van verschillende soorten appels geven. En wanneer U het eens lekker wilt maken vermengt U dit met pinda’s, rozijnen, geweekte abrikozen of stukjes sinaasappel.
Ophalen der zegelbladen van het Bedrijfspensioenfonds
voor de Landbouw. In de loop van dit kwartaal zullen de werkgevers wederom door de Districtsagenten worden bezocht, ditmaal voor het innemen van de zegelbladen over het 3e kwartaal 1951 (Juli t/m Sept.). zoals gebruikelijk zal hieraan door middel van een berichtkaartje nog eens extra worden herinnerd. Omdat tot dusver nog altijd vele werkgevers de zegelbladen bij het eerste bezoek niet gereed bleken te hebben, zulks mogelijk als gevolg van het feit, dat het juiste tijdstip van het bezoek niet bekend was, zal in het vervolg op de kaartjes de datum worden vermeld waarop of kort waarna, de Districtsagent kan worden verwacht. Teneinde te voorkomen, dat de Districtsagenten vergeefse bezoeken afleggen, wordt op de werkgevers een dringend beroep gedaan om te zorgen, dat de zegelbladen op de op het kaartje genoemde datum gereed zijn. Bedacht dient te worden, dat de medewerking van de werkgevers in deze een noodzakelijke voorwaarde is voor het bereiken van een vlotte en efficiënte uitvoering van de sociale verzekeringen in de landbouw. Voorts wordt de
aandacht van de werkgevers er op gevestigd, dat ook voor de losse arbeiders, die in accoord of aangenomen werk arbeid voor hen hebben verricht, pensioenzegels moeten worden geplakt. Met het oog op het overnemen van de registratienummers op de zegelbladen is het van belang, dat vooral de premiekaarten van deze arbeiders tijdig worden opgevraagd. Voor zover dergelijke arbeiders niet in het bezit zijn van een premiekaart moet in plaats van het registratienummer de geboortedatum op het zegelblad worden ingevuld.
De boer ven ’t Oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 4 no 14
’s Margens in de vrogte bi’j ’t krieken van een mooiën Julidag leepen twee mannen een melkkarretjen achter zich antrekkende dee met bussen bezet was de weadeleagte in. Het was boer Mannink en zönne die bi’j ’t hekken van de tweede weide stille heelen en de bussen van ’t karretjen zrtten. En tewiel de vader ’t melkgerei in gereedheid brach sprong de zönne ’t weidezhekken oaver um de beeste dee in de darde weide leepen noar veurn te drieven. Dit gaat in de Reclame verder.
20 oktober 1951
Mond- en klauwzeer
Bij de Wed. Wenneker in de Noordink is monden klauwzeer uitgebroken. Het eerste geval in deze gemeente.
Vogelpest
Bij de landbouwer H. Stapelbroek te Bekveld is onder een koppel jonge kippen de vogelpest uitgebroken. Deze boerderij ligt vlak in de buurt van reeds besmette bedrijven.
Gemeenteavond
Voor de eerste gemeenteavond in het winterseizoen van de Vrijz. Herv. was een buitengewone belangstelling. Nadat de Voorz. had geopend met een zeer toepasselijk bijbel gedeelte begon Ds v Wijnen uit Zutphen zijn onderhoudende lezing, toegelicht door lantaarnplaten over Prof. Dr Albert Schweitzer. Na een zeer-gelukkige jeugd in zijn geboorteplaats Günzbach (in de Elzas) rijk aan natuurschoon voelt hij zich als jonge man reeds geroepen zijn gaven te ontwikkelen ten dienste van de mensheid. Zeer veel talenten zijn hem gegeven, dr in de philosophie, theologie en medicijnen. Daarnaast buitengewoon musicus, die veel orgelconcerten heeft gegeven. Eenmaal predikant in Straatsburg en prof. aan de Universiteit aldaar besluit hij zich te geven aan de zieke negers in Afrika. Op zeer primitieve wijze moet het werk daar te Lambarene worden begonnen. Zelf bouwt hij mee aan de barakken, die thans uitgegroeid zijn, tot een 70 waar de nu 76 jarige met een staf van medewerkers nog steeds helpt de ellendige tropenziekte te bestrijden. Zo voelt hij deze arbeid als een kleine delging van de schuld, die de blanken hebben tegenover het zwarte ras. Dankbaar voor het vele, dat Ds v. Wijnen gaf te zien en te horen werd besloten met het zingen van Gez. 121 : 1.
