1991-04 Het Waerle

Bij publieke veiling 9) voor genoemden notaris van 15 Januari 1823 is het goed door Holl verkocht aan Everdina Roelofsen, echtgenoote van Jacobus Heytingh, oud-rentmeester van het Bornhof te Zutphen. Deze Everdina Roelofsen overleed 15 Januari 1828, 10) tot eenig erfgenaam nalatende de eenigen zoon van haar zuster Hendrica Petronella, namelijk Hendrik Wolterus de Wilde, destijds predikant te Spankeren. H.W. de Wilde verkreeg aldus in vollen eigendom ’t Waerle, hetwelk in de successiememorie werd geschat op f 3200,-. Volgens het kadaster bouwde deze tusschen 1830 en 1834, waarschijnlijk in het laatste jaar, het heerenhuis 11) nadat hij in publieke veiling d.d. 29 November 1833 voor notaris Ghym te Hengelo, van de echtelieden Wentholt-Bouricius voor f 10.000,- had gekocht het in de buurtschap Noordink 12) gelegen en aan ’t Waerle grenzend goed de Mettemaat, oudtijds Metten meethe, hoofdzakelijk bestaande uit bosch, daghuurderswoning, erf, boomgaard, tuin, bouw- en weiland, groot 45.29,08 H.A.
Na overlijden (17 Januari 1869) van H.W. de Wilde, die tot 31 December 1855 predikant te Doetinchem was geweest en zich 6 April 1856 metterwoon vestigde op ’t Waerle, werd het geheel ter grootte van 77.88,38 H.A. voor een som van f 42.985,- toebedeeld, voor de helft aan des overledenen echtgenoote Wilhelmina Elisabeth Noordink, die bleef wonen op het goed en voor de wederhelft aan de beide kinderen Jo(h)annes Noordink de Wilde, predikant te Wehl en Adam Jan Philip Winold de Wilde, toen predikant te Gorssel. Na overlijden van de moeder op 8 October 1870 ging het onroe- rend goed tegen inbreng der waarde krachtens testament over op de beide zoons, terwijl A.J.Ph.W. de Wilde zijn aandeel op 20 April 1877 aan zijn broer verkocht voor f 20.000,-. Hierop is het landhuis eenige jaren verhuurd geweest aan H. Kamerlingh Onnes 13). Diens zoon, nu wijlen professor Dr. H. Kamerlingh Onnes (geboren te Groningen 1853, overleden te Leiden 1926), de bekende Leidsche hoogleeraar, liet destijds te Katwijk aan Zee aan de Wethouder van der Plaskade een villa bouwen, waaraan híj den naam “het Waerle” gaf, hetgeen zijn oorzaak hierin vond, dat ook hij aangename herinneringen had aan het oude Waerle te Hengelo.

Gelíjk bekend, heeft Prinses Juliana in die villa gewoond en heeft ze in 1932 gekocht, samen met de daaraan grenzende genaamd Hoogkate. 14) Na het overlijden van Kamerlingh Onnes is het Waerle weer bewoond geworden door Ds. J. Noordink de Wilde, die er op 13 November 1894 overleed. 15) Krachtens testament ging de geheele bezitting over op een neef van den erflater, den heer G.J.A. Huiskes, die het ten overstaan van notaris J.M. Koning te Hengelo in Juli 1895 publíek liet veilen. Kooper van het goed werd Derk Groot Roessink, wonende op de boerderij van ’t Waerle en vroeger lange jaren in dienst geweest van wijlen Ds. H.W. de Wilde (“Derk, mijn knecht!”). Het heerenhuis werd in 1896 afgebroken en het geheele terrein geëffend. De boerderij brandde in Augustus 1913 af, doch werd door genoemden Groot Roessink weer opgebouwd en betrokken.

Over de bewoners van ’t Waerle in den loop der jaren en hun particuliere leven kunnen wij uit den aard der zaak weinig mededeelen, vooral ook omdat schrijver dezes hen niet gekend heeft; zij behoorden, doordat zij – wat althans de familie de Wilde betreft – meerendeels predikanten waren of tot ambt waren opgeleid tot den in die dagen aanzienlijken en deftigen stand. De bevolking van Hengelo zag met eenigen schroom en eerbied tegen hen op, waarbij anderzijds dient te worden opgemerkt, dat die bewoners – al kwam dat niet steeds in ’t openbaar tot uiting – aan de gemeente, waar zij woonachtig waren, altijd een warm hart hebben toegedragen. De nazaten der families de Wilde en Kamerlingh Onnes zullen de gemeente, waar eenmaal ’t Waerle stond, niet licht vergeten en het was ons een groot genoegen te hebben mogen vernemen, dat bij bepaalde familie-gebeurtenissen, nog steeds aan “een bekend adres” in Hengelo kennis wordt gegeven.

Lees verder op pagina 4