2015-04 Het bewogen leven van Gradus Scholten

Afkomstig van Wichmond
Gradus Scholten was de oudste zoon van Johannes Hendrikus Scholten en Henrica Volmer. Deze in 1781 te Groenlo geboren Johannes Hendrikus Scholten huwde in 1819 op 38-jarige leeftijd te Steenderen met de uit Doesburg afkomstige, 23-jarige, Hendrica Volmer. Hun eerste kind, een dochter genaamd Tonia, werd enkele maanden later, in februari 1820, geboren. Het gezin woonde toen in het dorpje Wichmond, gelegen binnen de gemeente Warnsveld, grenzend aan Hengelo. Hier werd ook zoon Gradus geboren, op 23 augustus 1821. Na zijn geboorte verhuisde het gezin met de ouders van Henrica, Garrit Volmer en zijn vrouw Catharina Hendriks, naar de buurgemeente Hengelo. Hier gingen zij wonen in het buurtschap Noordink, op huisnummer 262a. Tegenwoordig de Lankhorsterstraat, ter hoogte van de Nieuwe Nachtegaal.
Het gezin breidde in Hengelo verder uit. Achtereenvolgens werden geboren: Maria (1823), Hendrika (1825) en Gerrit Jan (1827). Van Maria is bekend dat zij in 1864 te Doesburg trouwde met de weduwnaar Jacobus Janssen. Ook Hendrika trouwde pas op latere leeftijd. Zij was al bijna 33 jaar toen zij in Rheden in de echt werd verbonden met de 29-jarige Gerrit Gerbrands. Lang heeft dit huwelijk niet geduurd want reeds in augustus 1865 overleed Hendrika Scholten, slechts 39 jaar oud. Hun oudste zus Tonia huwde eveneens pas op latere leeftijd. Zij was 38 jaar oud toen zijn in 1858 te Steenderen trouwde met de 14 jaar jongere Albert Timmermans.

Hun ouders zouden van dit alles overigens maar weinig meekrijgen. Sterker nog, zij zouden hun kinderen nauwelijks zien opgroeien. Toen het jongste kind Gerrit Jan nog maar een jaar was, overleed vader Johannes Hendrikus Scholten in 1828, nog geen 47 jaar oud. Zijn vrouw kwam er alleen voor te staan met een gezin van vijf jonge kinderen tussen de een en acht jaar oud. Dat was financieel natuurlijk nauwelijks te bolwerken en hoogstwaarschijnlijk trouwde zij daarom in juni 1830 – zij was toen 34 jaar oud – met de circa 32-jarige Garrit Jan Twaal, bijgenaamd Waarle. Haar `geluk’ was echter maar van korte duur. Nog datzelfde jaar vertrok Garrit Jan Twaal als remplagant in de schutterij uit Hengelo. Henrica Volmer bleef, zwanger van hem, wederom alleen achter met haar kinderen. In 1831 beviel ze van een dochter, die op 13 november 1832 overleed. Garrit Jan Twaal keerde jaren later nog wel terug naar Hengelo, maar hij heeft nooit meer op het adres van zijn vrouw en haar kinderen gewoond. Hij overleed 64 jaar oud op 17 april 1863 in het buurtschap Varssel.

Henrica Volmer overleed op 13 oktober 1832, pas 36 jaar oud. Haar kinderen, inmiddels in de leeftijd van vijf tot twaalf jaar oud, bleven ouderloos achter. Zij kwamen onder de hoede van hun grootmoeder Catharina Volmer-Hendriks en tante Antonia Volmer. Met hen verhuisden de kinderen, uitgezonderd Maria, in 1834 naar Bekveld, huisnummer 254a – tegenwoordig Beekstraat 6. Hier ook groeide Gradus op, totdat hij op 15-jarige leeftijd zijn eerste stappen in de wijde wereld zette.