Demonstratie honden
De afd. Hengelo Zelhem van de Ned. Dienstbond gaf Woensdagmiddag op ’t landgoed ,,Het Regelink” een demonstratie met een aantal honden. Onder de aanwezigen merkten we op Burgemeester v. Hoogstraten, Wethouder Tijdink, tevens als voorz. van de Hengelose Winkeliersver, en diverse groot grondbezitters. Het geheel stond onder leiding van de Groeps-Commandant de heer Minnee en de Instructeur der Vereniging de heer B. van Veldhuizen. De heer Minnee heette allen welkom en zette
het doel der Vereniging uiteen. In de korte tijd van haar bestaan hebben we kunnen constateren dat er met tact en toewijding zeer veel met een hond is te bereiken in het opsporingswerk en bewaking. Verschillende proeven werden genomen o.a. bewaking bij rijwielen, pakjes etc., alsmede het opsporen van diverse artikelen, terwijl een der leden als „misdadiger” vermomd zich verschool, per rijwiel wegreed, of het, op een lopen zette en dan door de hond werd opgespoord of wel staande gehouden. Na afloop dankte de heer Minnee de eigenaresse Baronesse van Heemstra voor de beschikbaarstelling van het terrein en de aanwezigen voor de opkomst. Burgemeester van Hoogstraten dankte voor de uitnodiging en de geleverde prestaties. Hoogst voldaan ging het gezelschap uiteen. Hengelo en Zelhem kunnen zich gelukkig prijzen met deze vereniging waarvan de gunstige resultaten zeker niet zullen uitblijven.
Algemeen Landbouw Emigratie Comité
Het Algemeen Landbouw Emigratie Comité, gewest Gelderland vestigt er de aandacht op, dat personen, die het voornemen hebben in het voorjaar 1952 naar Canada te emigreren, zich op dienen te geven voor 1 November a.s. Alleen dan is men verzekerd van plaatsing en vervoer voor de zomer van 1952. Met de heer J. Heersink, oud-Burgemeester van Steenderen, die momenteel al Directer of the Immigration Committee of the Reformed Church of America, werkzaam is in Canada, is overeengekomen, dat zijn organisatie, wanneer de emigranten deze wens te kennen geven zoveel mogelijk zal trachten de kerkelijk meelevenden te plaatsen bij een kerk of groep van voormelde vereniging. Ook om die reden is het gewenst aanvragen met spoed in te dienen bij het A.L.E.C., Velperweg 53 te Arnhem. Met nadruk wordt er opgewezen dat ook niet-landbouwers zich bij het A.L.E.C. kunnen melden.
De boer van ’t Oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 4 no 15
Woorumme mog e neet goan met ’t meiken door e van heel dee um alles en alles was, ’t meiken woar de vader van in de kaste zat weagens moord? Gradus wis dat ’t verschrikkelijk mos weazen veur de man um door te motten zitten joar in joar uut van den margen tot oavend en van den oavend tot den margen, moar ook wis e dat ’t verschrikkeler was veur degene die achter wassen ebleven in ’t woellige niks ontzeende leaven van de moatschappi’j, met de zekerheid de wrede schande te motten dragen een man een vader te hemmen dee van boer een slreuper en tenslotte een moodenaar wier. Dit gaat in de Reclame verder.
4 november 1951
Stima onderzoek
Woensdagmiddag werd met een kort woord het bevolkingsonderzoek op tuberculose door de burgemeester op het gemeentehuis ingeleid. Reeds vele inwoners onzer gemeente waren aanwezig om bij de opening tegenwoordig te zijn, teneinde daarna een foto van zich te laten nemen. Het was een verheugend feit, dat zovelen aan de oproep van de Stima hebben gehoor gegeven. Helaas kwam er kort na de opening een defect aan het toestel, waardoor er enige vertraging ontstond. Enkele inwoners zagen zich genoodzaakt terug te gaan en zijn in de loop van de middag of avond niet weer verschenen. De Stima geeft thans aan deze nog de gelegenheid op Vrijdag 2, Maandag 5 en Dinsdag 6 November terug te komen.
De boer van ’t oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 5 no 17
‘t Was op een Septemberoavend dat de vensters veur t sloapkamer raam van ’t kleine bouvallige huusken dat vaste an ’t koetshuus van de Klunderhovensche heren grenzen een dun wazig lichtstrueltjen deurleet. De winter had zo as veurgoande joaren getrouw zeen intrea edoan, noa een dag of wat hard vriezen was de deu’j weer in evallen. Door binnen was ’t stille. Niks was te heurn as ’t gestuitige geklik van de reagen op de olde mölderpannen van ’t huusken en de nog hard bevroren grond. Dit gaat in de Reclame verder.
10 november 1951
De winkeliers en de „Sinterklaastijd”
Wanneer we met de aanhef van dit artikeltje de Sint Nicolaastijd inluiden dan heeft dit deze betekenis, dat de Middenstand in de komende weken, meer dan in de gewone zin, paraat is, en de clientèle de gelegenheid bied hun inkopen in eigen dorp en gemeente te doen plaatsvinden. Dit stimuleert ze door het geven van korting in de vorm van bonnen, waarop in de Sinterklaasweek meegedongen kan worden op mooie prijzen. Hengelo en Keyenborg hebben een goede winkelstand met diverse branches. In deze zaken kan U terecht op elk gebied en „voor elk wat wils.” Dat is dus een waarborg om de slagzin „Koopt in de vreemde niet, wat eigen plaats U biedt” aan zijn doel te beantwoorden. Evenals verleden jaar zal getracht worden „de Sint” weer Zijn glorieuze rondgang te doen maken door de dorpen en dan zal tevens getracht worden hier de plaatselijke och neen over een ontvangst een „Bisschop” waardig, zullen we niet vooruitlopen. Wel doen de winkeliers hun uiterste best om de gemeentenaren te overtuigen dat het ernst is met hun actie. Vertrouwend op de clientèle, zullen de harten van de winkeliers ongetwijfeld „vol verwachting kloppen” en dat „de gulle gaven door de klanten over hunne familie en kennissen gestrooid” de banden versterken, behoeft geen betoog. Hierdoor zal zeker het gemeenschapsleven in de goede zin worden bevorderd en kan men concluderen dat het Sint Nicolaasfeest bekeken door de winkeliersbril, zeer mooie aspecten heeft. J. H. TIJDINK, Voorzitter.
