Ledenavond 22 september ‘Boer’n van Gister’n’

Hengelo:

Het viel nog niet eens mee om “Boer’n van gister’n – alles geet veurbiej” naar Hengelo te halen, want de belangstelling voor dit klankbeeld over het boerenleven van vroeger in de Achterhoek is groot. ‘De Olde Kaste, oudheidkundige vereniging Hengelo’ heeft Fons Rouwhorst en Henk Graaskamp uit Vorden uitgenodigd.

Dit klankbeeld steekt met kop en schouders uit boven het gemiddelde. Fons Rouwhorst en Henk Graaskamp hebben een zorgvuldige keuze gemaakt uit het gekiekte verleden en de gekozen beelden gerangschikt op het ritme van de seizoenen. De ‘gesproken onderschriften’ – in dialect maar in combinatie met de beelden voor iedereen verstaanbaar – rijgen de beelden aan een tot een vloeiend verhaal. Zo’n vakkundig samengesteld klankbeeld is geen surrogaat voor het medium film; het laat de beelden aan je geheugen kleven.

Toen Vordenaren Henk Graaskamp en Fons Rouwhorst in 1992 het klankbeeld ‘Boer’n van gister’n, alles geet veurbi’j ‘ in elkaar zetten, konden ze niet vermoeden dat ze er na meer 30 jaar nog steeds mee rond zouden trekken. De sfeer van herkenning en nostalgie, ontroering maar soms ook van ontzetting over dat boerenleven blijkt na 30 jaar nog steeds aan te slaan.

Je hoeft niet bejaard, zelfs niet van middelbare leeftijd te zijn om met enige weemoed terug te denken aan de tijd dat op het boerenbedrijf er alles anders toeging. Veel zaken die het vooroorlogse leven op het platteland weergeven zijn vastgelegd. De beelden en geschriften hiervan vinden gretig aftrek. Het klankbeeld onder de titel: “Boer’n van Gister’n, alles geet veurbi’j“ trekt al 30 jaar volle zalen!

Een klankbeeld is een projectie van stilstaand beeld en geluid in overvloei. Naast ingesproken tekst is de serie voorzien van toepasselijke muziek. Beeld, tekst en muziek zijn op een harmonieuze wijze op elkaar afgestemd.

In 1992 begon Fons Rouwhorst met het schrijven van het script voor het klankbeeld over het boerenleven. De rode draad in het verhaal is de vier seizoenen die het ritme van het boerenleven altijd hebben bepaald. Daarnaast waren er in het boerenleven 100 jaar geleden drie belangrijke zaken die het leven op de boerderij voor een groot deel bepaalde, namelijk; geboren worden, trouwen en doodgaan.

Verandering

Voor de oorlog is er niet veel veranderd binnen het boerenbedrijf.

Het hooien, zichten, poten en zaaien wordt belicht. En uiteraard is er aandacht voor de opkomst van de dorsmachine. Nu zal menigeen zich afvragen hoe de boerenvrouwen van vroeger het werk allemaal voor elkaar kregen. Ze moesten hout verzamelen voor de kachel en het fornuis, men stond urenlang kromgebogen boven het waswater met de hand de enorme was te doen. Ander werk was: het bijhouden van moes- en bloementuin, melken, slachten, karnen, ze waren nooit klaar en je vraagt je dan ook af hoe de boeren en boerinnen moed hielden.

Het klankbeeld neemt u mee naar het leven in en om de boerderij en het werk op het land in een groot aantal facetten. We zien koeien die karren en ploegen trekken, kinderen die – in de touwen- eggen voortzeulen. In beeld komt de paastijd, die gevierd wordt met veel eieren. Eieren, die niet zoals tegenwoordig in de winkel voor het rapen liggen, maar die gedurende lange tijd moesten worden opgespaard. We zien ook spelende kinderen met tollen, ballen, krijt, knikkers en touw. ‘De kindertijd duurde maar kort”, Vanaf hun twaalfde jaar werden ze ingezet op de boerderij. ‘Boern van Gistern‘ verhaalt ook over de belangrijke functie van de noabers, de buren. Je was zorgvuldig met je buren.

“Het was hard werken en armoedig, maar zoveel gemoedelijker en gezelliger dan tegenwoordig”, is een véél gehoord commentaar na afloop van de vertoning. Maar toch verlangt niet iedereen terug naar vroeger. Het is veurbei ‘j, het geet wieder.

Het publiek boeien en ontroeren dat is wat Henk Graaskamp en Fons Rouwhorst met het klankbeeld “ Boer’n van Gister’n, alles geet veurbi’j ” willen bereiken.