2003-03 ’n Bezunder eumken

Bezunder eumken.

De rubriek ‘Waorgebeurd’ biedt ruimte aan anekdotes en verhalen.
De enige voorwaarde is dat het wel een kern van waarheid moet hebben. Ditmaal een vrij lang verhaal dat geschreven is door ‘Derk van de Bennemaker uut Zelhem’.
Waor ik ’t now ’s met owluu aover hebben wille begon umsgeveer vieftig j aor eleen. Wi’j meugt now zeggen in de veurige eeuw. Deur pesoonlijke plezierige umstandigheden kwam ik in die tied in anraking met ’n boernfamilie in een mooi darp, ’n endjen wieterop in onzen mooien Achterhoek. Daor moch ik nao veloop van tied in huus kommen um kennis te maken met de boer en de boerin, vief opschöttelings van blagen van zo umsgeveer zeuven töt zestien jaor en een bruur van de boer die zich Beernd liet nuumen en die daor ok zien huuskommen hadde. Zi’j hadden daor een mooi gemengd bedrief met beeste, een peerd (soms twee), wat kalver, een stuk of wat dragende maols en een paar hökke met hoender. Naost de neudige weidens was ’t grootste deel bouwland. Um ’t huus liep een groten zwatten bouvier rond en een stuk of wat katten. Ze boern daor heel gemudelijk hen, maor wazzen toch altied slim druk. As ’t tied en plaatse had dan klagen en armuujen ze net zo had as elken andern goeien boer, maor dat wol dan zovölle zeggen dat ze heel tevreajen wazzen met eur gedoete.

Maor now wol ik owluu ’s geerne bijpraoten aover Beernd, de jongere bruur van de boer. Den was in zien doen en laoten soms heel bezunder. In zien jonge tied was e altied bi’j huus, waorbi’j zien bruur um an ’t wark hiel, Want den had zien vader en moeder belaofd um altied goed veur Beernd te zörgen en dat hef e met völle inzet, zolange atte kon, edaon. Zo mos Beernd in die tied rooie wottels schone krabben veur de kippen die e dan, langs de wand van ’t kippenhok, an ’n spieker mos schoeven. De hoender vervealen zich dan niet en i’j hoeven eur dan gin snavels te brannen of brillen op te zetten. Zo kregen ze vitaminen binnen en ’t was goed veur ’n mooien rooien kam. Ok gaf e ze gemengd zaod, maor onderweg pikken e eers zelf ’t lekkerste d`r uut.

Beernd was muzikaal en was daorumme jaoren bi’j de meziek. Ok in huus liet e zich geerne heurn en had zich een trekzak ekoch. As ’t goed weer was gong e d’r met buuten zitten op ’n melkpäöltjen naost ’t melkrik en spöllen dan zien lievelingsnummers. Hi’j begon altied met: ‘Wien Neerlands bloed door ‘d ad’ren Vloet’ en daornao steevaste ’t Wilhelmus. Hi’j von ‘t dan heel fijn a’j metzongen. ’t Was dan plezierig um te ziene hoe zien ogen knipperen elken keer at e een knöpken van de bassen indrukken. Hi’j von zichzelf een goeien boer en hadde dan ok gin goed woord aover veur kwekkowboern. Volgens um hadden die vake völle las van den luien Eavert.

Nao zien middagsläöpken mog e op zondagmeddag geerne een endjen rondfietsen en was daorumme merakels goed op de heugte van wat d’r alzo reilen en zeilen in en um ’t darp. Hie was een betjen ’n gengelkonte en hups nijplichtig. Zien bruur mos um nogal ’s op een ordentelijke maniere lieke zetten. Maor op ’n enkel punt ko’j um niet wat bijbrengen, hi’j was, um zo te zeggen, brekkende zuunig. ’s Aovends lieten de andere huusgenoten, veur ’t gemak, op deale een lempken brannen. Maor astertoe; as Beernd dat venom dan mos de lampe dalek uut. Zelf strompeln e dan in den duustern, van ’t veurhuus aover de deale, nao zien slaopkamer en liep de ene keer met de kop tegen de pompeslaeger en de andere keer viel e aover de suukerruven. Meestal ko’j an de blonde vlekken en de schrammen op zien vel al wel zien hoe late of ’t was. Dan liep e vake te foetern en heurn i’j um zeggen; “As i’jluu zo deurgaot, kom i’jluu nog an ’t grondholt met ow lech vebrannen”. En a’j um dan iets zeien aover de lampe kreeg i’j steevaste te heurn: “Lik toch niet te lollen”. ’t Slimste was dat die zuunigheid um duchtig te pakken hadde.
Zo kwam e op ’n keer, in den tweedonkern, de winkelier van de kloniale waren tegen, achter uut ’t darp. De man was op den laten aovend nog op weg nao één van zien klanten. Now had den, umdat e al zo zwaor mos trean deur den kroelderegen zandweg met de grote mande veurop, gin lech an. Beernd had wel lech op de fietse, maor gebruuken dat nooit want dat kossen völs te völle stroom.