Wist U, dat….
– ook in de landen van Noord-West Europa mond- en klauwzeer heerst, en vooral in West-Duitsland, aan de Nederlandse grens?
– men in Amerika al een courant van ruim 130 pagina’s heeft uitgegeven over ,,De Derde Wereldoorlog”?
– volgens dit blad. deze oorlog zou uitbreken op 10 Mei 1952, na een aanslag op Tito?
– deze in 1960 zou eindigen met de bezetting van Rusland?
– men in Manchester (Eng.) geen hoge zijden (hoeden) meer dragen wil?
– een dagblad daarover klaagt en dit als een degeneratie van de man beschouwt?
– men voorspeld heeft, dat de regering van Churchil in Engeland 20 maanden aan het bewind blijft?
– men in Lochem, Barchem, Ruurlo en Borculo Duits gas wil gaan gebruiken?
– zo dit door zou gaan dit dan maar doorgetrokken moet worden naar Hengelo Gld?
– men in Amerika een organisatie heeft ontdekt die handelde in pas geboren kinderen?
– deze zuigelingen dan werden verkocht voor 800 tot 1500 dollar?
– Dr Drees, onze minister-president waarschijnlijk naar Amerika zal gaan?
– de lijfwacht van Hitler, naar vertelt, nog elke maand een vergadering houdt?
17 november 1951
Reclame niet compleet beschikbaar
24 november 1951
De winkeliers en de „Sinterklaastijd”
Nog een paar dagen en we zitten midden in de Sint-Nicolaasweek. Het niet alleen een feest voor kinderen; zeker voor deze is het een bange, tijd tevens ook een vreugdevolle tijd. Bang vooral voor de stoute kindertjes, welke wel eens horen van de roe, maar dit valt gewoonlijk toch wel mee, en dan op Sinterklaasmorgen het blijde kinderhartje, wanneer de geschenken klaar liggen; een genot ook voor de Ouders en/of plaatsvervangers. Doch niet alleen voor kinderen, want de grote mensen zien ook hoopvol, de Sint Nicolaasdagen naderen en dat kan ook niet anders. De grote mensen welke zo goed weten wat ze aan de „Sint” kunnen vragen.) de grote mensen zijn tevens de raadgevers van de „Sint” en weten dan te vertellen dat er in Hengelo en Keyenburg zo veel winkels zijn in totaal zelfs 112 in getal waar dan van alles en nog wat te koop is. Die grote mensen zeggen dan dat „Sint” heus niet op andere plaatsen aangewezen is, dat die winkeliers hun uiterste best doen om de leveranties zo goed mogelijk uit te voeren en dat tevens nog 2% korting wordt gegeven in de vorm van bonnen, welke kans geven op mooie prijzen w.o. zelfs een bromfiets van vijfhonderd gulden. Kijk dat zeggen die grote mensen allemaal en dan koopt die goede „Sint” al dat heerlijks en al dat moois bij de Hengelose en Keyenburgse Middenstand. Ingezetenen de Winkeliers staan klaar om U te ontvangen. Geeft hun het vertrouwen en dan is het de taak van onze winkeliers dat ze zich dit vertrouwen waardig tonen. Koopt in eigen gemeente, de winkeliers zullen U dankbaar zijn. J. H. TIJDINK,
Voorzitter
Dorpsgemeenschap (gedicht)
Wie is het tussen consument
En grote fabrikant
Die voor de distributie zorgt?
Dat is de middenstand!
De Hengelose middenstand
Met Keijenburg er bij,
Met Varssel, Noordink en Bekveld
Draagt ook haar steentje bij.
Zij wil weer met Sint Nicolaas
Haar kunnen laten zien.
Zij toont aan boer en burgerij
Wat zij heeft aan te biên.
Komt allen etalage’s zien
Men heeft zijn best gedaan,
Het is voor U de moeite waard
Eens rustig rond te gaan.
Van d’omzet geeft de winkelier
Voor bonnen twee procent,
U koopt voor de gewone prijs,
Dus kost het U geen cent.
De Hengelose winkelier
Daar krijgt U bonnen van,
Doe mee aan het Ballero-spel!
Wie weet wat krijgt U dan.
