1996-01 Het ‘Draayershuis’ en zijn bewoners

Op de Keijenborg, bij de kruising van de Hengeloseweg met de Sint Janstraat, staat een boerderij. De bewoners heten Zents, het adres is tegenwoordig St. Janstraat 52. Gedurende minstens een eeuw woonden op deze plaats enkele van mijn voorouders.

Jan Willem Hoogelogt, geboren te Groenlo in 1759, trouwt op 29 mei 1787 in Hengelo met Stine Mentink. Jan Willem trouwt er bij in. Van beroep is hij wieldraaier en vanaf die tijd wordt zijn woonstee wel het ‘Draayershuis’ genoemd. Zijn huwelijk met Stine Mentink is van korte duur. Bij de geboorte van een tweeling komt ze te sterven en in juni 1793 gaat Jan Willem Hoogelogt in ondertrouw met Maria Hummelink uit Vorden. Uit dit huwelijk is een kind geboren dat in 1794 wordt gedoopt. Maar het lijkt er op dat opnieuw de geboorte van haar kind de moeder fataal is geworden, want in 1795 trouwt Hoogelogt opnieuw, nu met Gerarda Hoebink. In het bevolkingsregister uit 1820 staat dat Gerarda is overleden, een datum van overlijden wordt niet gegeven. Toch woont de wieldraaier niet alleen op het huis ‘Gooi 111’, de aanduiding volgens het bevolkingsregister. Er is in ieder geval een dienstmeid, Teuntjen Otten, die er nog meer dan 10 jaar zal blijven werken. Ook een echtpaar vindt er onderdak, ze hebben er waarschijnlijk enkele kamers gehuurd.

Het wielendraaien is een werk waarbij wel wat hulp gebruikt kan worden. Het maken van de wielnaven op een door menskracht aangedreven draaibank is geen peulenschil. Een zekere Jan Hendrik Koldewey, 25 jaar oud en geboren in Lichtenvoorde is als knecht in dienst. In de streek van Groenlo, Lichtenvoorde en Winterswijk woonden veel wieldraaiers en wagenmakers. De overvloed van geschikt (eiken)hout is hier mede oorzaak van geweest. Ook elders zal wel gebrek zijn geweest aan vakbekwame draaiers.