OORLOGSHERINNERINGEN – deel 1

Deel 1 - 11 persoonlijke verhalen uit het boek dat door onze vereniging is uitgebracht ter gelegenheid van de 50-jarige herinnering aan de bevrijding. Er zijn nu 5 verhalen beschikbaar.

’40-’45 IN KEIJENBORG EN OMGEVING.

Vlieggeweld
In 1941 ronkte iedere nacht een groot aantal Engelse bommenwerpers over bezet Nederland richting Duitsland om daar bombardementen uit te voeren. Op 7 september 1941 werd een 4-motorige bommenwerper, welke Berlijn had gebombardeerd, op de terugweg aangevallen. Aan het toestel begon onderweg van alles te haperen. Enkele vliegers sprongen er uit en een zestal personen vloog verder. Deze probeerden in bezet Nederland terecht te komen. Het vliegtuig maakte een noodlanding nabij boerderij ‘De Rustenberg’ aan de Varsselseweg in Hengelo. Twee Engelse piloten te weten Richard Pape en Jack Moir wisten te vluchten. Deze renden licht gewond door bossen en weilanden in de omgeving van Hengelo. Ze hielden zich een nacht schuil in een bosje bij Branderhorst aan de Steenderenseweg. De volgende dag werden ze bijna ontdekt door een stel zoekende Duitsers maar door puur geluk wisten ze uit hun handen te blijven. De Duitsers hadden ruchtbaarheid gekregen, dat de vluchtelingen zich ergens op ’t Holterveld moesten schuilhouden. Alle buurtbewoners werden daar om door de Duitsers bij elkaar gedreven. Er vond een razzia plaats en de hele streek werd van top tot teen uitgekamd. De buurtbewoners hadden inmiddels een vluchtplan voorbereid. Met hulp van klompenmaker Branderhorst arriveerden de twee Engelsen bij de gebr. Goossens en deze brachten hen vervolgens naar hun getrouwde zuster. Zodoende werden ze een tiental dagen ondergebracht en van eten en drinken voorzien door het echtpaar Besselink-Goossens in de Reigersvoort. Daar werd een schuilplaats in een hooiberg voor hen gecreëerd. Omdat er problemen waren met de taal werd onderwijzer Jan Agterkamp als tolk ingeschakeld. Enkele buurtbewoners en familieleden besloten de Engelsen te helpen vluchten, te weten Johan Agterkamp, het echtpaar Besselink, drie broers van mevr. Besselink en klompenmaker Branderhorst. Via de ondergrondse werden de vluchtelingen naar Zutphen gebracht en vervolgens werd per trein doorgereisd naar het westen des lands.

20 september werden Bernard Besselink, Jan Agterkamp en diens broer Gerrit ruw uit hun huizen gehaald en gearresteerd. Gerrit werd na enkele dagen weer vrij gelaten. Tijdens zijn gevangenschap schreef Jan Agterkamp nog opgeruimd naar zijn familie:

“We wonen met z’n vijven in een vrij grote cel. Het leven is hier nog niet zo slecht.” Kapelaan Terra, in die tijd werkzaam in Keijenborg, heeft nog diverse pogingen ondernomen om beide mensen vrij te krijgen. Hij reisde daarvoor naar Scheveningen en dacht aanvankelijk dat het hem zou lukken. Men beloofde hem dat ze de arrestanten niet zouden fusilleren.

A.B.T.B. gebouw te Keijenborg

Bij zijn thuiskomst in Keijenborg bleek het vonnis helaas reeds te zijn voltrokken. Bernard Besselink behoorde tot de parochie Keijenborg, was getrouwd en liet een jonge vrouw met drie dochters achter. Ook de twee Engelse piloten werden alsnog gearresteerd. Samen met hun gastgezin werden ze in Leiden van hun bedden gelicht en afgevoerd. Deze piloten hebben de oorlogstijd verder hoofdzakelijk doorgebracht in Duitse kampen en gevangenissen. Op een slimme en uitgekiende manier wisten ze telkens aan de dood te ontsnappen en zo werden ze aan het eind van de oorlog alsnog bevrijd.
In de jaren ’42/’43 kwamen laat in de avond en ’s nachts veel Engelse bommenwerpers over. Daar Keijenborg op de route lag, heeft men menig angstig en spannend moment beleefd. 16 Februari 1943 werden de klokken uit de toren van de St. Jan de Doperkerk geroofd en meegenomen Vijf jaar lang heeft Keijenborg het vervolgens zonder kerkklokken moeten stellen.
Op 23 april stortte in De Dunsborg bij de familie Kremer een Duits jachtvliegtuig neer waarvan nagenoeg niets is overgebleven. De piloot heeft zich door middel van zijn valscherm weten te redden en is, op enkele lichte schaafwonden na, behouden op de grond terechtgekomen.

Lees verder op pagina 14