En mocht dit soms een Bromfiets zijn
Van vijf maal honderd pop,
Rijd dan voorzichtig,
anders gaat U straks nog over kop.
Ook mooie prijzen elken dag
Die liggen voor U klaar,
En als U flink wat bonnen hebt…
Dan gooien, gooien maar.
Zo deed nu hier de middenstand
Eens extra weer haar best,
Vertel Uw wensen aan de Sint!
Die zorgt dan voor de rest.
Koop altijd in de eigen streek
Als zij niet duurder zijn,
Daar is ook NU, voor Sinterklaas
Weer keus voor groot en klein.
Wilt U een keertje naar de stad?
Ga dan voor Uw plezier.
Maar gaat het om wat zaken doen,
Laat dan de centen hier.
Zo, als de buitenzakenman,
Die al Uw wensen kent;
Bedient U nooit het grootbedrijf
Waar U een nummer bent.
Komt er een feest of Fancy-Fair
Met lot of grabbelmand;
Waar klopt men dan het eerste aan?
Toch bij de middenstand.
Of maakt men een Tentoonstelling
Zoals een vorig jaar,
Dan gooien boer en middenstand
De boontjes bij elkaar,
Als ieder zó zijn plichten kent
Dan komt er geen bezwaar,
Wanneer de een de ander steunt
Komt alles voor elkaar.
Want boer en burger, zakenman
Die horen toch bijeen,
Wat men gezamelijk bereikt
Dat doet men niet alleen.
Zó moet het op de dorpen zijn,
Op héél het platteland,
Als wij niet meer eendrachtig zijn
Dan zet men ons aan kant.
Laat dit dan onze leuze zijn:
Lang leve ’t platteland,
De boeren en de burgerij
Met heel de middenstand.
Drie inbraken in ons Dorp
Politie daders op het spoor. In de nacht van Woensdag op Donderdag is er ingebroken bij de Coöp. Zuivelfabriek, de Coöp. Landbouwver. „De Volharding” en het station van de G.T.W. Bij de Zuivelfabriek heeft de dader het meest succes gehad, want daar vond hij wat papiergeld tot een bedrag van plm. £30. Door verbreking van een hangslot heeft hij zich toegang verschaft bij de Coöp. Landbouwver., maar heeft niets kunnen vinden. Bij het station van de G.T.W. is hij door een tuimelraam naar binnen kunnen komen en heeft daar de boel overhoop gehaald, eveneens zonder succes. De politie heeft enige aanwijzingen van de dader, waarvan vermoed wordt, dat hij ook de inbraken uit de omgeving op z’n geweten heeft.
Adriaan Weg
1 december 1951
N.V.E.V. electriche Apparaten
In zaal Leemreis was j.l. Dinsdagmiddag een lezing van Mej. Hokkeling uit Arnhem over electr. materiaal hoe het wel en niet gebruikt moet worden. Voor de dames die dagelijks hun strijkijzer, stofzuiger, wasmachine enz. gebruiken is het zeker heel nuttig op voorkomende fouten gewezen te worden waardoor zelfs levensgevaar kan ontstaan. Contactdozen, schakelaars, aardleiding, smeltveiligheid werden besproken en tenslotte gewezen op de lijst van goedgekeurd materiaal.
Nadat enkele vragen waren beantwoord dankte Mevr. Dwars de Spr. voor haar leerzame causerie en de leden van de Vordense Plattelands Vrouwenver, voor haar tegenwoordigheid.
Veevoeding in de winter
Over bovengenoemd onderwerp sprak de heer Claassen uit Raalte op verzoek van de gezamenlijke handelaren. De heer Kelderman heette de talrijke aanwezigen hartelijk welkom. De geachte spreker begon met de opmerking dat de boeren niet al te gauw met verschillende nieuwe dingen mee moeten lopen, omdat het ouderwetse nog vaak weer terugkomt. Hij ging verder de verschillende veevoeders na, b.v. het hooi en de hooiwinning, gedroogd gras en groenvoedermiddelen en het
conserveren daarvan. De verbouw en het voeren van voeraardappels aan varkens, werd tevens door hem van belang geacht, maar men moet denken om de goede verhouding van het dierlijk eiwit en zetmeelwaarde. Ten slotte stond de spreker nog stil bij de samenstelling van mengvoeders. Hij achtte het van nul en generlei waarde, de samenstelling te vermelden op een kaartje aan de zak. In de pauze werd een consumptie door de Gez. Handelaren aangeboden, waarna door de spr. nog verschillende vragen werden beantwoord.
Dienemeuje vetelt van Sunterkloas. deur Harrie v. d. Elshof
In ’t armoedige olde Sakse kleine huusken van Dennenmoads Diene zatten de beide pleegkinderen, arme&stumpers waor de olders zich nooit meer van leetten zeen, bi’j ’t knetterende holtvuue van de vuurkoele zich te warmen, ’t Betjen dennenholt dat zo pas deur Dennenmoads Diene in de gluujende koele was elegd ging siesterend en knetterend in vlammen op. Och, Dienemeuje was een bes mense.
Hoowel ze tweeënzeuventig lentes achter de rugge had, mog ze zich nog in een goeie gezondheid veheugen. ’t Krasse schraole lichaam rekken zich een weinig, too ze nao ’t holt in de koele elegd te hemmen de rugge reg zat en eure zachblauwe ogen genuugeluk langs de olderwetse tinnen borden en leppels an de witgekalkte muure leet gaon. Dan ging ze zitten, lei eur olde gerimpelde hande in de schoonewassen baalscholdook, dee ze pas veur edaon hadde en kek naor de bei’jje weeskes, dee ieders op een stoave ezetten vol vewondering naor de spigtige lekkende vlemmekes staren vanuut de vuurkoele. Dienemeuje dach an dee arme stumpers daor veur eur. Eiges had ze nooit gin kinder ehad want ze was nooit etrouwd ewes. Ze had tot euren negenenzestigsten jaor in vrea met eur breur Willem ehuusd en eleafd, too was hè hennegaon en was ze allenig achter ebleven in ’t olde huus met de weinige hoonder in ’t varkeshok en de sik in de koostal. De sik leaven nog en gaf nog krek zo volle melk dat ze veur zich zelf en de kinders drie’j keer dagens de koffie d’r een weinig met kleuren kon, maor de hoonder hadden nao veloop van tied ’t leutjen d’r maor bi’j neer elegd en wazzen dood egaon. Noe heel Dienemeuje in plaats van hoonder d’r maor een varken op nao. Ze had d’r eiges schik van dat ’t al zo’n besten was ewodden. De buurman had lestens al beweerd datte al oaver de honderd kilo waog en ’t was noe nog maor Sunterklaos en tussen karsmis en Nie’jaor mosse d’r an, dan kon ’t een besten weazen. Dienemeuje wreef zich de hande van plezier too ze d’r an dach dat ze dan weer fris vleis en spek veur eur en de kinder kokken kon. Dee kinder, jao dat was eur alles. Drie jaor eleejen had ze dee kinder tot zich enommen. Met de vejeurdag hadden ze altied iets lekkers van eur ekregen. Een stuksken kwatta of een paar sinaasappels was zo eur gewoonte wat ’t geven betrof. Want Dienemeuje mos leaven van het betjen geld dat eur bruur zaliger had nao elaoten. Maor wat ze geven kon gaf ze. Dienemeuje dach terugge an de verbi’jje tied too eur bruur nog leaven. Wat vloag de tied veurbi’j, ’t ene jaor uut, den anderen in en dat met te maken haostes dree’jenzeuventig keer. Hemel nog an too wat bun’k old ewodden. Ze wis nog as de dag van gisteren en dat mos al een dikke vieftig jaor eleejen wean, dat ze met Gart van kromme Mina uut was ewes met de Zeddamse karmse. Jao, den had eur veur de gek ehollen en van too af an had ze zich niks meer an dat mansvolk geleagen laoten liggen en dat had eur nooit berouwd, want eers had ze eur bruur ehad um met te leaven en noe op eur olden dag was’t eur nog vegund twee kinders te hemmen, kihders waorvan de vader en mooder neet deugden en dee ten ende raod de arme wörme allene achter hadden elaoten arges in Amsterin een old krot van een huus. Dienemeujes gedachtengang wier afeleid too Janneman den oldsten van de twee, dee zes jaor was, vroog: Wil Tante es iets vetellen van Sunterklaos, den goeiën man met de lange baard?” ,,En, veel Mientjen, dee d’rviefwas, bi’j ,,van Klaos zien peerd en zwatte Piet?” ,,Jaowel kinderkens, da wi’k wel doon”, zei Dienemeuje. Effen prakkezeern Dienemeuje en dan begon ze. ,,Vrogger, too’k nog een heel klein deerntjen was, net zo groot as Mientjen noe is, too het zwatte Piet mien een keer in de zak estopt umdat ik too altied zo bar ondeugend was. Een wekke veurdat dan Sunterklaos en Zwatte Piet zollen kommen, was ik mien haorstrik kwiet. Jao, mien haorstrik en ,t was zo’n mooien, van dat zachrooie. Noe, ik was um kwiet en alles he’k too af ezoch en kon um naans vinden. Mien bruur Willem dee een paar jaor older was had mien heele tied veur de gek en lachen mien uut. Too wier ik zo kwaod kinderkes, da’k de potiezer kreeg en Willem daor een klap met op ’t heufd gaf, en dat kwam too zo hard an datte wel ach dage met een poes an ’t heuf elopen hef, wel zo groot as een hoonder ei. En too he’k van mien mooder toch smeer ehad, smeer as een jachhond Een wekke later kwam Sunterklaos en Zwatte Piet. Too het Piet, want ik ging lopen, mien op evangen in de slaopkamer en in de zak estop. Maor too’k zo erbarmeluk begon te schreeuwen hette d’r mien weer uut elaoten. Ik bun nao die tied nooit meer ondeugend ewes, ik was naoderhand zo zuute as een katte dee ze een bak met melk veurzet. Ik heb too niks van Sunterklaos ekregen en Willem wel. En umdat ik naoderhand altied zuute was en netjes oppassen, is Klaos en zwatte Piet d’r ’s aovends nooit meer ewes, want dee kwammen too altied snachs, too hoeven wi’j allene de klomp maor veur ,t raam te zetten. En umdat i’jluu ok altied zuute kinder bunt ewes ha’k alzo edach dat i’jluu kinderkes dat noe ok es deejen, want bi’j zuute kinders daor kump Sunterklaos rechtevoord ’s aovends neet meer, daor kump hè allene snachs. De kinder zet dan een mooie afgeschoerden klomp veur de vensterbanke an de binnenkante veur ’t raam waor anders de blömmekes staot en daor dut Sunterklaos snachs at de kinder slaopt heel stillekes veur ’t kind waor de klomp van is, wat lekkers in. En hoo mooier wortel en hoo groter stuk brood at de kinder dan veur ’t peerd van Sunterklaos in de klomp doot, zovölle te meer lekkers at Klaos en Piet dan in de klomp dut. Maor noe scheidt Tante uut met vetellen, want noe geet Tante pap opscheppen en oewluu naor bedde brengen.” Zo zal ’t dan gebeurn dat Janneman en Mientjen met Sunterkloas ieders een mooien afgeschoerden klomp met een mooien wortel en een groot stuk brood d’r in, bi’j Dienemeuje an de binnenkante veur ’t raam gaon zetten in de hoppe dat Sunterklaos en Piet eur neet zal vegetten en d’r een hoop lekkers in zölt doon. ’s Aovends in berre vroog Janneman half in de slaop an Dienemeuje, ,,Wil Tante ons dan maan de klompe afschoern?”
8 december 1951
Ballerospel St Nicolaas bonnen
De bonnen uitgereikt door de winkeliers konden op l, 4, 5 en 7 Dec. in verschillende zalen in Hengelo en Keyenburg, ’s avonds na 6 uur worden ingewisseld voor werpkaarten, waarmede aan het ballerospel mocht worden meegespeeld. Hoge geldprijzen per dag waren hieraan verbonden en daarom zeer aanlokkelijk. Wij hebben ook nog geprobeerd om de leren bal in zo’n gat te werpen, maar een O is eerder te halen dan een 9! Anderen zijn gelukkiger geweest: een uitslag van 9979 is een prachtige worp. Hier moet men wel een flinke dosis geluk bij hebben.
De boer van ’t Oelenest deur HARRIE VAN DEN ELSHOF
Hoofdstuk 5 no 18
De dokter en de Klunderhovensche veldwachters zatten dee nacht tot dree’j uur too an ’t berre van den ijlenden Klaas Bouman. Want vief uur an één stuk deur had Bouman eijld. En met ’t geen Bouman in dee vief uur ewartaald hadde had e de veldwachters volle stof uut lang vervloagen dage te verwarken ëgeven. Den zelfden nacht nog bloaszen Bouman zunder tot zeen bewuszeen te kommen den lesten oaszum uut. Bouman was hen egoan. Een treurigen dooien. Dit gaat in de Reclame verder.
15 december 1951
Het is feest…. bij FIRMA G. J. BERENDSEN
in de zaak waar vijf en zeventig jaar geleden Jan Scholten zijn kruiwagen pakte en zo zijn klanten bezocht. Wie van de oude garde herinnert zich dat beeld niet? NU, na vijf en zeventig jaar, zouden wij het per kruiwagen niet meer af kunnen ; per auto worden Uw boodschappen snel en goed bij U afgeleverd. Een vooruitgang die waard is feestelijk herdacht te worden. En …. bij een feest hoort een tractatie; daarom staat een ieder die van 17 tot met 22 December voor minstens vijf gulden bij ons besteedt, dan ook een prachtige verrassing te wachten! Wij hopen, dat het wederzijds vertrouwen tussen onze klantenkring en onze zaak steeds mag blijven voortbestaan en gaan vol moed de honderd volmaken.
Uitvoering Muziekver. „Crescendo”
Woensdag- en Vrijdagavond hield de Chr. Muziekver. Crescendo haar eerste uitvoering in dit seizoen. De voorz., dhr Wagenvoort opende de avond, liet zingen en ging voor in gebed. Hierna werkte de muziekver. haar programma af, afgewisseld door gewijde muziek. Het is jammer van deze ver. dat de bezetting te klein is, wat bij enige nummers duidelijk naar voren kwam. Toch konden we constateren, dat er vooruitgang is en de leden zich geheel geven. In de pauze werd er een verloting gehouden ter versterking van de kas. Opgevoerd werd het blijspel in drie bedr. .Jochem Hazepeper in oliën en vetten”. Een voortreffelijk stuk dat uitstekend werd weergegeven. Ds Kwint sloot deze zeer geslaagde avond met dankgebed.
Toneelclub Keyenburg Maria Goretti
22 december 1951
Kerstfeest in de Bunker
HALF DECEMBER 1942 werden drie jonge Nederlanders naar een concentratiekamp ergens in Europa gebracht. Zij wisten, dat het daar niet mee zou vallen. Maar toch prezen zij zich gelukkig uit de overvolle cel van een gevangenis te verhuizen naar het kamp, waar zij de blauwe lucht weer konden zien en verder dan twee meter in het vierkant konden lopen. Toen zij bij de administratie van het kamp aankwamen en werden ingeschreven, bleek hun, dat zij beschouwd werden als een bijzonder gevaarlijk soort politieke gevangenen. Voor de SS-ers, die zich verveelden in dit kamp was het binnenbrengen van deze mensen een kleine afwisseling. Zij probeerden de mannen met spotwoorden uit hun tent te lokken, maar zij bleven zwijgen. Het bleek de gevangenen, dat van het hoofdkwartier van de Gestapo speciale instructie waren gekomen voor hen. De nodige maatregelen waren reeds genomen. „De bunker in,” was het korte bevel, toen de hoofden van de gevangenen waren kaal geschoren en zij in afzichtelijke en kapotte uniformen waren gestoken. Zij keken elkaar eens aan en konden niet nalaten om de rare verandering, die zij hadden ondergaan, te lachen. „De bunker in” betekende, dat zij door de Gestapo in een speciale kampgevangenis werden gebracht, toen zij in hun cel aankwamen, lagen daar vier grote kettingen met daaraan vier sluitingen, wat zij later hun schalmeien zouden noemen en die bevestigd werden aan hun armen en benen. Daarna verdwenen de bewakers en het licht ging uit. Het bleek dat de vensters waren dichtgetimmerd, zodat zij nu in het donker zaten. Geen blauwe lucht en geen wandeling van meer dan twee meter in het vierkant. Klaas, Piet en Gerrit zaten ieder alleen in hun donkere cel. Zij realiseerden zich nu, dat zij zich bevonden op de plaats, die bestemd was voor diegenen, voor wie het concentratiekamp nog te goed was. Toen alles stil was, hoorden zij een paar keer zacht roepen: „Hallo, welkom hier!” „Wie is daar?” vroeg Piet tenslotte. „Leen Dekker uit Amsterdam,” was het antwoord. „Hoe is het hier?”, was de nieuwsgierige en belangstellende tegenvraag. Het gaat, je krijgt hier minder stokslagen dan buiten in het kamp. Maar pas op, voor ik verder vertel:, horen jullie deze twee kloppen tegen de verwarming? Dat betekent „Hou je mond!” Want dan is er een SS-er in de buurt! — Maar wie zijn jullie?”
Raad van Hengelo-Gld
In de Woensdagmorgen onder voorzitterschap van burgemeester F. van Hoogstraten gehouden raadsvergadering waren alle leden aanwezig. De voorz. opent met het voorgeschrenambtsgebed. Hierna volgde notulen, mededelingen en ingekomen stukken. De gemeenterekening over 1949 wordt voorlopig vastgesteld. Vaststelling gemeentebegroting 1952. De Voorz. zegt dat in de commissievergadering van de raad het meeste reeds besproken is, toch wil hij aan de hand van de toen gemaakte opmerkingen de begroting met de leden graag doorlopen. Hij wil echter eerst de raad gelegenheid geven tot het houden van algemene beschouwingen. De heer Oldenhave zegt dat er in de commissievergadering reeds de nodige opmerkingen zijn gemaakt. Er was een tekort en dat blijft. Ook de begroting 1952 geeft weer een somber beeld te zien. Bij de vaststelling der begrotingen de laatste jaren was er steeds weinig mogelijkheden voor het uitvoeren van kapitaalswerken. Toch is er in de loop van het jaar meestal nog wel een mogelijkheid geweest om nog enkele werken uit te voeren. Hij denkt hierbij bijv. in 1951 aan de restauratie van de toren en de verharding van wegen. Daarom vindt hij vrijheid nog weer eens aan te dringen op verbetering van 2 wegen nl. de Vuile en de Spalstraat. Hij adviseert wanneer er zich in „het potje nog niet te voorziene inkomsten” mogelijkheden voordoen als eerste werken uit te voeren de verbetering van deze beide wegen. De heer Gasseling vraagt of er voor de oorlog ook altijd een tekort op de begroting was. Hij meent als er toen een tekort van bijv. f 10.000 was, dit nu wel f30.000 mag zijn. De voorz. zegt dat inderdaad de Spalstraat verbetering behoeft. Men is vroeger echter te zuinig geweest en daardoor zitten we nu met de brokken. Alleen taaie volharding zal ons door deze moeilijkheden heen kunnen brengen. De heer Gasseling zegt dan nog dat hij niet bang is voor een tekort. De heer Kelderman denkt aan de extra inkomsten uit de ondernemingsbelasting. Hij meent dat wij daar nog wel een bedrag uit zullen krijgen. Vervolgens gaat men over tot behandeling van de begroting. Door enige leden is de opmerking gemaakt dat de marktgelden te laag zijn. Anderen zijn daarentegen van mening dat de marktgelden voor paarden niet mogen worden verhoogd, maar wel voor kramerijen. B. en W. zeggen toe een nader onderzoek te zullen instellen en zo nodig met een voorstel tot wijziging te komen. Een lid vindt de pacht van het bouwland op de Regelinkkamp te laag, waarop geantwoord werd dat deze stukjes grond voor 6 jaar zijn verpacht en nu dus geen verhoging mogelijk is. Bij de post kosten terzake van de burgerlijke verdediging merkt de heer Tijdink op dat men hier nog zo weinig van merkt. Hij vraagt of dit namelijk alleen nog maar preventief is. Weth. Luesink merkt op dat het voornamelijk alleen nog de brandweer betreft. De brandweer wordt verdubbeld. De post onderhoud plantsoenen geeft aanleiding tot het besluit dat wanneer tot beplanting van grotere omvang zal worden overgegaan, eerst met de Raad overleg zal worden gepleegd. Door een lid werd gevraagd hoe het staat met het onderhoud van de onderwijzerswoning te Varssel. Uit de gegeven toelichting bleek dat voor het schilderwerk geen aannemer te krijgen was. Evt. zal deze post bij afzonderlijke begrotingswijziging worden aangevuld. Bij de post onderhoud van de lokalen der bijzondere school te Varssel merkt de heer Oldenhave op dat deze niet hoog genoeg is geraamd. Als echter het gehele schoolgebouw wordt verbeterd wil hij dat wel afwachten. Bij de post subsidiën aan muziekcorpsen wordt gevraagd of het de bedoeling is dat alle muziek korpsen hetzelfde bedrag van f 100. per jaar ontvangen. B. en W. delen mede dat dit inderdaad de bedoeling is, omdat het aantal leden van alle korpsen gelijk is. In verband met deze nieuwe subsidietoekenning wordt door meerdere leden de opmerking gemaakt, dat het wenselijk zou zijn dat als tegenprestatie de muziekver. per jaar twee openbare concerten gaven. Besloten werd dit aan de verenigingen mede te delen. De heer Besseling wil nog even terugkomen op hetgeen de heer Oldenhave bij de algemene beschouwingen heeft gezegd. Deze wil als no 2 de verbetering van de Spalstraat. De heer Besselink wil als no 2 liever de aanschaffing van een wegschaaf met tractor en aanhangwagen zien. Weth. Tijdink: merkt op dat B. en W. hier druk mee bezig zijn. Hij wil hier later op terugkomen. De voorz. zegt dat de wegschaaf op de urgentielijst voorkomt. De heer Besselink vraagt of Ged. Staten zich wel aan de urgentielijst houden. De voorz. zegt dat hij aan het eind van de verg. in een geheime verg. hierop wil terugkomen.
De heer Jansen zegt dat hij geen werken zou willen uitvoeren voor de Vuile straat is verbeterd. Deze verbetering is zeer urgent. De mensen die daar wonen hebben er recht op dat dit als eerste kapitaalswerk geschiedt. De voorz. wijst er op dat Prov. Staten indertijd subsidie hebben toegezegd voor de verbetering van de spalstraat- De heer Gasseling wil niet de ene voortrekken bij de andere.
29 december 1951
K.R.O.-parade 1951/1952
Ook dit jaar maakt een gezelschap van populaire K.R.O.-artisten een tournee door het land. Daarbij zal ook Hengelo-Gld worden bezocht. De medewerkers zijn: Ger de Roos en het „Orkest Zonder Naam”, de Drie Musketiers, Fantasio, Peter Piekos, Zambel en Ton Cup. Op deze tournee-avond zijn de luisteraars in de gelegenheid de radiofijuren, die zij enige malen per week kunnen horen, in levende lijve te ontmoeten. Het programma ,,K.R.O.-parade ligt geheel in het teken van de
vrolijkheid. Het Orkest Zonder Naam brengt de meest geliefde nummers uit het afgelopen seizoen en blijkt daarbij over een groepje door de wol geverfde artisten te beschikken. De solistische prestaties van de musici vielen de vorige jaren zo zeer in de -.maak, dat ook nu niet zal worden nagelaten de virtuositeit in solo nummers te demonstreren. Dat de Musketiers eerste klas zangers zijn laten ze weer merken wanneer zij even —ins-de sfeer van blije liedjes stappen is de zaal te vergasten op een aria. Dan is er o.a. nog Peter Piekos, de gezellige babbelaar, die in samenwerking met de andere spelers de gekste scènes op touw zet en zijn tegenwicht heeft in Fantasio, de muzikale clown. Het programma is vol afwisseling en vanzelfsprekend heeft Ger een paar verrassingen in petto. Het is nieuw, het is anders, en toch is het weer dat gezellige programma, dat de jaarlijkse ontmoeting tussen de KRO en zijn luisteraars tot een uitbundig feest maakt. De tournee komt op Dinsdag 8 januari 1952 in Hengelo-Gld. Nadere gegevens vindt men in de annonce, welke elders in dit blad is geplaatst.